Başkan Donald Trump'ın kampanya ekibi, Perşembe sabahı yayınlanan rekor düzeydeki Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) rakamını ABD ekonomisinin hızla iyileştiğinin kanıtı olarak gösterirken, Demokrat rakibi Joe Biden pandemi yüzünden ekonominin hala içinde olduğu kötü durumda olduğu görüşünü savunuyor.
Ticaret Bakanlığı verilerine göre, ekonomi üçüncü çeyrekte beklentileri aşarak yıllık % 33,1 oranında büyüdü, ancak ekonomi 2019 sonunda olduğu seviyenin yüzde 3,5 altında kaldı.
Bakanlık, işletmelerin yeniden açılmaya başlaması ve hükümetin Corona virüsü yardımıyla desteklenen tüketicilerin devam eden pandeminin ortasında yeniden harcama yapmaya başlaması ile Temmuz’dan Eylül’e kadar olan dönemde büyümenin yüzde 7,4 olduğunu bildirdi. Üçüncü çeyrek gelirleri, Corona virüsünün ülkeye girmesiyle birlikte ekonomik hayatın büyük kısmının felç olduğu Nisan-Haziran dönemindeki yüzde 9'luk düşüşü kısmen telafi etti.
Ekonomistler, dünyanın en büyüğü olan ABD ekonomisinin yılın son üç ayında yeniden büyümesini beklediklerini, ancak bunun, üçüncü çeyrekteki kadar hızlı olmayacağını söylüyorlar. ABD ekonomisinin bu yıl 2019'un sonundan daha küçük olması bekleniyor.
Bunun nedenleri arasında, pandemi sürecinde sayıları daha da artan işsiz Amerikalılar var. Geçim sıkıntısı, başkanlık seçimlerinde görevdeki Trump'ı veya eski Başkan Yardımcısı Biden'ı destekleme kararlarını etkileyebilir.
Biden Perşembe günü yaptığı açıklamada, seçmenlere ekonominin hala “dipsiz kuyuda” olduğunu ve en çok da "zenginlere" fayda sağlayan toparlanmanın da yavaşladığını hatırlattı.
Biden, "Evet, GSYİH geçen çeyrekte yükseldi, ancak gıda bankalarına yapılan ziyaretler azalmadı ve yoksulluk arttı. Afrikalı Amerikalılar ve Latinler hala çift haneli işsizlik oranlarıyla karşı karşıya. Virüsü dizginlemek ve gerekli ekonomik yardımı sağlamak için Amerikan halkıyla yan yana savaşacağım" dedi.
Trump ve Başkan Yardımcısı Mike Pence, bir dönem daha seçilirlerse, büyümeyi sürdürecekleri sözü verdi.
Trump Perşembe günü paylatığı Twitter mesajında, "GSYİH rakamı az önce açıklandı. Ülkemiz Tarihinin En Büyük ve En İyisi...Bu yüksek GSYİH rakamının 3 Kasım'dan önce ortaya çıkmasına çok sevindim" ifadelerini kullandı.
Seçmenler, ekonominin, bu başkanlık seçimleri sırasında önem verdikleri konulardan biri olduğunu söylüyorlar. Ancak pandeminin neden olduğu ekonomik sancı, eşit şekilde dağılmadı.
Ekonomi Politikaları Enstitüsü Araştırma Direktörü Josh Bivens’a göre, Corona virüsü salgınından büyük darbe alan bazı seçmenler, güçlü büyüme rakamlarının kendi ceplerine yansımadığını görüyor.
Pandemi sırasında kaybolan 22 milyon istihdamın kabaca yarısı kurtarıldı, ancak yeni işe alımlar yavaşlıyor. Salgın giderek daha da yaygınlaşıyor ve bazı şirketler daha fazla kesinti yapmaları gerekebileceği konusunda uyarıyor.
Bivens, "GSYİH ile çoğu insanın ekonomi hakkında ne düşündüğü arasındaki bu kopukluk önümüzdeki haftalarda ve aylarda daha da büyüyecek" dedi.
Corona virüsü salgınının neden olduğu ekonomik kriz benzersiz, çünkü eğlence ve hizmet gibi "emek yoğun" sektörlere etkisi sert oldu. Bivens, ‘’Düşük ücretli işlerde çalışan ve GSYİH'ye nispeten küçük katkıları olan garsonları, barmenleri, temizlik görevlilerini ve diğer kişileri bir düşünün’’ ifadelerini kullandı.
Salgın zengin-fakir uçurumunu büyüttü mü?
Bazı kişiler mesailerinin azalması veya işsizlikle mücadele ederken, diğerleri evden çalışıyor, para biriktiriyor ve ev satın alıyor. Yatırım bankacısı Jason Pride, bu bölünmenin seçimde rol oynayacağı fikrinde.
Pride, işlerini kaybettikten sonra geçim zorluğu yaşayan seçmenlerin, daha fazla teşvik sağlayacağını düşündükleri adaya oy verebileceğini, mali açıdan iyi durumda olanların ise ters yönde oy kullanabileceklerini söyledi.
Çalışma Bakanlığı Perşembe günü, işlerinden olan 751.000 kişinin geçen hafta işsizlik yardımı için başvurduğunu açıkladı. Bir önceki haftaya göre 40.000 daha az olan başvuru sayısı, peş peşe iki haftadır 800.000'in altında kalmayı sürdürüyor.
Bakanlık, 7 milyon 700 bin kişinin hala işsiz olduğunu, ancak işsizlik oranının Nisan ayındaki yüzde 14,7'lik orandan iyileşerek yüzde 5,3'e düştüğünü bildirdi.
Biden seçilirse, daha fazla teşvik paketi geçireceğine, federal asgari ücreti artıracağına ve trilyonlarca doları altyapı ve yeşil enerji programları başlatacağına söz verdi. Ancak bu sözleri tutmak için Kongre'nin desteğine ihtiyacı olacak.
Trump, daha fazla federal teşvik için destek sinyali verdi, ancak istihdam konusunda daha az ayrıntı sundu.
Aylar önce onaylanan ve harcanan 3 trilyon doların ötesinde, devletten Corona virüsü yardımının olup-olmayacağı ya da ne zaman olacağı ise belirsiz.
Salı günkü seçimlerden önceki son günlerde, Trump, Cumhuriyetçi ve Demokrat Kongre üyeleri yeni bir yardım paketi üzerinde anlaşmaya varamadılar.
Kongre, Salı seçimlerinden sonra Corona virüsü yardım paketi konusunda harekete geçebilir veya 20 Ocak'ta yeni bir başkanlık dönemi için Trump veya Biden'ın yemin etmesini bekleyebilir.
