Taleban ile Afganistan hükümeti arasında yürütülen barış görüşmeleri sekteye uğradı. Müzakere edilen anlaşma metninin girişinde Afgan hükümetinden adıyla bahsedilmesine Taleban tereddütle yaklaşıyor.
Taleban ve Afgan hükümetini temsil eden heyetler, Eylül ayından bu yana Katar’ın başkenti Doha’da barış görüşmelerinin şekli üzerinde bir fikir birliğine varmak için müzakere ediyor ve Afganistan'da uzun yıllardır süren savaşı sona erdirmek için ilerliyor.
Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani'nin sözcüsü Sadık Sadiki bugün yaptığı açıklamada, "Müzakere heyetleri şu ana kadar görüşmelerde yol gösterici ilkeler sağlayan 21 maddenin tamamı üzerinde anlaştılar. Şu anda, bazı konuları daha fazla açıklığa kavuşturulması gereken önsözü müzakere etmeyi sürdürüyorlar’’ dedi.
Reuters haber ajansına bilgi veren hükümet ve diplomasi kaynakları, Kasım ayında, sıra belgenin imzalanması geldiğinde, Afgan hükümetinin resmi adı olan "Afganistan İslam Cumhuriyeti"nin metinde yer alması nedeniyle, Taleban’ın geri adım attığını söyledi.
Cumhurbaşkanı Eşref Gani’nin seçiminin meşruiyetine itiraz eden Taleban, Afgan müzakere ekibini ‘’Afgan hükümetinin temsilcileri’’ olarak isimlendirmeyi reddediyor.
Reuters'e konuşan Kabil'deki bir diplomat, "Taraflar anlaşmayı imzalamaya hazırdı. Afgan hükümetinin baş müzakerecisi, anlaşmayı ‘Afganistan İslam Cumhuriyeti baş müzakerecisi’ olarak imzalayacaktı. Taleban bunu kabul etmedi’’ dedi.
Taleban anlaşmazlıkla ilgili yorum talebine hemen yanıt vermedi, ancak daha önce Reuters'e yaptıkları açıklamada tutumlarının Afganlar’la geniş çapta müzakere etmek olduğunu ve onları hükümeti temsil eden müzakereciler olarak tanımayacaklarını söylemişti.
Taleban sözcüsü Zabihullah Mücahid Pazartesi günü Reuters'e verdiği demeçte, "Afganlar olarak mevcut ekiple görüşmeleri ilerletmeye hazırız; onları bir hükümet ekibi olarak tanımıyoruz," dedi. Mücahid, Taleban'ın ilk günden beri tavrının hükümeti tanımamak yönünde olduğunu söyledi.
Başka bir diplomatik kaynak da "cumhuriyet" terimi ve Taleban'ın kendisine "İslami Emirlik" olarak atıfta bulunmasının, taraflar arasındaki farklılıkları ortaya koyan anlaşmazlıklar olduğunu söyledi.
Reuters’a konuşan kaynak "Cumhuriyet ve emirlik sözcükleri üzerindeki farklılıklar müzakereciler arasında derin bir şüpheyi tetikledi. Bir ülkenin vizyonu ve hedefi ile nasıl görülmek ve algılanmak istediğine yol açtığından sorun karmaşık’’ diye konuştu.
Meseleye hakim iki hükümet kaynağına göre, Afgan hükümeti tarafı, Taleban'ın çekincelerini Gani’ye iletti. Gani ise bu tür talepleri kabul etmeyeceğini söyledi.
Reuters’ın bir kaynağına göre Taleban'ın ısrarı, Gani'nin seçilmiş hükümetinin barış süreci başladığında geçici bir idareyle değiştirilmesi arzusuna dayanıyor.
Aynı kaynak, "Taleban ilk günden itibaren, Afganistan İslam Cumhuriyeti'ni gayrimeşrulaştırmaya çalıştı ve hükümetin meşruiyetini baltalamak için muğlak bir ‘Afganlar arası görüşmeler’ tanımını zorluyor" dedi.
Şubat ayında imzalanan ABD-Taleban anlaşması, Afganistan İslam Cumhuriyeti'nden de adıyla bahsetmiyor ve Afganlar arası diyalog ve müzakereler tarafından belirlenen "yerleşim sonrası yeni bir Afgan İslami hükümetinin’’ kurulmasını öngörüyor. Anlaşma barış görüşmelerine "Afganlar arası" görüşmeler olarak atıfta bulunuyor.
Bir hükümet kaynağı, Afgan heyetinin görüşme masasından kalkmayacağını söyledi, ancak yeni anlaşmazlığın sonuçlarının Afganistan'da şiddetin daha da artması da dahil olmak üzere "her iki taraf için de acı" olacağı endişesini dile getirdi.
