Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu Başkanı Büyükelçi Christan Berger, Türkiye’deki Suriyeli sığınmacılar için sağlanan 3 milyar Euro’luk anlaşmanın Ocak 2018’te sona ermesinden önce Brüksel–Ankara hattında yeniden müzakerelere başladığını açıkladı.
AB’yi Türkiye’de temsil eden Berger, Birleşmiş Milletler’in İnsan Hakları Bildirgesi’ni kabul ettiği 10 Aralık Dünya İnsan Hakları Günü dolayısıyla Amerika’nın Sesi’nin sorularını yanıtladı.
Suriyeliler konusunda AB’nin Türkiye’ye verdiği 3 milyar Euro’luk destek anlaşmasında sona gelindiğini anımsattığımız Berger, sığınmacılara insan hakları doğrultusunda temel ihtiyaçlarını karşılayabilmeleri için AB’nin destek vermeyi sürdüreceği konusunda umutlu görünüyordu. Ancak AB’nin gelecek dönem için ne kadarlık bir bütçe ayıracağı gibi konular henüz belirsiz iken Berger, Ankara ile Brüksel arasında Suriyeliler konusunda görüşmelere başlandığını söyledi. Türkiye’nin Suriyeliler konusunda neye ihtiyacı olduğuna ilişkin Türk AB Bakanlığı’nın katılımıyla Brüksel’de görüşmeler yürütüldüğünü kaydeden Berger, “Şu anda gelecek adım ne olmalı, ne yapılması gerektiği konusunda fikirler toplanıyor. Türkiye ile Avrupa Birliği ile önemli bir müzakere yürütülüyor. Umut ediyorum ki çok yakında Suriyeli için gelecek adımın ne olacağını göreceğiz” bilgisini aktardı.
Türkiye’nin olağanüstü hal (OHAL) rejimi altında yönetilmesi dolayısıyla insan hakları açısından yapılan eleştirileri de anımsattığımız Berger’in, diplomatik yaklaşımıyla Brüksel’in aksine Ankara’ya yönelik sert ifadeler kullanmaktan kaçınması dikkat çekti. Berger, OHAL’in kaldırılması konusunda iş dünyasını ve Türk Hükümeti’nin içerisindeki sesleri adres gösterdi. Berger, özetle, “Türkiye son yıllarda hem içeriden hem de dışarıdan kaynaklı nedenlerle zor bir dönemden geçiyor. Ülke içerisinde terör olayları söz konusu ve aynı zamanda Suriye ile Irak kaynaklı olarak da yaşanan olaylar nedeniyle de geçen yıl itibariyle olağanüstü hal ilan edilmiş durumda. Brüksel ile Ankara arasında son birkaç gündür ekonomik diyalog görüşmeleri yapıldı. OHAL’in iş koşulları atmosferini etkilediği kabul ediliyor. Bu konuda herkes görüş birliği içerisinde. İş dünyası ve Türk Hükümeti’nden isimler OHAL’in mümkün olan en kısa sürede kaldırılması gerektiğini konusunda hemfikir görünüyor. İnanıyorum ki mümkün olabildiğinde OHAL sona erecektir” dedi.
Ülke adı vermeksizin Fransa’daki OHAL sürecini işaret eden Berger, Avrupa’da örneği görüldüğü üzere Türkiye’de Hükümet’in OHAL öncesindeki yasal hükümet düzenine geri döneceğini düşündüğünü söyledi.
AB’den “hukukun üstünlüğü” mesajı
Türkiye’de son dönemki insan hakları tartışması bakımından siyasi muhalefete yönelik baskı uygulandığı eleştirisi yapıldığını anımsattığımız Berger, en son HDP’nin Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ’ın yargılanmasının hukuki değil siyasi olduğu eleştirisine ilişkin sorumuzu da yanıtladı. Berger, sorumuza yanıtıyla hem HDP’ye “hukuki sınırlar içerisinde örgütlenme” hem de yargıya da “hukukun üstünlüğüne dayalı yargılama” mesajı verdi. Berger, özetle, “Her türlü politik yapı ve her türlü hükümet yapısı da hukukun üstünlüğüne dayalı olmalıdır. Elbette herhangi bir suç söz konusuysa bu yargılanmalı, mahkemede adalet sağlanmalı ama önemli olan hukuki bir süreç olması, hukuki süreç takibi ve hukukun üstünlüğüne dayalı olması. Hukukun üstünlüğü önemli ve insanlar da yargılama süreçlerinde bunu bekliyor, görmek istiyor” diye konuştu.
Türkiye’nin insan hakları açısından mevcut durumunu nasıl gördüğünü sorduğumuz Berger, “Evrensel İnsan Hakları” kavramının Avrupa Birliği ve Türkiye’nin paylaştığı bir değer olduğunu vurguladı. Büyükelçi Christan Berger, “Avrupa Birliği'nin bir parçası olmak aynı zamanda en üst seviyede evrensel insan hakları değerlerini paylaşmayı da beraberinde getiriyor. İnsan haklarını içselleştirme sürecinde Türkiye bazı alanlarda ciddi gelişmeler de gösteriyor. Örneğin Suriyelilere burada gelip yaşayabilme imkanı sağlandı, bu yaşama hakkı açısından çok önemli idi. Türkiye ve Avrupa Birliği, hem Avrupa’da hem Türkiye’de hem de dünyada evrensel insan hakları için birlikte durabilmeli, birlikte savunabilmeli” ifadelerini kullandı.
