ABD Anayasa Mahkemesi, Amerika'da on yılda bir yapılan nüfus sayımını durdurarak sayımın Ekim ayının sonuna kadar devam etmesini engelledi.
Anayasa Mahkemesi'nden, 2020 nüfus sayımının Ekim ayı sonuna kadar devam etmesi hükmüne varan bölge mahkemesi kararını askıya almasını talep eden Trump yönetimi, sayımın derhal durdurulmasına gerekçe olarak, ABD Nüfus Sayımı Dairesi'nin her eyaletin nüfusuna göre Temsilciler Meclisi'nde kaç sandalyeye sahip olacağını hesaplamak için yeterli zamana sahip olmamasını göstermişti. ABD Nüfus Sayımı Dairesi’nin sayım sonuç hesaplarını, Kongre’nin koyduğu kurallar çerçevesinde, yılsonuna kadar tamamlaması gerekiyor. Amerikan Kongresi'nin alt kanadı olan Temsilciler Meclisi'nde her eyaletin kaç temsilci çıkaracağı eyaletlerin, sayım sonucunda açıklanan nüfusuna göre belirleniyor.
Yerel yönetimlerden ve medeni hak örgütlerinden oluşan bir koalisyon ise Trump yönetimi aleyhine açtığı davada, nüfus sayımının erken sona erdirilmesinin azınlıklar ve sayımı zor olan diğer toplulukların sayılamayacağı anlamına geleceğini iddia etmişti. Koalisyon, nüfus sayımının, Başkan Trump'ın Temmuz ayında Amerika'da kaçak olarak yaşayanların nüfus sayımına dahil edilmemesi için verdiği talimat uyarınca erken durdurulduğunu kaydediyor.
Anayasa Mahkemesi üyesi Sonia Sotoyamor, durdurma kararına muhalefet şerhi koydu.
Yargıç Sotomayor, kaleme aldığı muhalefet şerhinde “Nüfus sayımını, sayımın doğru olarak yapılması pahasına daha önce öngörülen tarihte tamamlamak, üstlenmeye değecek bir maliyet değildir” görüşünü savundu.
Yargıç, Beyaz Saray’ı, nüfus sayımını zamanında tamamlamak için daha fazla kaynak harcamaktan kaçınmakla ya da Kongre'den süreyi uzatması için izin çıkarmaya çalışmamakla suçladı. Sotomayor bu iki yöntemin maliyetinin daha düşük olacağını kaydetti.
Geçen ay California eyaletinin San Jose kentindeki bölge mahkemesinin yargıcı Lucy Koh, davacıların yanında yer alarak, nüfus sayımının süresinin dolacağı tarih olan 30 Eylül'ü ve her eyaletin Temsilciler Meclisi'nde kaç temsilci çıkaracağının belirlenmesi için gereken rakamların ibraz edileceği tarih olan 31 Aralık 2020'yi askıya almıştı. Bu hüküm, Nüfus Sayımı Dairesi'nin sayımın 31 Ekim'de tamamlanması, eyaletlerin temsilci sayılarının ise 2021 yılı Nisan ayında belirlenmesini öngören planının devreye girmesinin önünü açmıştı.
Yargıç Koh, Nüfus Sayımı Dairesi'nin ve bağlı olduğu Ticaret Bakanlığı'nın sayımın 5 Ekim'de sona erdirilmesi yönünde aldığı kararı da geri çevirmiş ve bununla ilgili olarak yetkilileri ”Aceleye getirilmiş, açıklanmamış bir plandan diğerine yalpalayarak Nüfus Sayımı Dairesi'nin ve 2020 Nüfus Sayımı'nın güvenilirliğine zarar vermekle” suçlamıştı.
Temyiz mahkemesi ise Yargıç Koh'un kararını ve nüfus sayımının Ekim ayı sonuna kadar devam etmesini onaylamış, ancak eyaletlerin Kongre'ye gönderecekleri temsilci sayısının belirlenmesi için konulan 31 Aralık tarihini askıya alan hükmü geri çevirmişti.
Nüfus Sayımı Dairesi ise Nisan ayında, nüfus sayımının tamamlanması için sürenin Temmuz sonundan Ekim sonuna, temsilci sayısı belirlenmesi içinse bu sürenin 31 Aralık'tan 2020'den 2021 Nisan'ına uzatılmasını önermişti. Temsilci sayısı belirlenmesi için gereken sürenin uzatılması önerisi Demokrat Parti kontrolundaki Temsilciler Meclisi'nde kabul edilmiş, ancak Cumhuriyetçi Parti kontrolundaki Senato, oylama yapmamıştı. Nüfus Sayımı Dairesi yetkilileri, Temmuz sonu ve Ağustos başındaysa sayım süresini bir ay kısaltarak sayımın Eylül ayı sonunda tamamlanmasına karar vermişti.
Başkan Trump, Temmuz ayında verdiği talimatta, Nüfus Sayımı Dairesi'nin eyaletlerin temsilci sayısının belirlenmesi sürecine Amerika'da kaçak olarak yaşayanları dahil etmemesini istemişti. New York'ta üç yargıçlı panel, daha sonra bu talimatın yasadışı olduğuna hükmetmişti. Ancak Trump yönetimi, davayı Anayasa Mahkemesi'ne temyize götürdü.
Eyaletlerin kaçar temsilci çıkaracaklarının belirlenmesinde 31 Aralık 2020 tarihine bağlı kalmak, 3 Kasım'daki başkanlık seçimini kim kazanırsa kazansın, eyaletlerin Temsilciler Meclisi'ne kaçar temsilci göndereceklerine ilişkin kontrolun Trump yönetiminin elinde olacağı anlamına geliyor.
