Amerikalı yetkililer, Washington ve Pekin arasında devam eden ticaret savaşını sonlandırma amacıyla yapılan görüşmelerde Çin’in daha fazla Amerikan ürünü satın alması hususuna odaklanıldığını belirtiyor. Ancak yetkililer, Pekin’in teknolojik ilerleme planları ve bazı diğer hassas konular üzerinde uzlaşmaya doğru gidildiği yönünde işaret vermedi.
Çin Ticaret Bakanlığı Perşembe günü yaptığı açıklamada iki tarafın ‘yakın temasta’ olacaklarını kaydetti. Ancak ne Çin ne de Amerika yetkililerinin bir sonraki adımın ne olacağı yönünde bir açıklama yapmasıyla büyüyen belirsizlik Asya borsalarını çalkaladı.
İlerleme yönünde bir işaret yok
ABD Ticaret Temsilciliği, Çin’in Amerika’dan tarım, enerji ve imalat sektörlerinden ürün ve hizmet satın alma sözü verdiğinin altını çizerken, Çin’in teknoloji politikası, piyasa erişimi, telif hakları ve siber dolandırıcılığa karşı koruma alanlarında ‘yapısal değişiklikler’ yapması gerektiğini vurguladı. Ancak açıklamada Çin’in bu alanlarda ilerleme kaydettiğine ilişkin bir ifade yer almadı.
Pekin’in teknoloji çaldığı ya da firmaları teknolojiyle ilgili bilgi paylaşımı yapmaya zorladığı yönündeki iddia ve şikayetlerin ardından ABD Başkanı Trump 250 milyar dolar değerinde Çin ürününe uygulanan gümrük vergisini ciddi oranda arttırmıştı.
Washington ayrıca Çin’in iktidardaki Komünist Partisi’nin robot teknolojisi, yapay zeka ve diğer ileri teknoloji alanlarında rekabet gücünü arttırmak için aldığı insiyatiflerin de belli oranda değiştirilmesini talep ediyor.
Amerikalı liderler Çin’in bazı projelerinin ABD’nin endüstri alanındaki liderliğini riske atabileceği görüşünde. Çinli liderlerse bu projelerin refah seviyelerini arttıracağını ve kendilerine küresel etki gücü sağlayacağını savunarak ilerleme yönündeki adımlarından vazgeçmek istemiyorlar.
Avrasya Grubu kuruluşundan uzmanlar yayınladıkları bir raporda iki ülkenin ‘dar kapsamlı bir anlaşmaya’ doğru ilerledikleri ancak Amerikalı ‘ticaret şahinlerinin’ Pekin üzerinde baskı kurmaya devam etmek istemeleri nedeniyle müzakerelerin sona erme riskinin hala gündemde olduğu değerlendirmesinde bulundu.
Beyaz Saray umutlu
Beyaz Saray sözcüsü Sarah Sanders Çarşamba günü Fox Business Network’e yaptığı açıklamda duruma olumlu baktıkları mesajını vererek, her ne kadar zamanı belli olmasa da ABD’yle Çin’in ‘daha dengeli ve karşılıklı bir ticari anlaşmaya’ doğru ilerlediklerini savundu.
ABD-Çin İş Konseyi Başkanı Craig Allen de, “Çok emin bir şekilde söyleyebiliriz ki yeteri kadar ilerleme kaydedildi ve görüşmeler daha yüksek seviyede devam edecek. Ve bu çok olumlu birşey” dedi.
Associated Press haber ajansının Cuma günü yayınladığı habere göre ABD Maliye Bakanı Steven Mnuchin müzakerelerin muhtemelen Ocak ayının sonunda Washington’da devam edeceğini ve heyete Çin Devlet Başkanı Yardımcısı Liu Hu’nun liderlik etmesinin beklendiğini söyledi. Haberde ayrıca Mnuchin’in ABD’de hükümetin kısmen kapalı oluşunun iki ülke arasında Mart ayına kadar bir anlaşma yapılmasının önüne geçmeyeceğini savunduğu belirtildi.
Heyecan azalıyor
Çarşamba günü iki ülkenin liderlerinin buluşmasıyla beraber yükselişe geçen ABD borsası Perşembe günü tekrar gerilemeye başladı. Hong Kong endeksi de yüzde 0,5, Japonya’nın Nikkei 225 endeksiyse yüzde 1,4 oranında düştü.
Ekonomi uzmanları gümrük vergisi savaşına dönüşen ikili ilişkinin çözüme bağlanması için verilen 90 günlük müzakere sürecinin dünyanın birinci ve ikinci en büyük ekonomileri olan bu iki ülke arasındaki uzlaşmazlıkları gidermeye yetmeyeceği görüşünde.
