Mülteci sorununu uzun süre görmezden gelen ve yükü sadece bazı ülkelerin üstlenmesine göz yuman Avrupa Birliği kontrol edemediği bir göç akınıyla karşı karşıya kalmanın sıkıntısını her geçen gün biraz daha yakından hissediyor. Akdeniz’den gelen mültecilere “Balkan yolu” aracılığıyla karadan gelen on binler eklenince Avrupa Birliği durumu idare etme konusunda oldukça zorlanır hale geldi.
Avrupa Birliği’nin en önemli başarılarından biri olarak kabul edilen ve iç sınırlarda kontrolsüz dolaşıma olanak tanıyan Schengen sisteminin mültecilere karşı alınan önlemlerin yetersizliği nedeniyle iyiden iyiye çatırdamaya başlaması acil toplantı üstüne acil toplantı yapılmasını kaçınılmaz kıldı.
Avrupa Birliği Komisyonu tarafından önerilen yedi aşamalı bir plan ve bu planın en önemli unsurlarından olan mültecilerin mecburi dağıtımına yönelik öneri üzerinde daha önce uzlaşamayan Avrupa Birliği içişleri bakanları şanslarını bir kez daha deniyor.
Brüksel’de yapılan toplantı öncesi havanın hiç de iyi olmadığının altını çizmekte fayda var.
Avrupa Birliği Dönem Başkanı Lüksemburg’un toplantı öncesinde zorunlu kota uygulamasına karşı çıkmayı sürdüren Çek Cumhuriyeti, Polonya, Macaristan, Slovakya ve Letonya’yı ikna etme girişimleri sonuçsuz kaldı. Diplomatlar toplantı öncesinde oldukça belirsiz bir havaya ve oldukça kaygan bir zemine dikkat çekiyor.
Üye ülkelerin şu ana kadar esneklik göstermediği pozisyonları olası bir kararın uzlaşı yoluyla alınmasının zor alacağının net göstergesi niteliğinde. Almanya mecburi paylaşımdan yana olan tutumunda ısrarcı. Fransa, Almanya’ya bu konuda tam destek veren ülkelerin başını çekiyor. Akdeniz’de ana giriş noktası olan İtalya da üzerindeki yük azalacağından bu ikilinin yanında duruyor. Yunanistan da kota uygulamasına destek veriyor ama aldığı önlemlerin yetersizliği nedeniyle baskı altında olmanın rahatsızlığı içinde.
Çek Cumhuriyeti zorunlu kota uygulamasının yasal olmadığı görüşünde, Polonya da uygulamaya karşı çıkanlar arasında yer alıyor. Letonya gönüllülük temelinde bir mekanizmadan yana tavır koyarken Litvanya da zorunlu kota uygulamasına net şekilde karşı çıkıyor. Macaristan ise şu ana kadar yapılan tüm önerileri geri çeviren ve kafasına göre politika belirleme yaklaşımını sürdüren bir tavır içinde.
Bu kez de anlaşma sağlanamazsa Almanya oylama yapılması için zorlayabilir. Oylamada da oybirliği yerine nitelikli çoğunluk aranacağından Almanya ve Fransa’nın da aralarında olduğu çok sayıda ülkenin destek olduğu önerinin kabul edilmesine kesin gözüyle bakılıyor. Oylamaya gidilmesi tamamen yasal olsa da siyasi açıdan sorun yaratma potansiyeli yüksek.
Avrupa Birliği devlet ve hükümet başkanları da çarşamba günü Avrupa Birliği Konseyi Başkanı Donald Tusk’un çağrısı üzerine Brüksel’de yapılacak bir zirvede konuyu derinlemesine masaya yatırıp bazı ekonomik ve siyasi önlemleri devreye sokmaya çalışacak.
