BERLİN- Almanya’da ortaya çıkan hijyen ve ağır çalışma koşulları skandalının ardından restoran zinciri Burger King, bundan kısa bir süre öncesine kadar bir Türk işadamına ait 89 şubesini kapatma kararı aldı.
Ülkede gıda sektöründe son yılların en büyük skandalı olarak tanımlanan olay, araştırmacı gazeteci Günter Wallraff ve ekibinin bir televizyon kanalı için çektiği belgesel kapsamında Burger King’in bazı restoranlarına işçiymiş gibi girip, koşulları incelemesi sonrasında patlak verdi. Ekip gizli kamerayla çekim yaparken, söz konusu restoranlardaki hijyen eksikliğini ve personelin kötü çalışma şartlarını ortaya çıkardı.
Gizlice alınan ve analiz ettirilen yiyeceklerde hijyen standartlarına uyulmadığı ve kullanım tarihi geçmiş malzemelerin etiketlerinin değiştirilerek müşterilere satıldığı tespit edildi. Toplam 89 Burger King restoranını franchise sistemiyle işleten Yi-Ko Holding adlı şirketin Türk yöneticisi Ergün Yıldız’ın elemanlarını kötü şartlarda istihdam ettiğine ilişkin iddialar ise skandalın daha da büyümesine neden oldu.
Ergün Yıldız’a ait Burger King’lerde çalışanların ve sendika yetkilerin verdiği bilgilere göre, Yi-Ko Holding’in 2013 Mayıs’ında söz konusu restoranları üstlenmesi sonrasında geçerli sözleşmeler iptal edilerek ücretler düşürüldü, Noel ve tatil paraları iptal edildi. Yıllık 30 gün tatil süresi 24 güne indirildi. Gece ve tatil vardiyası ek ödemeleri kaldırılırken, uzun süredir işte çalışanların ücretlerinin otomatik olarak artmasını sağlayan ücret sözleşmesi de devre dışı bırakıldı.
Gazeteci Wallraff’ın bu durumu belgeleyen filminin televizyonda gösterilmesinden sonra Almanya merkezi Münih'te bulunan Burger King Ortaklığı, geçen Mayıs ayında Ergün Yıldız’la olan franchise ortaklığını iptal ettiğini açıkladı. Türkiye’de de gastronomi sektöründe aktif olan Yıldız, Burger King'ler aracılığı ile sadece 2014'te yıllık 200 milyon Euro kar elde etmeyi hedeflediğini duyurmuştu.
Burger King’in imajının zedelenmesinden çekinen Almanya müdürü Andreas Bork, müşterilerinden özür dileyerek, "Müşterilerimizi hayal kırıklıgına uğrattıgımız için çok üzgünüz. Onların güvenini yeniden kazanmak için elimizden gelen her şeyi yapacağız" şeklinde bir açıklama yaptı. Ancak yaşanan bu gelişmeler dünyanın en büyük hazır gıda zincirlerinden biri olan Burger King’in Almanya’da büyük oranda müşteri kaybetmesine neden oldu. Ve son olarak Burger King, 89 şubesini kapatma kararı aldı.
Burger King çalışma standartlarında ortaya çıkan ihlallerin tekrarlanması üzerine böyle bir karara vardıklarını vurgularken, sendika yetkilileri karar sonrasında büyük çoğunluğu Türkiye kökenli en az 3 bin kişinin işsiz kalacağını duyurdu. Yi-Ko Holding’in sahibi Ergün Yıldız’ın restoranlarında öncelikli olarak Türkiye kökenli eleman çalıştırdığı biliniyordu.
Burger King Avrupa’nın, Almanya genelinde toplam 700 restoranı bulunuyor. Bu restoranlar 25 bin kişiyi istihdam ediyor. Yapılan analizlerde yaşanan skandalın sadece Burger King’i değil, genel olarak fast food zincirlerini olumsuz etkileyeceği belirtiliyor.
Olayı ortaya çıkaran Günter Wallraff Almanya’nın en saygın gazetecilerinden biri olarak biliniyor. Wallraff 1983’den itibaren iki yıl boyunca Türk işçisi kılığında ‘Ali Levent Sinirlioğlu’ takma adı altında, bir diğer hamburger devi McDonald'sın da içinde bulunduğu çeşitli işyerlerinde ve fabrikalarda çalışmış ve göçmen işçilere karşı kötü davranışları ve iş güvenliği ihlallerini belgelemişti.
Wallraff Almanya’daki Türk işçilerin çalışma koşullarını anlattığı ‘En Alttakiler’ adlı kitabıyla üzerinde en çok konuşulan yazarlardan biri haline gelirken, kitap Türkçe de olmak üzere çok sayıda dile çevrildi.
