Erişilebilirlik

İran Karar Tasarısı BM’ye Gönderiliyor


Amerika Dışişleri Bakanı Hillary Clinton Amerika, Rusya ve Çin’in İran’a karşı dördüncü tur yaptırımlar uygulanmasını öngören bir karar tasarısı taslağı üzerinde anlaştıklarını açıkladı.

Clinton bu açıklamayı Senato Dış İlişkiler Komisyonunda konuşurken yaptı.

Clinton karar tasarısı taslağının, bugün BM Güvenlik Konseyi üyelerine dağıtılacağını da söyledi.

İran dün Türkiye ve Brezilya ile bir nükleer takas anlaşması imzalamıştı. Anlaşma, İran’ın elindeki 1200 kilo düşük ölçekli uranyumu Türkiye’ye göndermesini ve daha sonra bunun karşılığında dışardan araştırma reaktörü için nükleer yakıt çubukları almasını öngörüyor.

Amerika ve Avrupa ülkeleri anlaşmayı kuşkuyla karşılarken Washington yeni yaptırımlar için çalışmaya devam edeceğini bildirdi.

İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, Batılı ülkeleri Tahran ile nükleer uyuşmazlığı çözmekten kaçınmak için bahane aramakla suçladı.

Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, yaptırımlardan sözetmenin olumlu havayı bozacağını ve İran kamuoyunu tahrik edebilecek karşılıklı açıklamalara yolaçabileceğini söyledi.

İran’ın Türkiye ve Brezilya tarafından hazırlanan takas önerisini kabul etmesi, Amerika’nın öncülüğündeki yeni yaptırım girişimini önleme çabası olarak görülmüştü.

Ancak Dışişleri Bakanı Clinton’un Senato Dış İlişkiler Komisyonu’nda yaptığı beklenmedik açıklama, yaptırım girişminin yavaşlamadığını ortaya koydu.

Clinton, Güvenlik Konseyi’nin veto yetkisine sahip beş ülkesinin, Rusya ve Çin de dahil, bir yaptırım karar taslağı üzerinde anlaştıklarını söyledi.

Obama yönetimi, takas anlaşması nedeniyle Türkiye ve Brezilya’yı eleştirmekten kaçınmakla birlike anlaşmayı kuşkuyla karşıladığını bildirmişti.

Clinton, Tahran’da varılan takas anlaşmasının birçok soruyu yanıtsız bıraktığını ve Güvenlik Konseyi üyelerinin yaptırımlar üzerinde vardığı anlaşmanın ise bu sorulara güçlü bir yanıt getirdiğini söyledi.

Clinton, Türkiye ve Brezilya’nın çabalarını takdir etmekle birlikte Güvenlik Konseyi’nin beş üyesi ve Almanya’nın, uluslararası toplumu güçlü bir yaptırım karar tasarısı doğrultusunda harekete geçirme çabalarının sürdüğünü belirtti. Clinton, yeni karar tasarısının İran’a kesin ve açık bir mesaj göndereceğini de vurguladı.

Brezilya Cumhurbaşkanı Lula da Silva’nın diplomatik zafer olarak tanımladığı takas anlaşmasını eleştirenler, anlaşmada İran’ın uranyum zenginleştirme çalışmalarını durdurma sözü vermediğini ve hala elinde nükleer silah üretecek kadar uranyum stoku kaldığını hatırlatıyor.

Senato Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı John Kerry, İran’ın Kasım ayından bu yana uranyum zenginleştirmeye devam ettiğini, şimdi takası kabul etmesinin büyük bir önem taşımadığını söyledi.

Kerry, takas önerisi ilk kez ortaya atıldığında İran’ın elinde bin 800 kilo zenginleştirilmiş uranyum bulunduğunu oysa şimdi bunun 2 bin 300 kiloya çıktığını ve bu miktarın takas süresi içinde bir nükleer silah üretmeye yeteceğini belirtti.

Clinton, karar tasarısı üzerinde Rusya Dışişileri bakanı Sergei Lavrov ile görüştüğünü açıkladı. Moskova, daha önce Amerika’nın, Tahran anlaşmasıyla ilgili kaygılarını paylaştığını bildirmişti.

Güvenlik Konseyi üyeleri içinde yeni yaptırımları desteklemede en isteksiz davranan Çin’di. Ancak Amerikalı yetkililer Çin’in yaptırımlarla ilgili görüşmelerde belirtilen kaygılara tam olarak katıldığını belirtiyor.

Clinton, Amerika-Çin stratejik görüşmelerine katılmak üzere gelecek hafta Pekin’e gidecek.

XS
SM
MD
LG