ABD istihbarat uzmanlarının son raporuna göre Taleban’ın Afganistan’da yeniden güç kazanması, Afgan kadınların haklarıyla ilgili kazanımların gerilemesine neden olabilir.
ABD İstihbarat Konseyi’nin raporu Afgan kadınların Taleban’ın 1996 ile 2001 yılları arasındaki iktidarı döneminde yaşadıkları ağır muameleye yeniden maruz kalacakları kaygılarını arttırdı.
Raporda Taleban’ın kadın haklarına yönelik kısıtlayıcı yaklaşımında ısrarcı olmaya devam ettiği ve grubun ülke genelinde yeniden güç sahibi olması durumunda, geçen 20 yılda bu alanda sağlanan ilerlemenin geri gidebileceği belirtildi.
Konsey’in ‘‘Tolplum Bilinci Raporu’’an göre ABD liderliğindeki koalisyonun Afganistan’dan çekilmesi durumunda erkek egemen toplumun yansıması olarak kadın haklarının tehdit altında kalmassı olasılığı var.
Raporda kadın haklarında sağlanan ilerlemenin ülke içindeki destekten çok dışarıdan dayatmayla meydana geldiği ve Taliban bunu tersine çevirmese bile koalisyonun çekilmesinin ardından bu hakların gerileyebileceği bildirildi.
Başkan Joe Biden’ın geçen ay ABD’nin Afganistan’da kalan en az 2 bin 500 askerini ve diğer yabancı güçleri ülkeden çekme kararı, Afganistan’ın Taleban’ı iktidara getirecek yeni bir iç savaşın eşiğine gelebileceği kaygılarına neden oluyor.
Bu endişeler, Afgan hükümeti ve Taleban arasında ABD destekli barış görüşmelerinin çıkmaza girmesiyle tetiklendi. ABD askerlerinin ülkeden çekilmesinin 1 Mayıs tarihinden gecikmesi Taleban’ın hükümet güçlerine yönelik saldırılarını arttırmasına neden oldu.
2001 yılında ABD liderliğindeki işgal ile devrilmeden önce Taleban kız çocuklarının okula gitmesinin, kadınların evleri dışında çalışmasının ve yanlarında erkek akrabaları olmadan dışarı çıkmasının yasaklanması gibi katı İslamcı kurallar uyguluyordu.
Bu kuralları ihlal eden kadınlar Taleban’ın ahlak polisi tarafından kamuya açık alanlarda küçük düşürülüyor ya da dayak yiyordu.
Rapora göre bu uygulamaların birçoğu hükümet kontrolundaki yerlerde de hala devam ediyor. Yıllar boyu süregelen savaş milyonlarca kadını, sakat, dul ya da yoksul bıraktı; birçoğu göç etmek zorunda kaldı.
ABD liderliğindeki koalisyon güçlerinin Afganistan’da konuşlu oldukları 20 yıllık dönemde çoğu şehir merkezlerinde olmak üzere kadınların hakları konusunda büyük ilerlemeler kaydedildi.
Biden yönetimi ABD askerinin ülkeden çekilmesinin ardından kadın programları da dahil olmak üzere birçok projeye sivil destek sağlamayı sürdürme sözü verdi.
2020 yılının Şubat ayında Trump yönetimi döneminde yapılan ABD-Taleban anlaşmasında 1 Mayıs, ABD askerlerinin ülkeden çekileceği son tarih olarak geçiyordu.
Biden ise çekilmeyi El Kaide’nin ABD topraklarında düzenlediği 11 Eylül 2001 saldırılarının 20’nci yıldönümüne kadar tamamlama kararı aldı. 11 Eylül saldırıları ABD’nin Afganistan’ı işgalinin gerekçesiydi.
