BRÜKSEL —
İran’ın, nükleer programı konusunda kasım ayında varılan anlaşmaya uyduğunun belirlenmesi, Avrupa Birliği’nin, söz verdiği şekilde, halen yürürlükte olan bazı yaptırımları geçici olarak da olsa askıya alması sonucunu doğurdu.
Avrupa Birliği, anlaşma bağlamındaki yükümlülükleri gereği İran’ın kurallara uyduğunun teyidini bekliyordu. Bu teyit, Avrupa Birliği dışişleri bakanları Brüksel’de toplantı halindeyken Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’ndan geldi.
Kurumdan yapılan açıklamada, İran’ın, uranyumu yüzde 20 oranında zenginleştirdiği Natanz ve Ferda tesislerindeki santrifüjleri kapattığı açıklandı.
Avrupa Birliği dışişleri bakanları, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’ndan gelen bilgiler doğrultusunda, konuyu tartışmaksızın, “A maddesi” denilen yöntemle İran’a yönelik bazı yaptırımların altı ay süreyle askıya alınmasına olanak tanıyan siyasi kararı devreye soktu.
Avrupa Birliği dışişlerinin yeşil ışığının ardından yasal ve teknik süreç devreye sokuldu. Bu sürecin de hızlı bir şekilde sonuçlandırılmasıyla birlikte özellikle ham petrol ve ticaret odaklı bazı yaptırımlar devre dışı kaldı.
Avrupa Birliği’nin askıya aldığı yaptırımlar arasında İran ham petrolünün sigortalanmasına ve taşınmasına yönelik yaptırımın kaldırılmasının yanı sıra bu ülkenin altın, değerli taş ve petrokimya ürünleri ticaretine ilişkin yasağın devre dışı bırakılması ve yaptırımlarla bağlantılı olmayan para transferlerindeki tavanın yükseltilmesi yer alıyor.
Avrupa Birliği Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton, “Bu önemli bir adım ancak uluslararası toplumun İran’ın nükleer programının barışçıl yönü dışındaki endişelerini gidermek için daha çok çabaya ihtiyaç var” dedi.
Taraflar, özellikle de Avrupa Birliği ve ABD kanadı, yaptırımların askıda kalacağı altı aylık süre içinde kalıcı bir anlaşma üzerinde uzlaşmayı umuyor. Bu sürenin iyi değerlendirilmesi ve üzerinde anlaşılan kurallara tam anlamıyla uyulması müzakerelerin geleceği açısından kilit öneme sahip.
Avrupa Birliği, anlaşma bağlamındaki yükümlülükleri gereği İran’ın kurallara uyduğunun teyidini bekliyordu. Bu teyit, Avrupa Birliği dışişleri bakanları Brüksel’de toplantı halindeyken Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’ndan geldi.
Kurumdan yapılan açıklamada, İran’ın, uranyumu yüzde 20 oranında zenginleştirdiği Natanz ve Ferda tesislerindeki santrifüjleri kapattığı açıklandı.
Avrupa Birliği dışişleri bakanları, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’ndan gelen bilgiler doğrultusunda, konuyu tartışmaksızın, “A maddesi” denilen yöntemle İran’a yönelik bazı yaptırımların altı ay süreyle askıya alınmasına olanak tanıyan siyasi kararı devreye soktu.
Avrupa Birliği dışişlerinin yeşil ışığının ardından yasal ve teknik süreç devreye sokuldu. Bu sürecin de hızlı bir şekilde sonuçlandırılmasıyla birlikte özellikle ham petrol ve ticaret odaklı bazı yaptırımlar devre dışı kaldı.
Avrupa Birliği’nin askıya aldığı yaptırımlar arasında İran ham petrolünün sigortalanmasına ve taşınmasına yönelik yaptırımın kaldırılmasının yanı sıra bu ülkenin altın, değerli taş ve petrokimya ürünleri ticaretine ilişkin yasağın devre dışı bırakılması ve yaptırımlarla bağlantılı olmayan para transferlerindeki tavanın yükseltilmesi yer alıyor.
Avrupa Birliği Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton, “Bu önemli bir adım ancak uluslararası toplumun İran’ın nükleer programının barışçıl yönü dışındaki endişelerini gidermek için daha çok çabaya ihtiyaç var” dedi.
Taraflar, özellikle de Avrupa Birliği ve ABD kanadı, yaptırımların askıda kalacağı altı aylık süre içinde kalıcı bir anlaşma üzerinde uzlaşmayı umuyor. Bu sürenin iyi değerlendirilmesi ve üzerinde anlaşılan kurallara tam anlamıyla uyulması müzakerelerin geleceği açısından kilit öneme sahip.
