Suriye’deki savaştan kaçan milyonlarca sığınmacının Avrupa’nın kapılarına dayanması tehdidi karşısında Türkiye’den sığınmacıları kendi topraklarında tutmasını isteyen AB kesenin ağzını açtı. Türkiye’ye 3 milyar Euro yardım sözü veren AB ülkeleri, bunun karşılığında Türkiye’nin taahhütlerini yerine getireceğinden emin değil.
Almanya Başbakanı Angela Merkel bunu kontrol etmek ve Ankara’dan ‘net taahhütler almak’ için yarın Ankara’ya gidecek.
Fransa cumhurbaşkanı François Hollande ise, pazarlıkların ‘açık ve karşılıklılık ilkesine göre yürütülmesini’ istiyor, ancak hem 3 milyar Euro’luk yardım, hem de vize serbestliği konusunda Avrupa’nın Türkiye’ye son derece temkinli yaklaştığı ortaya çıkıyor. Fransız medyasında hafta sonu konuya ilişkin yer alan tüm analiz ve haberlerde AB’nin “Türkiye’ye güvenmekte zorlandığı” yorumları yer aldı. Gazeteler Türkiye’de iktidarın seçimler öncesi bu konuyu kullanması endişesi taşıdığı yorumlarına da yer verdi.
Ülkenin sağ eğilimli en büyük gazetesi Le Figaro, “AB, Türkiye’ye güvenmekte zorlanıyor” başlığıyla verdiği haberde, Almanya Başbakanı Merkel’in, Pazar günü Türkiye’ye giderek, Ankara’nın verdiği sözlerin güvenilir olup olmadığını kontrol edeceğine vurgu yaptı. Gazete, “Ankara, 2005’te başlayan ve yıllardır ölü noktada süren tam üyelik görüşmelerinin yeniden hız kazanmasını istiyor. Göçmen krizi nedeniyle, 28 AB üyesi, Erdoğan rejiminin otoriter sapması ve Kürt sorununu yönetimi karşısında suskunlar. AB, Türkiye’ye 3 milyar Euro yardımda bulunacak ve vize serbestliği getirecek. Karşılığında, AB Türkiye’den, sığınmacıların kaçmasını engellemek için daha fazla çaba göstermesini, özellikle göçmenlere çalışma izni ve çocuklara eğitim kolaylığı verilmesini, göçmen çetelerine karşı mücadele vermeleri ve Avrupa’nın geri çevirdiği göçmenleri almalarını istiyor” diye yazdı.
Seçim öncesi kullanılması endişesi
Le Figaro, “Bazı AB ülkeleri, Türk Cumhurbaşkanı’nın bu müzakereleri seçimler öncesi kendi iktidarını rahatlatmak için kullanmasından endişe ediyor” ifadesine de yer verdi: “Bir diplomatik kaynak, ‘Ankara, Avrupalılar’ın acil yardım ihtiyacını, kısa vadede, maksimum imtiyaz alabilmek için suiistimal edebilir. Talep bizden geldiği için, Türkiye, sistematik olarak AB’yi baskı altına alabilir’ diyor. Bu nedenle Hollande, olası bir vize serbestliği için ‘karşılıklı ve açık kurallar’ konmasını istiyor ve özellikle güvenlik açısından bunun belirsiz bir koşulda yapılamayacağını söylüyor. Donald Tusk da, zirveye davet ettiği Türkiye’ye, Türk otoritelerin net taahhütleri olmadan bu konuda adım atılmayacağını belirtti. Türkiye’nin 4 isteği var: Mali yardım, vize serbestisi, Türkiye’nin ‘güvenli ülke’ olarak tanınması ve müzakerelere ivme kazandırmak. Türkiye’nin güvenli ülke olması, kabul edilmeyen sığınmacıların iadesini sağlayacak ama bu Kürt sığınmacılarda korku yaratıyor.”
Sol eğilimli Liberation gazetesi ise “Mülteci krizi: AB Türkiye’yi dahil etti” başlığı atarak bu gelişmelerin 10 yıldır donma noktasına gelen Türkiye’nin AB’ye tam üyelik müzakerelerini de hızlandırıcı etki yapabileceğine dikkat çekti: “Ankara 10 yıldır yavaşlayan AB’ye tam üyelik sürecinin ivmesinin hızlanmasını talep ediyordu. Erdoğan da, kendi yönetiminin ihlallerine daha az eleştirel bakılmasını umut etti. Bir Avrupalı diplomat, ‘Ciddi mi, yoksa Avrupa yanlısı seçmenini mi kazanmaya çalışıyor bilmiyoruz’ diyor. Özellikle Erdoğan, 64 şartı yerine getirirse, 2012’de kendisine söz verildiği gibi kısa süreli vizelerin hızla kaldırılmasını istiyor. Ama Fransa Cumhurbaşkanı Hollande da, ‘Bunun karşılığında her durumda serbestlik anlamına gelmemeli. Kurallar karşılıklı ve net olmalı’ diyor.”
Öte yandan Liberation 28 üye ülkenin, Türkiye’nin maddi yardım talebini haklı bulduğunu belirtiyor: “Merkel, ‘Türkiye’nin yükünü paylaşmaya hazırız’ dedi. AB, daha önce vaat ettiği 1 milyar Euro yardımı, nasıl yapılacağını bilmediğimiz bir yöntemle üç katına çıkacak. AB ülkeleri şimdilik çek defterlerini imzalamak için acele etmiyorlar. Sadece Almanya ve İtalya, Suriye fonu için gerekli miktarı imzaladı, o kadar. Fransa ise cimriliğiyle parlıyor. »
Le Point dergisi de internet sayfasında “Sığınmacı krizi: Türkiye pazarlığı yükseltti” başlıklı haberinde, “AB’nin mültecileri kendi topraklarında tutma talebine karşı Türkiye yardım miktarını 3 milyar Euro’ya çıkardı… AB Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker, Birliğin bu miktarın bir bölümünü karşılayacağını söyledi. Ancak, geri kalanı için üye ülkelerin ellerini ceplerine atmasını istiyor. Türkiye tarafında gelince, bir Avrupalı diplomat, ‘Seçimlere 3 hafta kala, daha çok para arayışı, onlar için çok isabetli bir çaba’ diyor” ifadelerine yer verdi.
