AKP’nin “1111 sayılı Askerlik Kanunu”nun değiştirilmesini içeren yasa teklifi, bugün (23 Temmuz) TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülüyor. Türkiye’de zorunlu askerlik hizmeti karşılığında devlete belirli bir ücret ödenmesini öngören bedelli askerlik düzenlemesi, temel eğitim şartı boyutuyla kamuoyunda tartışılıyor. Yasa teklifinde 28 gün yazılı olarak belirlenmiş temel askerlik eğitimi süresi ise AKP’nin bugün verdiği önergeyle 21 güne indirildi.
AKP Grup Başkanvekili Mehmet Muş, teklif sahibi olarak Komisyonu bilgilendirme konuşmasında, bakaya ve yoklama kaçağı sayısındaki artışlar nedeniyle bedelli askerlik düzenlenmesinin zorunlu hale geldiğini söyledi. “Yaptığımız düzenlemeyle 25 yaş ve üzeri 1 milyon 324 bin kişinin (bundan) yararlanma imkanı var. Bunun içinde yoklama, tecil, bakaya dahil” diyen Muş, teklifteki 28 gün temel askerlik eğitim süresini 21 güne indirilmesini içeren önergeyi de ilerleyen dakikalarda vereceklerini kaydetti. Muş, teklifte 15 bin Türk Lirası (TL) olarak makul bir ücret öngörülmesiyle başvuru sayısında artış beklendiğini de kaydetti.
Teklifle yurt dışında yaşayan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları açısından dövizle askerlikteki 38 yaş sınırını kaldıracaklarına da dikkat çeken Muş, “Teklifin yürürlüğe girdiği tarihten önce sağlık sebebiyle haklarında verilen askerliğe elverişli olmadıklarına dair kararlardan dolayı askerlik hizmetinden muaf tutulanlar da istekleri halinde yaş şartı aranmaksızın ve temel askerlik eğitimine tabi olmaksızın bu tekliften yararlanabileceklerdir” dedi.
AKP’li Muş’un, Milli Savunma Bakanlığı’nın yıllara göre bedelli askerlik uygulamalarına ilişkin paylaştığı veriler ise şöyle oldu:
Muhalefet ise rejim değişikliğiyle TBMM’nin işleyişinde yaşanan sıkıntıları da gündeme taşıdı. CHP Ankara Milletvekili Bülent Kuşoğlu, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın toplantıya katılmadığını ancak bakanlık bürokratlarının teklif nedeniyle mecliste olduğunu belirterek, bu duruma çözüm getirilmesi gerektiğini söyledi.
Muş’un teklif sahibi görünmesine karşın bunun aslında bakanlık tasarısı olduğunu kaydeden HDP İstanbul Milletvekili Garo Paylan, bundan sonraki yasal düzenlemelerde nasıl çalışacağını görüşmek ve hükümetin rolünü belirlemek gerektiğini ifade etti.
CHP Denizli Milletvekili Teoman Sancar da, Milli Savunma Komisyonu üyesi olarak bu toplantıya katıldığını belirterek, askerlikle ilgili konuları kendileri görüşmeksizin Plan ve Bütçe Komisyonu’na getirilmesine tepki gösterdi.
Muhalefet ‘vicdani ret’ hakkı ve işe geri kabul etme şartı öneriyor
CHP, HDP ve İyi Parti, Komisyon görüşmelerinde AKP’nin temel eğitim şartı süresi konusundaki kararsızlığını eleştiriyor. Muhalefet cephesi, “profesyonel ordu” için kalıcı bir yasal düzenleme yapılabileceğini belirtiyor. Muhalefet, şimdi ihtiyaç gerekçesiyle AKP’nin sunduğu teklif yerine her yıl geçerli olabilecek belirli ücret karşılığında zorunlu askerlik hizmeti yapılabileceğini dile getiriyor.
HDP’li Paylan, farklı dönemlerde bedelli askerlik olanağı sağlanmasıyla özellikle ekonomik yokluk içindeki kesimlerden gençlere haksızlık yapıldığını belirterek, bunun kamu vicdanını yaraladığını söyledi. Paylan, “vicdani retçi” olarak eline silah almak istemediğini kaydeden vatandaşları da kapsayacak şekilde yasal düzenleme gerektiğini vurguladı. AKP’li Komisyon Başkanı’nın sorması üzerine üniversite mezunu olarak 8 aylık askerlik yaptığını ve o dönem kendisi askerlik geldikten 1 ay sonra bedelli askerlik çıktığını kaydeden Paylan, ancak askerlik yapmak istemeyenleri düşünerek daha kalıcı yasal düzenleme çağrısını yineledi.
CHP İstanbul Milletvekili Mehmet Bekaroğlu da, bedelli askerlik düşüncesindeki gençler için iş garantisi sağlanması gerektiğini belirterek, işverenlere yönelik işe geri kabul etme şartı getirilmesini önerdi. Bunun için işverenlere de devlet olarak 21 günlük süre için SGK primini desteği verilebileceğini de öneren Bekaroğlu, böylece temel askerlik eğitim süresine olan itirazlara da çözüm bulunabileceğini anlattı.
İyi Parti Ankara Milletvekili Durmuş Yılmaz da, bedelli askerlikten ekonomi için beklenildiği üzere fayda sağlanamayacağını ve geçici değil daha kalıcı çözümler üretilmesi gerektiği çağrısında bulundu.
Bu arada MHP’nin temel eğitim şartı olmaksızın bedelli askerlik görüşünü koruduğu da görüldü. MHP Konya Milletvekili Mustafa Kalaycı, Komisyon’da teklifte değişiklik yapılarak, temel eğitim şartından vazgeçilmesini istedi.
