ABD’nin Taleban’la barış müzakerelerini yürüten temsilcisi Zalmay Halilzad, üzerinde mutabık kalınan taslak barış anlaşması kapsamında Amerika’nın Afganistan’da bulunan yaklaşık beş bin askerini çekeceğini ve 135 gün içinde beş üssü kapatacağını açıkladı.
Afgan haber kanalı Tolo News’a konuşan Zalmay Halilzad, Taleban temsilcileriyle aylardır devam eden müzakerelerin ardından varılan anlaşmanın, imzalanmadan önce ABD Başkanı Donald Trump tarafından onaylanmak zorunda olduğunu vurguladı ancak “İlkesel olarak o noktaya ulaştık” dedi.
Aşamalı çekilme karşılığında Taleban’ın Afganistan topraklarının militanlar tarafından Amerika ve müttefiklerine yönelik saldırılarda kullanılmasına izin vermemesi öngörülüyor.
Anlaşmanın taslak metninde daha geniş tabanlı bir siyasi uzlaşıya varılması ve Taleban ile başkent Kabil’deki Batı destekli hükümet arasındaki çatışmaların sonlandırılması için Afgan gruplar arasında görüşmelere ilişkin bir madde de yer alıyor.
Ancak gelecekte yapılacak müzakerelerin ayrıntıları belirsizliğini koruyor. Taleban gayrimeşru bir kukla rejim olarak nitelediği hükümetle doğrudan ilişki kurmayı reddediyor.
''Eşref Gani anlaşma taslağını inceleyecek''
Afganistan Devlet Başkanı Eşref Gani’nin taslak anlaşma konusunda bilgilendirildiği ve fikrini beyan etmeden önce anlaşmayı değerlendireceği belirtildi.
Eşref Gani’nin sözcüsü Sadık Sıddıki Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Devlet Başkanı’nın Zalmay Halilzad’la bir araya geldiğini, anlaşma taslağının ayrıntılarını inceleyeceğini söyledi.
Sözcü, “Ancak bizim için anlamlı bir barış ya da anlamlı bir barışa giden yol, şiddetin son bulması ve Taleban’la doğrudan müzakeredir” ifadelerini kullandı.
Afgan hükümetinden çok sayıda yetkili, ABD ve Taleban arasındaki görüşmelerin dışında bırakılmaya tepki gösteriyor. Hatta anlaşmanın bir kopyasının Eşref Gani’ye verilip verilmediği ya da kendisine gösterilip gösterilmediği konusunda belirsizlik vardı.
Taleban temsilcileriyle dokuzuncu tur görüşmeleri yapan Zalmay Halilzad’ın, anlaşma imzalanmadan önce mutabakat sağlamak amacıyla bu hafta başkent Kabil’de bazı Afgan liderlerle bir araya gelmesi bekleniyor.
Saldırıların gölgesinde barış görüşmeleri
İki taraf arasındaki barış görüşmeleri Taleban’ın hafta sonu Kunduz ve Pul-e Kumri kentlerinde düzenlediği geniş çaplı saldırılarla yükselen tansiyonun gölgesinde yapıldı. Afgan güvenlik güçleri, Taleban savaşçılarını her iki kentten de püskürtmeyi başardı ancak bir intihar eylemcisinin Pazartesi günü Kunduz’da üzerindeki patlayıcıları infilak ettirmesiyle en az 6 polis hayatını kaybetti, 15 kişi de yaralandı.
Başkent Kabil de Pazartesi günü gece saatlerinde büyük bir patlamayla sarsıldı. Patlamanın çok sayıda uluslararası kurum ve konuk evinin bulunduğu bir bölgede gerçekleştiği belirtildi.
Afganistan İçişleri Bakanlığı sözcüsü Nasrat Rahmi Green Village (Yeşil Köy) yerleşkesinin patlamanın hedefi olduğunu doğruladı. Bir başka İçişleri Bakanlığı yetkilisi de patlamaya bomba yüklü bir aracın sebep olduğunu söyledi.
Kabil'deki saldırıyı Taleban üstlendi
Beş sivilin öldüğü, 50 kişinin de yaralandığı başkent Kabil'deki saldırıyı Taleban üstlendi. Taleban sözcüsü saldırıda yabancı güçlerin hedef alındığını, bomba yüklü araçla alana giden bir intihar bombacısının kendisini havaya uçurduğunu, diğer saldırganların da yerleşkeye baskın düzenlediğini söyledi.
Bu bölge daha önce de sıklıkla saldırıların hedefi olmuştu. Çok sayıda yabancının yaşadığı bölge Afgan güçleri ve özel güvenlik güçleri tarafından çok sıkı bir şekilde korunuyor.
Geçtiğimiz Ocak ayında aynı yerleşkenin intihar eylemcisi tarafından hedef alındığı saldırıda en az 4 kişi ölmüş, çok sayıda kişi de yaralanmıştı.
ABD'nin Taleban'la müzakerelerden sorumlu temsilcisi Halilzad anlaşmanın amacının savaşın sonalndırılması olduğunu söyledi ancak anlaşmanın şiddet olaylarında azalmayı beraberinde getirmekle birlikte bunun bir resmi ateşkes anlaşması olmadığını da belirtti.
Taleban'la görüşmelerin gerçekleştirildiği Katar'dan Pazar akşamı Afganistan'a giderek Afganistan Devlet Başkanı Eşref Gani ile iki kez bir araya gelen Halilzad bir uzlaşı üzerinde mutabat sağlamanın Afganlar arasındaki müzakerelere bağlı olduğunun altını çizdi.
Başkan Trump, Taleban’ın 2001 yılında devrildiği savaştan bu yana ABD kuvvetlerinin görev yaptığı Afganistan’daki 14 bin askerin yurda dönmesi konusunda isteğini bugüne kadar yaptığı açıklamalarda dile getirmişti.
Ancak Afgan ve Amerikalı ulusal güvenlik yetkilileri, çekilme halinde ülkenin, yeniden Taleban’a dönmesine ve IŞİD dahil uluslararası militanların sığınağı olmasına imkan verebilecek, yeni bir iç savaşa sürüklenmesinden endişe duyuyor.
