7 Haziran seçim sonuçlarından sonra tek parti ihtimalinin imkansız olduğu Türkiye’de ufukta AKP-CHP koalisyonu mu görünüyor? Kulislerde tüm partileri uzlaşmacı tavır izlemeye davet eden TÜSİAD’ın güçlü bir hükümet istediği konuşuluyor. 2001 krizi sonrası Dünya Bankası Başkan Yardımcılığı görevinden ayrılarak dışarıdan Ekonomiden Sorumlu Bakan olarak hükümete giren Kemal Derviş’in de bu koalisyonda yer alabileceğinin işaretini vermesi bu ihtimalinin dillendiren önemli etkenlerden biri.
Derviş: “Türkiye için olması gereken büyük koalisyon”
Kemal Derviş’in bu koalisyonda yer alacağının altını çizen, önceki gün Paris’te eski bakanla yemek yiyen radikal.com.tr yazarı Fuat Keyman oldu:
“Ama, şüphesiz ki, en ilginç olan, AK Parti-CHP arasındaki büyük koalisyon olasılığı. Kemal Derviş ile bu koalisyon olasılığını konuşuyoruz. ‘Türkiye için en iyi olan, ya da olması gereken, büyük koalisyon’ diyor. Ama ekliyor, ‘Almanya modeli gibi olmalı…İki parti arasında oy oranları ve milletvekili sayıları içinde fark olsa da, güç paylaşımına gitmeliler, yani başbakan yardımcıları ve bakanlıkların paylaşımında belli oranda bir eşitlik olmalı’”.
Mehmet Barlas’tan AKP-CHP koalisyonu çağrısı
Adalet ve Kalkınma Partisi’ne yakın Sabah gazetesi başyazarı Mehmet Barlas da “Büyük Uzlaşmaları Düşünmenin Zamanıdır’ başlıklı yazıda AKP-CHP koalisyonunu gündeme getirdi. Barlas dünkü köşe yazısında “Neticede bu konuda AK Parti'nin herhangi bir komplekse düşmesine neden yok... Çünkü 7 Haziran seçimlerinin gerçek galibi AK Parti değil mi? Bunca yıl iktidarda olmanın kaçınılmaz yıpranmasına rağmen, toplum hâlâ bu partiyi destekliyor... CHP ise böyle bir koalisyonda iktidara alternatif parti olabilmenin kursunu görebilir” diyerek bu koalisyona destek çıktı.
Türkiye’de sağın büyük partisi ve solun büyük partisi arasında koalisyon iki kez kuruldu. 27 Mayıs Darbesi sonrası yapılan 1961 Seçimlerinde İsmet İnönü liderliğindeki CHP ile Süleyman Demirel’in genel başkanlığındaki Adalet Partisi ortak hükümet kurdu. Bu koalisyondan karlı çıkan 1965 seçimlerinde oyunu 15 puan arttırarak birinci parti çıkan AP oldu.
1991 seçimlerinde ise sağın birinci partisi Doğruyol Partisi ve o seçimde ANAP’ın gerisinde kalan solun birinci partisi Sosyal Demokrat Halkçı Parti koalisyon kurdu. Amerika’nın Sesi’ne konuşan Marmara Üniversitesi’nden Profesör Yüksel Taşkın, o koalisyondan zararlı çıkan partinin SHP olduğunu söyledi:
“1991 koalisyonunda SHP’ye nal toplattılar. Hiçbir istediğini kabul ettiremedi. DYP ise SHP’nin karşı çıktığı konularda Meclis’te sağ partilerle işbirliğine giderek onu by-pass etti. Mesela rektör seçimleriyle ilgili CHP önergeleri sağ partilerin ittifakıyla reddedildi. O süreç Milli Görüş geleneğinin de büyümesine yol açtı. Bugün CHP içinde önemli bir ağırlığı bulunan SHP’liler bu travmayı unutmuş değil.”
Taşkın, yalnız bu nedenle değil kendi seçmenine bu işbirliğini anlatmakta zorluk çekeceği için AKP- CHP büyük koalisyonunun çok zor olduğu kanaatinde. Marmara Üniversitesi öğretim üyesi, “AKP’nin CHP’nin Cumhurbaşkanı Erdoğan’la ilgili taleplerini kabul etmesi mümkün değil. Üstelik kadrolaştırmada büyük zorluk çektiği ve bu nedenle HDP’ye destek veren gençleri, kalıcı olarak kaybedebilir. İmralı ve Kandil’den uzaklaşan HDP bu durumda daha büyük parça koparabilir,” diyor.
