Yeni bir araştırma, ABD ordusunun mevcut ve eski mensupları arasındaki aşırıcılık yanlılarının sayısının, ABD Kongre binasına 6 Ocak'ta yapılan baskın gibi aşırıcılık yanlılarının seferber olmasına yardımcı olan olayların da katkısıyla üç kat arttığını ortaya koyuyor.
Maryland Üniversitesi Terör ve Terörle Mücadele Araştırmaları Ulusal Konsorsiyumu tarafından yapılan araştırma, aşırıcı ideolojiyle bağlantılı kriminal eylemlerde bulunmakla suçlanan ya da bu eylemler nedeniyle hüküm giyen ordu kökenli 354 kişiyi mercek altına aldı.
Araştırmaya göre ABD ordusu içindeki aşırıcılık yanlısı eylemler 1990-2010 yılları arasında yılda ortalama altı vakayla sınırlı kalırken, son on yıl içinde yılda yaklaşık 21 vakaya sıçradı. Bu artışta en çok 2017, 2020 ve 2021 yıllarındaki yükselişlerin payı var.
Araştırmada, "Bu yılların her birine, çok sayıda aşırıcılık yanlısının seferber olmasına yol açan olaylar damgasını vurdu. Bunlar 2017'de Virginia'nın Charlottesville kentindeki Sağı Birleştir (Unite the Right) yürüyüşü, Corona virüsü pandemisi, ırksal eşitsizlik protestoları, 2020 başkanlık seçimi, 6 Ocak 2021 Kongre baskını" denildi.
Bunlar arasında aşırıcılığı körükleyen en büyük olay, araştırmaya göre eski Başkan Donald Trump destekçilerinin Joe Biden'ın Seçiciler Kurulu'nda aldığı oyların tescillenmesini engellemek için Kongre binasına düzenlediği baskındı.
Kongre baskınına karışmakla suçlanan 563 kişinin yaklaşık yüzde 15'inin ABD ordusuyla bağı olduğu tespit edildi. Ancak uzmanlar, bu kişilerin büyük çoğunluğunun Kongre kuşatması sırasında orduda artık aktif olarak görev yapmadığını söylüyor.
Araştırma ayrıca aşırıcılık yanlısı eylemlerle ilişkisi olan ordu bağlantılı kişilerin yüzde 78'den fazlasının radikalleştikleri ya da tutuklandıkları sırada orduda hizmet vermediklerini ortaya koyuyor.
"ABD'deki aşırıcılık yanlılarının büyük çoğunluğunun ordu geçmişi yoktur" diyen araştırma yazarlarından Michael Jensen, "Verilerimize göre ordu geçmişi olanlar arasındakilerse ordudan ayrıldıktan sonra radikalleşmiş. Bu nedenle askeriye kökenliler arasındaki aşırıcılık yanlıları sorunundan bahsettiğimiz zaman, aslında bunun büyük çoğunlukla eski muharipler arasındaki bir mesele olduğunun altını çiziyoruz" şeklinde konuştu.
Sonuçlar daha önceki raporların bulgularıyla uyumlu
Yeni araştırmanın bulguları, ABD ordusundaki aşırıcılıkla ilgili daha önce yayınlanan incelemelerin sonuçlarıyla örtüşüyor.
Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi'nin (CSIS) Nisan ayında yayınladığı bir araştırmaya göre bu tür terör planları ya da saldırılarına karışan muvazzaf ya da yedek ABD askeri personelinin sayısı az da olsa yükselişte.
CSIS raporunda, ordu içindeki aşırıcılık yanlılığı konusunda, "Aşırılık yanlısı ağlar, ordu ve polis teşkilatları içine üye yerleştirmeye, aktif olarak ordu mensupları ve emekli personeli cezbetmeye çalıştığı için bu zorluklar var olmaya devam edecek" denildi.
ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, aşırıcılıkla mücadeleyi ordu içindeki en büyük önceliklerden biri haline getirdiğini açıklamıştı. Nisan ayında aşırılık yanlısı grupların orduya sızmasını engellemek için acilen değişiklikler yapılacağını kaydeden Bakan Austin, askeri hizmetten ayrılmaya hazırlanan personele sağlanan eğitimin arttırılması çağrısında da bulunmuştu.
Austin, "Askeri üniformayla hizmet verenlerin ve bu kişilerin sivil meslektaşlarının büyük çoğunluğu, görevlerini büyük onur ve dürüstlükle yerine getirmektedir, ancak askeri gücümüzdeki herhangi bir aşırılık yanlısı davranışın çok büyük etkileri görülmektedir" dedi.
ABD Savunma Bakanlığı yetkilileri, aşırılık yanlısı grupların orduya sızmaya ve muvazzaf askerler arasından bazılarını bünyelerine katmaya çalıştığına ilişkin kanıtların bulunduğunu kaydediyor.
Ancak aşırılık yanlılarının ABD ordusu içine ne ölçüde sızdığını izlemeye çalışan bir girişimin faaliyetleri, sekteye uğradı.
Savunma Bakanlığı başmüfettiş vekili tarafından hazırlanan bir rapor, ordu içindeki aşırılık yanlılarını araştırmak için yeni oluşturulan bir yapının fon kesintileri ve olası çıkar çatışmaları nedeniyle faaliyet göstermekte zorlandığını ortaya koydu.
