Başkan Donald Trump’ın Savunma Bakanlığı’nda bir dizi ismi görevlerinden alarak yerlerine yeni isimleri ataması, Afganistan’dan çekilme konusunda radikal adımlar atılabileceği şeklinde yorumlanmıştı. Ancak Başkan Trump’ın yeni Pentagon ekibi, Afganistan’dan çekilmenin kısmi olabileceği sinyalini verdi.
Reuters haber ajansına konuşan bir yetkili ordunun Afganistan’daki asker sayısını mevcut 4.500 seviyesinden 2.500’e indirmek içinresmi talimatları beklediğini bildirdi.
Bir NATO yetkilisi de beklentinin asker sayısının 1.500-2.000 kadar azaltılması olduğunu kaydetti.
Trump, geçen hafta önceliklerinin yeterince hızlı yerine getirilmediği kaygısıyla Savunma Bakanı Mike Esper’ı görevinden almış ve yerineUlusal Terörle Mücadele Merkezi Başkanı Christopher Miller’ı atamıştı.
Başkan Trump’ın bu öncelikleri arasında 19 yıldır devam eden Afganistan savaşının Noel’e kadar sona erdirilmesi de yer alıyordu. Savaşa karşı çıkanlar bunu memnunlukla karşılasa da Başkan Trump’ı eleştirenler Afganistan’da devam eden şiddet olayları karşısında bu adımın ‘‘sorumsuzca’’ olabileceği görüşünü dile getiriyor.
Reuters haber ajansına açıklama yapan üst düzey bir savunma yetkilisi, Miller’ın göreve gelmesinin ardından ABD’nin müttefiki olan ülkelerin savunma bakanlarıyla Afganistan konusunun gündeme geldiği çok sayıda telefon konuşması yaptığını bildirdi.
Yetkili, konunun bu çağrıların büyük kısmında gündeme gelmesinin nedeninin Afganistan’ın ABD’nin NATO ve bölge müttefikleri için büyük önem taşımasından kaynaklandığını kaydetti.
Ancak Reuters’a bilgi veren yetkili, Trump’ın müttefiklerle yaptığı konuşmaların, sahadaki koşulların gerektirdiğinden daha hızlı bir çekilme için direteceğini göstermediğini de ekledi.
Amerikalı ve Afgan yetkililer Taleban militanlarının şiddet eylemlerindeki artış ve örgütün El Kaide ile devam eden bağı konusunda uyarıda bulunuyor.
El Kaide’nin Amerikan topraklarında düzenlediği 11 Eylül saldırılarının ardından 2001’de ABD’nin Afganistan’ı işgal etmesinin nedeni de Taleban’ın El Kaide ile olan bağlarıydı. O tarihten bu yana Afganistan’daki savaşta binlerce Amerikan ve müttefik ülke askeri hayatını kaybetti.
Reuters’a konuşan savunma yetkilisi Başkan’ın hiçbir zaman Afganistan’dan çekilmenin ‘hemen yarın sıfır askere düşmek’ anlamına geldiğini söylemediğini ve bunun her zaman koşullara bağlı bir plan olarak görüldüğünü kaydetti.
Beyaz Saray henüz konuyla ilgili yorum yapmadı.
Trump, 7 Ekim’de Twitter’dan yaptığı açıklamada Afganistan’da hizmet veren az sayıda askerin de Noel’de evlerine dönmesini istediğini bildirmişti.
Reuters’a konuşan yetkililer, Afganistan’daki NATO müttefiklerinin de lojistik destek konusunda ABD’ye sırtını dayamışken tam kapsamlı çekilmenin zor olacağını bildirdi. Bir NATO yetkilisi de ABD’nin Noel’e kadar Afganistan’dan çekeceği asker sayısını ‘‘2.500 ile 3.000 arasında’’ olarak açıklamasını beklediklerini kaydetti.
Ulusal Güvenlik Danışmanı Robert O’Brien, geçen ay yaptığı açıklamada ABD’nin 2021’in başında Afganistan’daki asker sayısını 2.500’e indirebileceğini söylemiş; bu Başkan Trump’ın Noel hedefine gölge düşüren bir açıklama olarak değerlendirilmişti.
Reuters’a konuşan bir NATO diplomatı Miller’ın NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ile yaptığı telefon konuşmasında Afganistan’dan tam çekilmeden değil asker sayısını azaltmaktan bahsettiğini kaydetti.
Amerikalı bir üst düzey savunma yetkilisi de Irak çekilmesinde yaşanan durumun tekrar edilmemesi için Afganistan’da dikkatli ilerlendiğini kaydetti. Eski Başkan Barack Obama’nın 2011’de Irak’tan çekilme kararı üç yıl sonra ABD askerlerinin ülkeye geri dönmek zorunda kalmasıyla sonuçlanmıştı.
Kabil’de ABD destekli hükümete karşı savaşan Taleban militanlarıysa Washington’a Şubat ayında vardıkları anlaşmaya uyma çağrısı yapıyor.
Taleban, ABD askerlerinin Mayıs ayına kadar ülkeden çekilmesi karşılığında saldırılarını durdurma sözü vermişti.
Afganistan’da artan şiddet olayları ve Taleban’ın eyaletlerin başkentlerine düzenlediği saldırılar bazı yerlerde ABD’nin hava saldırılarını da yeniden başlatmasına neden oldu.
Kabil yönetimi, erken bir çekilmenin barış görüşmelerini zora sokmasından ve Taleban’ı güçlendirmesinden endişe ediyor.
Savunma Bakanlığı’na vekalet eden Miller, hafta sonunda Silahlı Kuvvetler’e hitaben yazdığı mesajda Başkan’ın savaşı bitirme isteğini desteklemiş, ancak mücadele sona ermeden atılacak adımların geçmişteki stratejik hatalara neden olmasına izin vermemek gerektiğini kaydetmişti.