Yüksel Taşkın: Restorasyon programlı CHP azınlık hükümeti ideal formül
Profesör Taşkın’a göre, CHP ve Türkiye için en iyi çözüm MHP ve HDP’nin dışarıdan destek verdiği CHP azınlık hükümeti.
“Büyük sermaye, dış güçler hatta Kemal Derviş AKP-CHP koalisyonunu dile getiriyor. Ama bu CHP’de sol duyulu insanların büyük tepkisine yol açar. Üzerinde MHP ve HDP’nin mutabakat sağladığı bir restorasyon programıyla bir buçuk ya da iki yıllık CHP azınlık hükümeti ideal formül olur. Barajdan iç güvenlik yasasının kaldırılmasına, HSYK ve Rektör seçimlerinin düzenlenmesine pek çok konu bu programda yer alabilir. Seçmen partilere uzlaşın mesajı verdi. Herkesin bulunduğu pozisyondan bir adım geri çekilmesi gerekiyor.”
Yarkadaş: Dışarıdan MHP-HDP destekli CHP azınlık hükümeti akla yatkın
Bu görüşe destek verenlerden biri de CHP İstanbul milletvekili Barış Yarkadaş. Amerika’nın Sesi’nin sorularını yanıtlayan gazeteci kökenli yeni vekil, “CHP yapıcı ve uzlaşmacı bir tavır izleyecek. Türkiye’yi hükümetsiz bırakmayız. Benim aklıma en yatkın formül şu: Kılıçdaroğlu’nun başbakan olduğu, HDP ve MHP’nin dışarıdan destek verdiği uzlaşmacı isimlerden oluşan CHP azınlık hükümeti. Arkasında 292 milletvekilinin desteği olur,” dedi.
Yarkadaş’a göre, bu üç parti asgari ücret yükseltilmesinde, çiftçiye ucuz mazot verilmesinde, emekliye iki maaş ikramiye dağıtılmasında, barajın %7’ye ya da %5’e düşürülmesinde, savcıların üzerinde baskıların kalkmasında, yolsuzlukların üzerine gidilmesinde hatta Kürt Sorunu’nun çözümünde uzlaşabilir.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kırk beş gün içinde hükümet kurulmaması ve erken seçime gidilmesi için uğraştığını iddia eden CHP milletvekili, “Seçmen erken seçimi zorlayan affetmez,” dedi.
Amerika’nın Sesi’nin soruları yanıtlayan MHP’li bir yetkili ise Türkiye’nin AKP’siz bir hükümeti denemesi gerektiğini söyledi.
Tüzel: Programda uzlaşılırsa CHP azınlık hükümetine destek verilebilir
Gözlerin çevrildiği bir diğer parti ise kuşkusuz Halkların Demokratik Partisi. Emek Partisi kurucu genel başkanı ve iki dönemdir HDP İstanbul milletvekili olan Levent Tüzel, demokratikleşme ve özgürlükleri temel alan bir program dahilinde CHP azınlık hükümetine HDP’nin dışarıdan destek vermesini mümkün görüyor.
Perşembe günü HDP’li milletvekillerinin Ankara’da yapacağı toplantıda bu konuların ele alınacağını söyleyen Tüzel, “Benim ve Emek Partisi’nin tutumu Kürt Sorunu’nun çözümünün devam etmesini ve sendikal mücadelenin büyütülmesi ve diktatörlüğü dizginlenmesidir. Hükümetler, koalisyonlar kurulur ama bu meselelerden dikkatimiz uzaklaşmamalı. Bugün Baykal-Erdoğan görüşmesi belli ki düzenin bekası, sistemin sürmesi yönündeki bir arayıştır. Ama sosyalistlerin gündemi barajın ve iç güvenlik yasasını kaldırılmasını mümkün kılmaktır,” dedi.
Sosyal medyada CHP-MHP-HDP öne çıktı
Sosyal medya araştırma şirketi Gonzo Insight, Türkiye’nin Twitter’daki koalisyon konuşmalarını ölçümledi. Zete.com sitesinde yer alan habere göre, twitter kullanıcıları en çok CHP-MHP-HDP koalisyonunu istiyor.
Gozo Insight’ın 7-9 Haziran’da yaptığı ölçümlemede 184 bin 71 kullanıcı toplam 447 bin 200 defa koalisyon kelimesini kullandı. İki gün boyunca CHP-MHP-HDP koalisyonu destekleyen 35 bin 662 twit atılırken, AKP-MHP koalisyonu 18 bin 809’da AKP-CHP koalisyonu ise 12 bin 91’de kaldı
