Alman silah firmalarından bu yılın ilk dört ayında Türkiye'ye 5 milyon 600 bin Euro değerinde silah ve mühimmat satışı yapıldığı şeklindeki haberler, iki ülke arasında askeri işbirliğinin sorunsuz şekilde devam ettiğinin göstergesi olarak yorumlandı. Yaklaşık iki hafta önce Alman basınında çıkan haberlerde, Alman hükümetinin Türkiye politikasını yeniden düzenlemesi kapsamında, silah satışlarını kısıtlanması, hatta durdurulmasının planlandığı öne sürülmüştü. Ancak Federal Meclis’e konuyla ilgili verilen soru önergelerine ekonomi ve savunma bakanlıklarından verilen yanıtlar, Almanya’nın Türkiye’ye silah ihracatını durdurmadığını, sadece durdurma planını araştırma kararı aldığını gösteriyor.
'Terör örgütünü desteklemekle' suçlanan gazeteci Deniz Yücel’in ve insan hakları savunucusu Peter Steudtner’in tutuklanması, İncirlik ve Konya’daki Alman askerlerinin milletvekilleri tarafından ziyaret edilmesinin engellenmesine tepki gösteren Almanya,AK Parti hükümetine karşı yaptırım planlarını gündeme getirmişti. Dışişleri Bakanı Sigmar Gabriel’in Türkiye konusunda yaptığı açıklama, silah satışının durdurulmasının da söz konusu olduğu şeklinde yorumlanmıştı. Ekonomi Bakanlığı'nın açıkladığı verilere göre Alman firmaları, bu yılın ilk dört ayında daha önce izni verilmiş 49 milyon Euro değerinde silah ve mühimmat satışı yaptı. Bakanlığın açıklamasında geçen yıl Türkiye'ye toplamda 83 milyon 900 bin Euro tutarında silah ve mühimmat satışına izin verildiği de kaydedildi. Almanya'da yasalara göre silah firmalarının ülke dışına yaptığı satışları hükümetin onaylaması gerekiyor.
Savunma Bakanı Ursula von der Leyen artan siyasi gerginliğe rağmen Türkiye ile normal askeri işbirliğinin pürüz çıkmadan devam ettiğini ve iki ülkenin NATO’da ortak olduğunun unutulmaması gerektiğini ifade etmişti. Türkiye, Almanya’dan en çok silah satan ilk 10 ülke arasında yer alıyor. 2015’te en çok silah satın alan ülkeler sıralamasında 25. olan Türkiye 2016’da siyasi gerilemeye rağmen 17 basamak çıkarak sekizinci sıraya yükseldi.
Federal Hükümet geçen yıl Türkiye’ye 54 silah satışına izin verdi, 11’ini reddetti. Uzmanlar bu yıl içinde satılan silahların çoğunun uçak parçaları, insansız hava araçları, uçak motorları ve füzelere ilişkin ekipmandan oluştuğunu belirtirken, diplomatik kaynaklar silah ambargosunun Berlin’in gündeminde olmadığını ve böyle bir yaptırımım Türkiye’den çok Alman şirketlere zarar vereceğinin düşünüldüğünü vurguluyorlar.
Savunma uzmanları, sektör temsilcilerinin iki ülke arasındaki tansiyonun 24 Eylül’deki parlamento seçimleri sonrasında azalacağını umduğu belirtilirken, Türkiye’nin hem NATO müttefiki hem de Ortadoğu’ya olan yakınlığı nedeniyle önemli bir stratejik ortak olduğunu belirtiyorlar. Bu kapsamda Alman silah şirketi Rheinmetall’in, Türk ve Malezyalı ortaklarıyla yeni bir panzer modelini Türkiye’de üretme ve Ortadoğu pazarına sürme planının da önemli bir rol oynadığı tahmin ediliyor.
Almanya, silah üretiminde ve satışında, ABD, Rusya, Çin, Fransa’nın ardından beşinci ülke konumunda. 2016 verilerine göre, Federal Hükümet 2016 yılında 6 milyar 850 milyon euro tutarında savunma araçları ihracatı için lisans verdi. Yaklaşık yüzde 46'sı AB, NATO üyesi ya da aynı statüdeki ülkelere satıldı. NATO ve AB üyesi olmayan ‘üçüncü ülkelere’ ise 3 milyar 670 milyon tutarında savunma aracı ihraç edildi. Raporlara göre, Almanya’nın en önemli silah alıcısı Suudi Arabistan olurken, Cezayir, Mısır ve Katar Almanya’dan silah alan ülkeler arasında ön sıralarda yer aldı.
