Avrupa Birliği (AB) ve İngiltere, gelecekte oluşturulacak ilişkilerin yönünü belirlemek üzere bu hafta yapılan görüşmelerde çok az ilerleme kaydedebildi. Tarafların baş müzakerecileri ise yıl sonundan önce anlaşmaya varılması için düzenlenen görüşmelerin çıkmaza girmesinden birbirlerini suçladı.
Brexit sonrası İngiltere'yle görüşmeleri yürüten AB Baş Müzakerecisi Michel Barnier, Brüksel'de iki tam gün süren toplantıların ardından düzenlediği basın toplantısında, "Bu haftasonuna doğru müzakerelerin pürüzsüz şekilde ilerleyeceğini umanlar hayal kırıklığı yaşadı" dedi.
İngiltere'nin Baş Müzakerecisi David Frost ise İngiltere-AB arasında Brexit sonrası ilişkileri belirleyecek bir anlaşmaya varmanın ”hala mümkün” olduğunu kaydetti. Frost, başarması çok zor olsa da Londra'nın hala anlaşmaya varmayı amaçladığını söyledi.
Frost, yaptığı açıklamada, "Bazı önemli alanlarda hala çözüme kavuşturulmayı bekleyen meseleler var. Müzakereciler arasında karşılıklı bir anlayış olsa da üzerinde durulması gereken birçok ayrıntı mevcut. Zaman, her iki taraf için de az" dedi.
İngiliz yetkililer, Londra'nın her türlü meseleyi ele almaya istekli olduğunu, ancak İngiltere'nin devlet yardımları ve balıkçılık gibi konularda AB'nin tutumunu kabul etmesi gerektiği şeklindeki ısrarın müzakerelerin yavaşlamasının sorumlusunun Brüksel olduğunu gösterdiğini kaydediyor.
İngiltere, 1973 yılında katıldığı Avrupa Birliği'nden 31 Ocak 2020'de ayrılarak birlikle bağını koparan ilk ülke olmuştu.
İngiltere ve AB arasındaki ilişkiler şu anda geçici bir düzenlemeyle yürütülüyor. Eski kurallar hali hazırda uygulanmaya devam ederken taraflar, 2021'den itibaren yeni bir ortaklık kurulması için müzakereler yürütüyor. Ticaretten enerji ve güvenliğe her türlü mesele, müzakere masasına yatırılıyor.
AB, İngiltere'nin 450 milyonluk AB pazarıyla serbest ticaret yürütmesinin mümkün olabilmesi için adil rekabet kurallarını garanti etmesi gerektiğini savunuyor.
"Zaman daralıyor"
Dünyanın en büyük beşinci ekonomisi olan İngiltere ve dünyanın en büyük ticaret bloğu olan AB arasında bir anlaşma olmaması, taraflar arasındaki ticari ve mali bağların kopması ve bunun, Corona virüsü pandemisinin yolaçtığı ekonomik krizi daha da derinleştirmesi anlamına geliyor.
Devlet sübvansiyonları ve balıkçılığa getirilmesi öngörülen kotalar üzerinde yaşanan anlaşmazlıklar, şimdiye kadar AB ve İngiltere'nin uzlaşmasını engelledi. AB, anlaşmanın önce 15-16 Ekim tarihlerinde yapılacak olan AB zirvesinde, sonrasında ise bu yıl bitmeden onaylanabilmesi için bu iki mesele üzerindeki pürüzlerin giderilmesinin şart olduğu konusunda ısrar ediyor.
Göçmenlik, güvenlik, anlaşmazlıkların giderilmesine ilişkin mekanizmalar, insan hakları garantileri gibi meseleler, taraflar arasında farklılıkların sürdüğü diğer alanlardan bazıları.
Avrupalı kaynaklar, son haftalarda, Corona virüsü pandemisinin gerek İngiltere gerekse AB üyesi ülkelerin ekonomilerinde derin hasara yol açtığı bir ortamda taraflar arasında zamanında anlaşmaya varılacağı konusunda iyimserlik sergiliyordu.
AB Baş Müzakerecisi Michel Barnier ise Cuma günü, İngiltere Başbakanı Boris Johnson'ın AB'ye müzakere sürecini yaz aylarında hızlandırmak istediğini söylemiş olması nedeniyle ”hayal kırıklığı yaşadığını ve kaygılı olduğunu” söyledi.
Barnier, "İngiliz müzakereciler, Temmuz ayında olduğu gibi bu hafta da bir kez daha AB açısından büyük önem taşıyan temel meseleler üzerinde ilerleme kaydetmek için samimi isteklilik göstermediler. Ve bu tavrı, son aylarda onlara gösterdiğimiz esnekliğe rağmen sürdürüyorlar" dedi.
Barnier ayrıca İngiltere sularındaki balıkçılık hakları konusunda bu hafta içinde hiçbir ilerleme kaydedilemediğini, müzakerelerin ise genel olarak ilerlemekten çok gerilediğini, bu nedenle bu aşamada anlaşmaya varma olasılığını düşük gördüğünü belirtti.
"Avrupa tarafı olarak müzakerelerin durumu konusunda son derece endişeliyiz. Zaman daralıyor" şeklinde konuşan Barnier, enerji ve kara para aklamayla mücadele üzerinde bir kısım ilerleme sağladıklarını söyledi.
Bir AB diplomatı, anlaşma üzerinde bu ay önemli gelişme sağlanmasını az sayıda kişinin beklediğini, ancak Eylül ayının ikinci haftasında Londra'da yapılacak bir sonraki tur için başarı şansının daha yüksek olduğunu kaydetti.
