ABD’de yaz aylarının hava yolcuları için zor geçmesi bekleniyor. Southwest Airlines yolcuları, bilgisayar sorunları, personel sıkıntısı ve kötü hava koşulları nedeniyle bu ay binlerce gecikme ve yüzlerce iptal edilen uçuşla karşı karşıya kaldı.
American Airlines da gecikmelerdeki artışla boğuşuyor ve pilotlar sendikasına göre yeterli pilota sahip olmadığı için programını en azından kısmen Temmuz ortasına kadar daraltmış durumda.
Yolcular, uzun havaalanı kuyruklarının fotoğraflarını yayınlıyor ve sorunlu uçuşları paylaşıyor. Yolcular, bu hafta New Jersey'den Florida’ya gidiş-dönüş yolculuklarının iki ayağında da saatlerce süren gecikmelere katlandı. Florida'ya uçuştan önce, JetBlue acenteleri yolculara ilk önce uçağın ağırlığında bir tutarsızlık olduğunu, ardından havayolu personelinin az olması nedeniyle üç mürettebat üyesinin eksik olduğunu, ardından bir hava gecikmesi yaşandığını söyledi.
Benzer sorunların yaşandığı farklı uçuşlarda da bazı yolcular büyük tepki gösterdi. Havayolları, tepkili ve idare etmesi zor yolcu sayısında artış olduğunu bildiriyor. Bazı uzmanlar, uçaklar daha da kalabalıklaştıkça bu yazın daha da kötüleşeceğini tahmin ediyor.
Ulaştırma Güvenliği İdaresi'nden (TSA) alınan rakamlara göre, Haziran ayının günde 2 milyondan fazla yolcunun ABD havaalanlarını kullandığı 10 gün yaşandı. Havayolları, iş amaçlı seyahat edenlerin olmaması nedeniyle geçen haftaki yolcu sayısının 2019'un aynı günlerine kıyasla hala yaklaşık yüzde 20 düşük seyrettiğini söylese de eğlence amaçlı yurtiçi seyahatinin neredeyse 2019 seviyelerine döndüğünü belirtiyor.
Havacılık araştırmacı şirketi Cirium'un verilerine göre, havayolları 4 Temmuz Bağımsızlık Bayramı nedeniyle 1 Temmuz ile 5 Temmuz arasında ABD içi 100 binden fazla uçuş planlamıştı ve rekor seviyede seyahat bekliyordu. Geçen yıl aynı dönemde sunulan uçuş sayısı 58 bindi. 1 Temmuz’da TSA 2019'un aynı gününe göre daha fazla insanı güvenlik taramasından geçirdi.
4 Temmuz hafta sonu, geçen yıl hayatta kalmak için savaşan bir endüstriyi destekleyen hızlı bir geri dönüşü gösteriyor. Hatta iyileşme, görünüşe göre havayollarının kendileri de dahil olmak üzere birçok kişinin beklediğinden daha hızlı oldu.
Salgının başlangıcından bu yana ABD havayolları maaşları karşılamaya yardımcı olacak 54 milyar dolarlık federal yardım aldı. Karşılığında, işçileri izne çıkarmaları veya işten çıkarmaları yasaklandı. Ancak, binlerce çalışanı tazminatlarını alarak ayrılmaya, erken emekliliğe veya izin almaya ikna etmelerine izin verildi.
Şimdiyse pilotlar da dahil olmak üzere kilit rollerde yeterli sayıda havacılık çalışanı kalmaması sorun yaratıyor.
Bazı havayolları, fazladan çalışmayı kabul eden uçuş görevlileri ve diğer çalışanlar için iki katı ücret bile teklif ediyor. Southwest Airlines Pilotlar Derneği başkanı Casey Murray, personel sıkıntısının her yerde olduğunu, pilotlar açısından bunun geciken eğitimlerin birikmesi kaynaklı olduğunu söylüyor.
Casey Murray, izinden dönen birçok pilotun becerilerini yenilemek için federal olarak gerekli eğitimleri almayı sürdürdüğünü, bu nedenle henüz uçmaya elverişli olmadıklarını kaydetti. Murray, fırtınalar uzun gecikmelere neden olduğunda, pilotların çalışmasına izin verilen saat sayısı konusunda FAA limitlerine ulaşabileceğini ve devreye girecek yeterli yedek pilot olmadığını söyledi. Bunun da ötesinde, Southwest’in artan seyahat talebinden yararlanmak için “agresif” bir yaz programı için bastırması da sıkıntıları arttırmış durumda.
Flightaware.com uçuş izleme sitesinden alınan rakamlara göre Southwest Airlines, 14 Haziran'dan bu yana günlük ortalama 1.300'den fazla uçuş gecikmesi yaşadı. Bu gecikmeler, uçuş programının yüzde 40'ı gibi önemli bir oran.
Southwest sözcüsü Brandy King, gecikmelerin çoğunun hava koşullarından kaynaklandığını ve pandemi öncesine göre daha az uçuşla Southwest'in uzun fırtınalardan toparlanmasının daha zor olduğunu söyledi.
American Airlines'ta sendikalar, istihdam açığının gecikmelere ve Temmuz ortasına kadar takvimlerinden günde 80'e kadar uçuşun iptaline neden olduğunu bildiriyor. American Pilotlar Birliği de yönetimin, emekli olan 1000 pilotun yerine alınan, geçici olarak izne çıkarılan ve geçen yıl yeniden işe alınan 1600 pilotu yeniden eğitmek için yeterince hızlı hareket etmediğini söyledi.
American Airlines’ın da Haziran ayında geciken uçuş sayısı yüksekti. Delta Air Lines ve United Airlines durumu daha iyi idare ediyor gibi görünse de personel sıkıntısı Delta'nın geçen yıl Şükran Günü boyunca ve bu yıl Paskalya civarında düzinelerce uçuşu iptal etmesine neden oldu.
Havayollarının, çalışanlarını bir yıl önce ayrılmaya zorlayan ve şimdi yeniden işe almaya başlaması, personel sıkıntısının giderilmesine yardımcı olabilir. Örneğin Delta, bu Ağustos ayına kadar yaklaşık 75 pilot işe alıyor ve 2022 yazına kadar 1000'den fazla pilotu bünyesine katmayı planlıyor.
Uçuşları iptal edilmeyen veya rötar yapmayanlar, yine de sorun çıkaran yolcularla birlikte uçma riskiyle karşı karşıya. Havayolları 1 Ocak'tan bu yana 3 bin 200'den fazla kural tanımayan yolcu vakası bildirdi. Bu yolcuların çoğu uçuşlarda yüz maskesi takmaya yönelik federal kurallara karşı çıkanlardı ve bazıları büyük para cezalarıyla karşı karşıya.
Uzmanlar, yolcuların her zamankinden daha fazla stresli olması nedeniyle bu yaz uçaklarda daha fazla olay yaşanmasının mümkün olduğuna dikkat çekiyor. Maske zorunluluğu, hizmet eksikliği, dolu uçuşlar, yemek servisi yokken alkollü içecek sunulması da stresi körüklüyor.
