ABD Çalışma Bakanlığı'nın aylık istihdam ve işsizlik raporuna göre işverenler, 2021'in Ocak ayında sadece 49 bin kişiye istihdam sağladı. Bu veri, ekonomik gerilemeye yol açan Corona virüsü pandemisinin, son bir yılda ekonomi üzerindeki olumsuz etkisini halen koruduğu anlamına geliyor.
ABD'de işverenler, 2020’nin Nisan ayından sonra ilk kez Aralık’ta eleman azaltmaya giderek 227 bin çalışanın işine son vermişti. Çalışma Bakanlığı'na göre Ocak ayı işsizlik oranı yüzde 6,7'den yüzde 6,3'e indi. İşsizlik oranındaki bu keskin düşüş, büyük ölçüde kimi işsizlerin iş bulmasına, kimilerininse iş aramayı bıraktıkları için işsiz kabul edilmemelerine bağlı.
Ocak ayı rakamları, iş piyasasının tökezlediğini gösteriyor. Bunun en büyük nedeni, pandeminin halen tüketicilerin seyahat etmesini, alışveriş yapmasını, restoranlarda yemek yemesini, eğlence mekanlarına gitmesini ve yüz yüze diğer faaliyetlerde bulunmasını engellemesinden kaynaklanıyor. Çalışma Bakanlığı, Cuma günü yayınladığı son raporunda Kasım ve Aralık aylarında yaratulan istihdam değerlendirmesini düşürdü ve toplam 159 bin kişiye iş sağlandığığı tahmininde bulundu. Yaklaşık 10 milyon kişi, pandemi nedeniyle halen işsiz.
Müşterilerle yüz yüze iletişim gerektiren hizmet sektörü, geçen ay en çok iş kaybı yaşayan sektör oldu. Bunun nedeni, milyonlarca tüketicinin evde kalmaya devam etmesi. Hizmet sektörü bünyesinde restoran, bar ve oteller 61 bin kişinin işine son verdi. Perakende sektöründe işini kaybedenlerin sayısı yaklaşık 38 bin; ulaşım ve depolama sektörlerinde istihdam da 28 bin azaldı.
Kadınlar çocukları için işlerinden ayrılmak zorunda kaldı
İş piyasasının çöküşe uğradığı 2020’nin ilkbahar aylarından bu yana işsizlikten orantısız olarak daha çok etkilenen kadınlar, uzaktan eğitime devam eden çocuklarının başında olmak için işlerini bırakıyor. Bu eğilim, Ocak ayında da devam etti. Aynı zamanda yeni işe başlayan erkek sayısı Ocak ayında arttı.
İşe alımlar yavaşlarken işten çıkarmalar arttı. İşsizlik yardımı başvurusunda bulunanların sayısı, geçen hafta 779 bin olarak kayda geçti. Bu rakam, son birkaç haftadır düşüşte olsa da hala yüksek.
Milyonlarca Amerikalı'nın pandemi nedeniyle ekonomik darboğazda olması, Başkan Biden'ın 1,9 trilyon dolarlık Corona pandemisi yardım paketinin aciliyetini daha da öne çıkardı. ABD’de çoğu kişiye 1.400 dolarlık nakit yardımı yapılmasını öngören paket, eyalet yardımlarına ilave olarak haftada 400 dolarlık işsizlik yardımı sağlanmasını öneriyor.
İstihdam rakamlarındaki zayıflık, Biden'ın yardım paketine siyasi ivme kazandırabilir. ABD Senatosu'ndaki Demokrat Partililer, Cuma erken saatlerde, Cumhuriyetçiler'in desteği olmadan Biden'ın 1,9 trilyon dolarlık yardım planının önünü açacak bütçe tasarısını geçirmeyi başardı. Tasarının Temsilciler Meclisi'nden de geçme olasılığı yüksek.
Mart ayından bu yana pandemi nedeniyle giderek artan mali eşitsizlik özellikle kadınlara ve azınlıklara zarar vermeye devam ediyor. Ancak işini koruyan Amerikalılar, bu süreç içinde 2,3 trilyon dolar biriktirdi. Bu miktar, pandemi öncesi tasarrufların iki katı. Bu dev tasarruf havuzu, pandemi önlemleri kaldırıldıkça ve Amerikalılar dışarıda tüketime daha çok yöneldikçe güçlü bir ekonomik toparlanma sürecini körükleyebilir.
Ekonomistler, kitlesel aşılama çalışmaları gelecek aylarda daha da arttıkça ve hükümet daha fazla yardım yaptıkça ekonominin ve iş piyasasının, daha önceki resesyon dönemlerine kıyasla çok daha hızlı güçleneceğini tahmin ediyor. Bank of America, bu türde bir büyüme oranının yüzde 6'ya ulaşabileceğini öngörüyor. Yüzde 6'lık bir ekonomik genişleme, ABD ekonomisinde 1984 yılından bu yana görülen en hızlı büyüme oranı olabilir.
Ekonominin toparlanmaya başladığına ilişkin bazı işaretler de geliyor. Ocak ayında motorlu taşıt satışlarındaki artış, bunun bir örneği. İmalat sektörü ve konut inşaatlarının da yükselişe geçtiği görülüyor.
