ABD’de terör saldırısından ekonomik krizlere, kutuplaşmış siyasetten pandemiye çok sayıda önemli gelişmeye tanık olan genç seçmen Kasım ayındaki başkanlık seçimlerini nasıl etkiler? Uzmanlara göre, bu kitlenin sandığa gitme oranı belirleyici unsurlardan biri olabilirç
ABD’de 1985-1995 arasında doğan “Y kuşağı” ve 1995-2015 arasında doğan “Z kuşağı”, önceki nesillere kıyasla çok daha fazla önemli gelişmeye tanıklık etti: 11 Eylül 2001’de ABD topraklarında düzenlenen bir terör saldırısı, iki ekonomik krizle rekor işsizlik rakamları, doğal afetler, kutuplaşmış bir siyaset ve küresel pandemi.
Son dönemde bu olaylara Minneapolis’te siyah Amerikalı George Floyd’un polis tarafından gözaltına alındıktan sonra ölmesinin ardından patlak veren toplumsal çalkantılar eklendi.
Ekonomi muhabiri Annie Lowrey geçen ay Atlantic dergisinde kaleme aldığı makalesinde, “Y Kuşağının Hiç Şansı Yok” diye yazmış, Büyük Buhran’dan bu yana yaşanan en kötü ekonomik kriz sırasında işgücüne katılan ve maddi açıdan bir türlü kendini güvenceye alamayan bu neslin kayıp bir nesil olduğunu savunmuştu.
Ancak genç Amerikalılar’ın 2020 başkanlık seçiminde önemli bir rol oynayabileceği, Cumhuriyetçi Başkan Donald Trump ve Demokrat Partili rakibi Joe Biden arasındaki yarışın sonucunun yanı sıra Kongre’deki siyasi kontrol ve daha başka dinamikleri belirleyebileceğine ilişkin çok sayıda işaret var.
2018’deki ara seçimlere yüksek katılım oranları, siyasi aktivizm eylemleri ve öğrenim kredisi borçları, sağlık sistemi, iklim değişikliği gibi birçok konuda protestolarla seslerini yükseltmeleri, bu işaretlerin kanıtı.
Massachusetts’teki Tufts Üniversitesi bünyesinde bulunan Vatandaşlık Hakları ve Yükümlülükleri Araştırma Merkezi (CIRCLE) “Gençler seçimlerin sonucunu belirleyebilir ve onların katılımı siyaset için büyük önem taşıyor. Seçmen kitlesinin genişletilmesi ve gençler arasındaki oy verme eşitsizliğinin giderilmesi demokrasinin güçlendirilmesi açısından önemli” diyor.
“ABD 25 yıldır ilk kez gençlerin katılımının arttığı bir ara seçimden başkanlık seçimine gidiyor”
Genç nesiller genellikle sandığa gitmeyerek büyüklerini taklit etse de 2018 yılındaki Kongre seçimlerine genç seçmenin katılımında artış gözlemlenmişti. Washington’daki Pew Araştırma Merkezi’nden nüfus bilimci Richard Fry’a göre, 2014-2018 yılları arasında Y kuşağının sandığa gitme oranı yüzde 22’den yüzde 42’ye yükseldi. Oy verme hakkına sahip olan Z kuşağının yüzde 30’u da hayatlarının ilk ara seçiminde sandığa gitti.
Aynı araştırmaya göre, ABD’deki bir ara seçimde ilk kez X neslinin yarısından fazlası oy kullandı. CIRCLE’ın yöneticilerinden Abby Kiesa, “2020 seçim dönemi özellikle ilginç çünkü 25 yıldır ilk kez gençlerin katılımının gözle görülür bir şekilde arttığı bir ara seçimden başkanlık seçimine doğru gidiyoruz” diye konuşuyor. Kiesa’nın verdiği rakamlara göre, 2020 seçiminde oy kullanma hakkına sahip 18-29 yaş arası nüfus 47 milyon. Bunların 15 milyonu son başkanlık seçiminden bu yana 18 yaşına basanlar. Yani Kasım ayındaki başkanlık seçimlerinde ilk kez oy kullanacak olanlar.
1985-1995 yılları arasında doğan ve “millennial” olarak adlandırılan Y kuşağı ile 1996 itibariyle dünyaya gelen Z kuşağı, genellikle benzer düşünen homojen bir grup olarak değerlendirilse de araştırma bunun aksini gösteriyor. 2018’deki Kongre seçimlerinde, 18-29 yaş grubundaki genç seçmenlerin üçte ikisi Demokrat Parti’nin adayına destek vermişti. Araştırmaya göre, bu son 25 yıl içinde parti bazında görülen en büyük fark.
“2020 seçimi büyük bir demografik değişimin ortasında yapılıyor”
Gençleri oy kullanmaya teşvik eden Genç Yenilmezler (Young Invincibles) adlı örgütün üst düzey müdürü Jesse Barba, 2020 seçiminin büyük bir demografik değişimin ortasında yapılacağına dikkat çekiyor. Düşünce kuruluşu Brookings Enstitüsü’ne göre, şu anda beyaz ağırlıklı olan ABD nüfusu, 2045 yılına kadar azınlıkların ya da beyaz olmayan seçmenlerin çoğunlukta olduğu bir yapıya dönüşecek.
Barba, “Bu durumda tarihte ilk kez beyaz olmayan kesim en geniş seçmen kitlesini oluşturacak. Kapsayıcı bir tutum benimsenerek insanların söylediklerine kulak vermek yerine bu kesimin uzun süre görmezden gelindiğini düşünüyorum. O nedenle gençleri motive etmek ve sandığa götürmek isteyen her aday, onlar için önem taşıyan dört-beş konuya dikkat çekmek zorunda” diyor.
