AB’ye üye 27 ülkenin (İngiltere hariç) hükümet ve devlet başkanları, AB’yi bölen göçmen krizine çözüm bulabilmek için Brüksel’de bir araya geldi. Zirvede Brexit ve Euro bölgesi bütçesi de ele alınacak.
Almanya, Fransa ve İspanya’nın “ortak AB çözümü”, Doğu Avrupa ülkelerinin “sınırları kapatalım” önerisiyle çatışırken, göçmen dalgası altında ezilen İtalya, etkin çözüm bulunmazsa tehdidinde bulundu.
Yaklaşık iki haftadır, önce Aquarius, ardından da Lifeline kurtarma gemilerinde günlerce bir ülkeye demir atmak için bekleyen göçmenlerin ateşlediği AB krizi, Avrupa içinde ciddi görüş farklılıkları yarattı. Fransa, Almanya ve İspanya, AB değerlerine bağlı kalınarak ve tüm AB ülkeleri arasında göçmenler pay edilerek bir çözüm bulunmasını isterken, İtalya, Avusturya, Polonya, Slovakya gibi ülkelerse göçmenlere artık kapıların kapatılmasını öngören ve sert tedbirler içeren bir çözümden yana ağırlığını koyuyor.
Zirve aynı zamanda AB’nin güçlü lideri Angela Merkel’in de göçmen politikası nedeniyle kendi koalisyon ortağı Hristiyan Demokrat Birlik (CSU) tarafından kırılgan bir pozisyona gelmesine sahne olacak. CSU lideri ve İçişleri Bakanı Horst Seehofer, Merkel bu zirvede göçmen krizine bir çözüm bulamazsa, tek taraflı olarak yasa dışı göçmenlerin tümünü sınır dışı etmek ve sınırları kapatmakla tehdit etti.
Merkel’den Türkiye örneği
Zirve öncesinde açıklama yapan Almanya Başbakanı Angela Merkel, “Göçmen gemilerinin diğer ülkeler, örneğin Kuzey Afrika ülkeleri tarafından kabul edilmesini tartışabiliriz. Ama önce bu ülkelerle de konuşmaya ihtiyacımız var. Onların yokluğunda böyle bir karar alamayız. Türkiye-AB anlaşması, iki tarafın da onayıyla varılan bir anlaşma idi. Bu ülkelerle de onların ihtiyaçlarını konuşarak ve BM Mülteciler Yüksek Komiserliği ve OMI ile de konuşarak bu adımları atmalıyız” dedi.
Dış sınırlarımızı korumak tüm Avrupa’yı birleştiren bir konu. Frontex denilen sınır koruma noktalarını ve göçmenlerin durumunu konuşacağız. Çok fazla mülteci alan ülkelerin desteğe ihtiyacı var. Ama mülteciler ve göçmenler hangi ülkeye başvuru yapacaklarını seçemezler” diye konuştu.
Macron’dan “kapalı merkezler” önerisi
Zirveye çözüm önerisi götüren liderlerden birisi de Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron. Fransız lider de, “Zirve göçmen sorunu konusunda önemli bir tartışmaya sahne olacak. Burada bir şeyle yüzleşmemiz ve seçim yapmamız gerekiyor. Soruna ulusal çözümler mi bulmalıyız, yoksa Avrupa olarak bir bütün olarak mı çözüm bulmalıyız? Ben, AB ve Schengen sınırları içinde, Avrupa çözümünü ve işbirliğini savunuyorum. Çözüm sorumluluk ve dayanışma ilkeleri üzerine kurulmalı” dedi.
Conte: “Dublin Anlaşması kaldırılsın”
Ülkesinin limanları göçmen kurtarma gemilerine kapatmasıyla göçmen krizini alevlendiren İtalya’nın yeni Başbakanı Giuseppe Conte de, Dublin Anlaşması’nın kaldırılmasını ve çözümün tüm ülkeler tarafından paylaşılmasını, aksi takdirde veto yetkisini kullanacağını bildirdi. Conte, “Bildiğiniz gibi İtalya, bu AB Konseyi’ne bir öneriyle geldi. Bu önerilerin, AB’nin ruhuna ve temeline de uygun ve son derece makul öneriler olduğunu düşünüyoruz. Diğer liderlerle yaptığımız görüşmelerde, onlardan pek çok kez dayanışma ifadesi gördüm. Bugün çok önemli bir gün. Umarım bana söyledikleri sözlerin eyleme dönüştüğünü görürüz. İtalya artık kelimelere ve açıklamalara ihtiyaç duymuyor, somut adımlara ihtiyacımı var. Bu açıdan bu toplantı önemli” dedi.
Tusk’tan “Tahliye Platformları Projesi”
Avrupa Konseyi Başkanı Donald Tusk da, “2015 yılından bu yana, diğer ülkelerle işbirliğimiz sayesinde, göç dalgası yüzde 96 oranında azaldı. Bundan AB’nin gemilerin çıkartma yapacağı tahliye platformları projesi aracılığıyla, AB’nin dış sınırlarına odaklanmamızı öneriyorum” diye konuştu. Tusk, bunun sağlanamaması durumunda ‘sınırların kapatılacağı ve AB üyeleri arasındaki çatışmaların artacağına’ dikkat çekti.
Göçmen karşıtı pollitikaların liderliğini yürüten Avusturya’nın aşırı sağcı lideri Sebastian Kurz, Tusk’ın önerisini desteklediklerini ve böyle bir önerinin Avrupa’da çok şeyi değiştirebileceğini dile getirdi. Kurz, “Bu göçmen tüccarlarının ekonomik çıkar modelini yok edebilir ve göçmenler için de caydırıcı bir etki yaratabilir” diye konuştu.
Belçika Başbakanı Charles Michel de, Afrika’da göçmen merkezleri kurulmasını desteklediklerini ancak “bu projenin BM ile birlikte, insan haklarına ve bireysel güvenliğe uygun olarak”yürütülmesi gerektiğini dile getirdi.
Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki, tartışmaların Polonya’nın istediği yönde ilerlediğini belirterek, “AB’nin dış sınırlarıyla ilgili daha çok adım atılmalı, AB’yi çevreleyen üçüncü ülkelerle konuşulmalı. Biz balık vermeyi değil, balık tutmayı öğretmek, insanların kendi topraklarından göç nedenlerini ortadan kaldırmayı öneriyoruz” dedi.
İspanya Başbakanı Perdo Sanchez de, Avrupa’nın dayanışma ile bu soruna ortak yanıt vermesi gerektiğini, bu konu yüzünden politik kriz yaşayan Almanya’ya da destek verilmesi gerektiğini söyledi.
Brexit ve Euro Bölgesi Bütçesi ikinci güne bırakıldı
İngiltere Başbakanı Theresa May’in katılmadığı ilk günkü tartışmalarda göçmen krizine yoğunlaşacak. Zirvenin ikinci gününde ise Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un savunduğu Euro Bölgesi’nin geleceği ve yeni bütçesi konusu da ele alınacak. Ancak bu konuda da AB, bir uzlaşma yakalamaktan çok uzak.
Zirvede ayrıca ABD ile tartışmalı ticaret ilişkileri, Rusya’ya ekonomik yaptırımlar ve AB’nin 2021 yılı uzun vadeli bütçesi konuları da ele alınacak.
