Amerikalı diplomatlar Sudan'da güneyin bağımsızlığı için devam eden referandumun gidişatından memnun. Sudan hükümeti referandumun sonucunu kabul eder ve söz verdiği diğer şartları yerine getirirse, diplomatlar Sudan'ın bu yılın ortasına doğru terörizmi destekleyen ülkeler listesinden çıkartılacağını söylüyor.
Sudan, 1993 yılından beri Amerika'nın terörizmi destekleyen ülkeler listesinde yer alıyor. Listedeki diğer ülkeler İran, Küba ve Suriye. Listede yer alan ülkelere Amerikan dış yardımı yapılamıyor ve bazı ambargolar uygulanıyor. Ancak Sudan yakında bu listeden çıkabilir.
Sudan Müzakere Destek Unitesi'nden Büyükelçi Princeton Lyman, dışişleri bakanlığında gazetecilere konuyla ilgili bilgi verdi.
Büyükelçi Lyman referandumun tamamlanıp sonuçlar kabul edilince Amerika’nın Sudan'ın terörizmi destekleyen ülkeler listesinden çıkarmak için işlemlere başlayacağını söyledi. Bunun için mevcut durumun gözden geçirilmesi ve Beyaz Saray’ın Kongre ile istişarede bulunması gerekiyor.
Her şeyden önce referandum sonuçlarının kabul edilmesinin şart olduğunu vurgulayan Lyman, Sudan'ın Temmuz ayı civarında resmen listeden çıkartılabileceğini ve Amerika ile ilişkilerin normalleşmeye başlayabileceğini söylüyor.
Bunun için 2005 yılında varılan barış anlaşmasının uygulamaya konması da gerekli. Sudan'da 21 yıllık sivil savaşı sona erdiren anlaşmanın şartlarından biri hala devam eden referandumun gerçekleşmesiydi. Başka bir şart ise ülkenin ortasında bulunan Abeyi’nin güneye mi yoksa kuzeye mi dahil edileceğinin belirlenmesi için bölgede ayrı bir referandum yapılması.
Amerika Dışişleri Bakanlığı’nın Afrika İşlerinden Sorumlu Bakan Yardımcısı Johnnie Carson bu konunun henüz netlik kazanmadığını söylüyor.
Amerikalı diplomat, barış antlaşmasının koşullarını yerine getirdiği takdirde Sudan’ın terörizmi destekleyen ülkeler listesinden çıkarılabileceğini; bunun için ayrıca Hartum hükümetinin terörist gruplara yardım ve desteği kesmesinin şart olduğunu vurguladı.
Öte yandan insan hakları grupları Amerika'yı, Sudan'ın terörist ülkeler listesinden çıkartılması konusunda dikkatli davranmaya çalışıyor. İnsan hakları örgütleri bu durumda bölgede istikrarın bozulacağı konusunda uyarıyor.
Amerikan Birleşik İnsanlık örgütünden David Abramowitz Sudan’ı listeden çıkarıp çıkarmama kararında Kongre'nin de etkili olacağını söylüyor.
İnsan hakları eylemcisi Kongre’nin böyle önemli bir konuda sessiz kalmayacağını muhakkak mevcut durumu tekrar gözden geçirmek isteyeceğini belirtiyor ve “Kongre'nin rolü yadsınamaz” diyor.
Genocide Intervention Network adlı başka bir insan hakları örgütü de, Sudan hükümetinin, merkezi Uganda'da bulunan Tanrı'nın Direnişçileri Ordusu'na destek verip vermediğinin tespit edilmesini istiyor. Tanrı'nın Direnişçileri Ordusu adlı grup Amerika'nın terörist örgütler listesinde yer alıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi, binlerce kişinin ölümünden sorumlu tutulan örgüt lideri Joseph Kony hakkında 2005 yılında tutuklama kararı çıkartmıştı.