Genç seçmen için hangi konular öncelikli?
Jesse Barba, gençler için önem taşıyan konu başlıkları arasında öğrenim kredisi borcu, hesaplı sağlık sigortası, seçmen haklarının genişletilmesi, bireysel silahlanma ve şiddet, göçmenler, iklim değişikliği ve ekonomiyi sayıyor. Corona virüsü salgınının yol açtığı rekor seviyede işsizlik ve çoğu zaman sağlık sigortası ya da ücretli izin gibi imkanlara sahip olmadan gençlerin çalıştığı restoran ve barlarla, perakende sektörüne kilit vurulmasına değinen Barba, yaşanan bu kamu sağlığı krizinin gençler açısından iki konuyu eşit derecede öncelikli hale getirdiğini söylüyor.
Bu konuların da ekonomi ve akıl sağlığı olduğunu söyleyen Jesse Barba’ya göre, “Bu gençlerin çoğu salgının en ağır etkilediği sektörlerde çalışıyor. Gençler sadece işlerini kaybetmekle kalmayıp işleri sebebiyle sahip oldukları sağlık sigortasını ya da kendi ceplerinden ödeyerek bireyse poliçe satın alma imkanını da kaybetme riskiyle karşı karşıya kalıyor.”
Minnesota eyaletinin Vergas şehrinden Paul Haarstick, girişimci olmak için çalıştığı kurumsal şirketten ayrılınca sağlık sigortası imkanını kaybetmiş. Demokrat Çiftçi İşçi Partisi’nin Otter Tail İlçe Başkanı olan Haarstick, “Sağlık sigortası benim için çok önemli. Sağlık sistemimiz istihdama bağlı sigortaya dayalı olduğundan girişimciler için iyi bir alternatif yok. Sağlık sigortanız için fazla para ödüyor ama karşılığını alamıyorsunuz” diyor.
Sağlık giderlerine eklenen öğrenim kredisi borçları da maaşlardan kesildiği için maaştan geriye pek bir şey kalmıyor. 2008 yılında bankacılık sektörünün çökmesiyle ABD’nin girdiği ekonomik krizi hatırlatan Haarstick, “Koca bir neslin 2010 yılında neredeyse 10 yıllık maaşını Büyük Durgunluk’ta kaybetmesi adil mi? Bütün bir neslin aile kurma planlarını askıya alıp anne ve babasının evlerine dönmesi adil mi? Hayır. O nedenle gençler Kasım ayında akıllarında bu sorularla sandığa gitmeli” diyor.
Siyah kız çocuğu karakterlerinin etrafında gelişen bilim kurgu kitapları yazan eski pastacı Alechia Dow, Twitter’daki bir paylaşımında öğrenim kredisi borçlarını gündeme getirerek şu satırları yazmıştı: “Bir gün duvarları rengarenk boyalı mutfağının ortasında da kocaman bir tezgahı olan bir eve sahip olmayı hayal ediyorum. Ama sonra öğrenim kredisi borcuma bakıyorum. Neredeyse bir ev parası. O zaman diyorum ki bu hayali gerçekleştirmek imkansız.”
Genç beyaz erkek seçmenler
İstatistiklere göre farklı bir yol izleyen bir seçmen kitlesi de genç, beyaz, erkek seçmen. İşgücü İstatistik Dairesi ve Nüfus Sayım Dairesi’nin 2018 yılı Mevcut Nüfus Anketi verilerini inceleyen CIRCLE’a göre bu kesimde, Latin kökenli ve siyah genç erkek seçmene kıyasla oy kullanma oranı daha yüksek. 2016 yılındaki başkanlık seçiminde bu seçmen grubu yüzde 22’lik bir farkla Donald Trump’ı Hillary Clinton’a tercih etmiş. Beyaz olmayan genç erkek ve kadın seçmense Hillary Clinton’dan yana tercihini kullanmış.
Genç beyaz erkek seçmen, ülke genelindeki nüfusa oranla, Iowa, Ohio ve New Hampshire gibi seçimlerde bazen Cumhuriyetçi bazen de Demokrat adaya oy verdiği için iki parti arasında gidip gelen eyaletlerde nüfusun daha büyük bir kısmını oluşturuyor.
Kasım ayında yapılacak seçimlere beş ay kala, Corona virüsü salgını hala sürüyor, işsizlik oranı hala yüksek ve çok sayıda genç özellikle de beyaz olmayanlar George Floyd’un ölümünün, Amerikan toplumunda yaşanan benzer olaylarla eşitsizliklerin ardından, ırksal ve toplumsal adalet talep ediyor.
Washington’ın kırsal kesiminde yaşayan ve aynı zamanda Demokrat Parti Ulusal Kurultayı delege adayı olan öğrenci Markus Tarjamo, “Twitter’da bu konuyla ilgili paylaşımlar yapabilir, etiket açıp mesaj yazabilirsiniz. Konuyu dert edip bir video da paylaşabilirsiniz. Ama biz siyasi güç elde etmek için harekete geçmedikçe pek bir şey değişmez” diyor.
Bu bakış açısının diğer gençlerin de sandığa gitmesini sağlayabileceği görüşünü dile getiren Vatandaşlık Hakları ve Yükümlülükleri Araştırma Merkezi (CIRCLE) yönetici Kiesa, “Gençlerdeki bu hevesin, enerjinin ve diğer gençlere ulaşma çabasının ne kadarının 2020 seçimi sürecinde etkili olacağını ilgiyle takip ediyoruz” diyor.
Bronwyn Benito ve Esha Sarai bu habere katkıda bulunmuştur.
