Cumartesi günü Londra’da yaşanan terör saldırısının ardından Avrupa Konseyi Başkanı Donald Tusk Twitter’dan yayınladığı mesajında, “Avrupa teröre karşı savaşta İngiltere’nin yanında” dedi.
Yine de Avrupa ile İngiltere arasında güvenlik konularındaki işbirliği İngiltere’nin geçen yılki referandum ile aldığı AB’den ayrılma kararı nedeni ile kısa süre sonra değişebilir.
Avrupa Parlamentosu liberal eski üyesi ve aynı zamanda Avrupa Politika Merkezi uzmanlarından olan Andrew Duff, son saldırıların İngiltere’nin AB’den çıkma görüşmeleri esnasında güvenlik konularındaki en önemli nokta olacağını söylüyor.
Duff “İngiltere’nin Şengen vizeleri bilgi sistemini kullanmaya devam etmek ve Europol (Avrupa Polisi) üyesi olarak kalmayı sürdürmek adına görüşmeler yapması mümkün olabilir. Ancak bunun finansal bir maliyeti olacak ayrıca aralarında Avrupa Divanı’nın yetkisinin tanınması da dahil güçlü kurumsal bağlantılar oluşturulmak durumu ortaya çıkacaktır” dedi.
İşbirliğinin yeni yüzü
Son haftalarda İngiltere’deki önde gelen güvenlik uzmanları eğer ülke teröre karşı savaşmak istiyorsa bu noktada istihbarat ve güvenlik konusundaki işbirliğinin önemi dikkat çekiyorlar.
Teknik bakılacak olursa, güvenlik konusu İngiltere’nin birlikten çıkışı sırasında konuşulan başlıklardan biri değil. AB ile İngiltere arasında geleceğe dönük işbirliğini konuşmadan önce birlik, önce vatandaşlık hakları ve finansal konuları tartışmak isteyecektir.
İngiltere Başbakanı Theresa May, Mart ayının sonunda yazdığı ve AB’den çıkış için geçerli 50. maddeye işaret eden resmi mektubunda sert bir ton kullanmıştı. May mektubunda “Güvenlik konularında bir uzlaşı sağlayamamak suça ve teröre karşı savaşımızın zayıflayacağı anlamına gelecektir. “dedi. May ayrıca kamuoyuna yönelik olarak da “Hiç anlaşma olmaması, kötü bir anlaşma olmasından daha iyidir” demişti ama son saldırılar bu yorumun sorgulanmasına neden olabilir.
Alman Marshall Fonu uzmanlarından Rosa Balfour’a göre konu güvenlik olduğunda AB’den ayrılmak, İngiltere’yi AB’den daha çok etkileyecek. Balfour “İngiltere daha fazla yalnızlaşmış ve güvenlik konularında işbirliği gerektiren noktalardaki eksikleri artmış olacaktır. AB üyeleri ise birbirleri ile işbirliği yapmayı sürdürecekler. Eğer AB’nin dışındaysanız, kurumlara da karşılıklı güvene de ihtiyacınız zaten yoktur” yorumunu yapıyor.
Siyasi etkiler
İngiltere’de Perşembe günü genel seçimler yapıldığında son saldırıların İngiliz siyasetine ne kadar etkisi olduğu da netleşmiş olacak. Başbakan May erken seçim çağrısını, partisi anketlerde önde giderken ve 19 Haziran’daki AB’den çıkış görüşmeleri başlamadan önce halktan tam destek alabilmek için yaptı.
Partisinin avantajı kaybolmuş durumda. Öyle ki Muhafazakar Parti olarak parlamentoda çoğunluğu dahi elde edemeyebilirler ve bu da AB’den çıkış görüşmelerini daha da karmaşık bir hale getirecektir.
Avrupa Parlamentosu’nun İşçi Partili İngiliz üyesi ve parlamentonun sivil özgürlükler, adalet ve içişleri komitesi üyesi Claude Moraes, AB’den çıkış görüşmelerinde güvenliğin müzakere edilecek konulardan biri olacağını ama ana başlıklardan biri olmadığını söylüyor. Moraes “Başbakan saldırılardan sonra son derece siyasi bir açıklama yaptı ve önlem almaya yönelik adımlardan bahsetti ancak bahsettiklerinin çoğu uluslararası anlaşmalar ile bağlantılı. Örneğin internetteki radikal potansiyele sahip içeriklerin kaldırılması ve teröristlerin internet üzerinden iletişimlerinin engellenmesi gibi” dedi.
Moraes AB ile yakın çalışmak ile ilgili uyarılarda bulunuyor ve terörizmle ancak uluslararası bir yaklaşımla başa çıkılabileceğini ifade ediyor.
Bu noktada İngiltere’nin benimseyebileceği yaklaşımlardan biri Danimarka ile AB arasında güvenlik konusunda yapılmış anlaşma olabilir. Ülkede yapılan bir referandumdan sonra Danimarka halkının çoğunluğu AB’nin adalet ve içişleri ile ilgili uygulamalarını reddetti. Ancak bu sonuca rağmen Danimarka’nın dolaylı yoldan güvenlik ile ilgili verilere ulaşmasına ve Danimarkalı güvenlik yetkililerinin Europol merkezinde görev alıyor olmalarına izin verilecek.
AB’deki diğer güvenlik konularıyla ilgili çalışmalar İngiltere’nin çıkışından bağımsız devam ediyor. AB Komisyonu Çarşamba günü ortak savunma fonu ile ilgili planları ve görüşlerini paylaşacak. Bu görüşmeler uzunca süredir İngiltere yüzünden öteleniyordu.
