Başkan Donald Trump’ın gelmiş geçmiş en kötü ticaret anlaşması olarak nitelediği NAFTA’yla ilgili 16 Ağustos’ta Amerika, Kanada ve Meksika arasında başlayan ilk tur görüşmeler herhangi bir uzlaşma sağlanamadan sona erdi.
1994’ten buyana NAFTA’nın 3 üyesi arasında ticaret hacmi, 290 milyar dolardan 1 trilyon 1 milyar dolara yükseldi. NAFTA’yı eleştirenler bu sürecin 5 milyon Amerikalı’nın işini kaybetmesine neden olduğunu söylüyor. Anlaşmayı en fazla eleştirenlerin başında da daha iyi bir anlaşma vadeden Başkan Donald Trump geliyor.
Trump, Amerika daha adil bir çözüm elde edemezse anlaşmadan çekileceğini söylemişti. Ancak uzmanlar özellikle de risklerin bu kadar fazla olduğu bir dönemde başarısızlığın seçenek olmadığını vurguluyor.
Wilson Center adlı düşünce kuruluşunda Kanada Enstitüsü’nün yöneticisi olan Laura Dawson’a göre, iş kaybı söylemi Çin’in yükselişi ve otomasyonun hızını görmezden gelen bir söylem.
Bazıları NAFTA’nın başından beri hatalı olduğunu savunuyor.
Ülkenin en büyük sendikasının baş ekonomisti Bill Spriggs, “Bu daha çok şirketlerin kar oranını arttırması için bir çeşit şirket anlaşması. Çevreye, insan haklarına ve işçi haklarına yönelik önemli bir koruması yok” diyor.
Kanada Dışişleri Bakanı Chrystia Freeland ise, NAFTA’nın kurtarılmaya değer olduğu görüşünde.
İş gücünün daha ucuz olduğu Meksika’daki fabrikalara yatırımlar artsa da bazı Meksikalı yetkililer NAFTA’nın verdiği sözleri yerine getirmediğini savunuyor. Ancak Albright Stonebridge grubunda danışman olan Meksikalı eski diplomat Antonio Ortiz Mena, anlaşmanın küreselleşmenin etkileri göz önüne alınarak yenilenmesi gerektiğini söylüyor.
Amerika’nın Meksika’yla olan ticaret açığını azaltma ve Kanada’nın kereste üreticilerine yaradığını düşündüğü yararlı mekanizmaları kaldırma isteği müzakereleri zorlaştırabilir.
Müzakerelerin yedi tur sürmesi ve Temmuz 2018’de Meksika cumhurbaşkanlığı seçiminden önce tamamlanması planlanıyor.
Üç ülkenin ilk tur görüşmelerde uzlaştığı nokta ise, müzakere sürecinin hızlandırılması.
İkinci tur görüşmeler 1 Eylül’de Meksika’da başlayacak. Eylül’ün son günlerinde görüşmeler Kanada’da devam edecek. Dördüncü tur müzakereler Ekim ayında yine Washington’da yapılacak.
