Avrupa Birliği liderleri, İngiltere Başbakanı Theresa May'in Brexit müzakerelerinin ikinci kez ertelenmesi talebini görüşmek üzere Brüksel'de toplandı. Theresa May, "AB'den anlaşmalı ayrılabilmek için 30 Haziran'a kadar yeniden süre istedi. AB Komisyonu Başkanı Donald Tusk ise "Süreyi bir yıla kadar uzatan ama anlaşmaya varıldığında daha erken de sona erebilecek 'flextension /esnek uzatma önerdi.
AB'ye üye 27 ülke lideri ise, yeni bir Brexit ertelemesine karşı değil. Ancak Theresa May'den özellikle AP seçimlerine katılıp katılmayacakları konusunda net açıklama istedi.
AB liderlerinden ikinci kez uzatma isteyen İngiltere Başbakanı Theresa May, Brüksel'e gelişinde, "AB'den olabilecek en erken tarihte ama anlaşmalı olarak çıkmak istediklerini" dile getirdi. May, "En kısa sürede, düzenli ve sorunsuz bir şekilde ayrılabilmemizi istiyorum. Önemli olan, herhangi bir uzatmanın, geri çekilme anlaşmasını onayladığımızda ayrılmamıza izin vermesidir" dedi.
Theresa May, muhalefetteki İşçi Partisi ile müzakereleri gerekçe göstererek, parlamentoyu ikna edebilmek için AB'den 30 Haziran'a kadar süre istedi. May, Avrupa Parlamentosu seçimlerine katılmamak için, Brexit sürecini 30 Haziran'dan önce tamamlamak istiyor. Tüm üye ülkelerde AP seçimleri 23-26 Mayıs tarihlerinde yapılacak ve yeni parlamento 1 Temmuz tarihinde göreve başlayacak. May, seçimlere katılmadan, bu tarihten önce AB'den anlaşmalı olarak ayrılmak için yeni bir uzatma istiyor.
AB Konseyi Başkanı Donald Tusk ise, Haziran ayına kadar sorunun çözüleceğine dair güçlü bir işaret olmadığını belirleterek, Londra hükümetine sorunu çözmesi için bir yıl daha "flextension" yani "esnek uzatma" verilmesi önerisi getirdi. Tusk, sürenin bir yıl uzatılmasını ancak, Parlamento ayrılma anlaşmasını onaylarsa bu süre beklenmeden de İngiltere'nin ayrılmasına olanak verecek esnekliğin getirilmesini savundu.
Zirveden önce AB'nin pozisyonunu hatırlatan Donald Tusk, "İngiltere AP seçimlerine katılmazsa, Birlik'te kalmaya devam edemez. Eğer İngiltere seçimlerin yapıldığı 23 Mayıs günü hala AB üyesi ise ve hala ayrılma anlaşmasını parlamentoya kabul ettirememişse ve seçimlere de katılmazsa, 1 Haziran'da Brexit uygulamaya girer" dedi.
Merkel-Macron zıtlaşması
Avrupa Birliği sert ekonomik sonuçları olacak "anlaşmasız ayrılık/no deal" ihtimalinin uzaklaşmasını istiyor. Üstelik böyle bir durumun sorumlusu da olmamak için May'e istediği süreyi vermeye hazırlanıyor. Ancak AB'nin iki dinamo ülkesi Almanya ve Fransa bu konuya farklı yaklaşım gösteriyor.
Merkel ve Macron, ortak bir politika belirleyebilmek için zirve öncesi görüştü. Tusk'ın bir yıl uzatma önerisine sıcak bakan Merkel, "Uzatma süresi olabildiğince kısa olmalı ama her iki haftada bir bu konuyu ele almamak için, işleri de sakinleştirecek makul bir süre belirlemeliyiz" dedi.
Ancak Fransa Cumhurbaşkanı Macron, bir yıl uzatma fikrine karşı çıkıyor. Zirve öncesi sert bir açıklama yapan Macron, "Hiçbir uzatma talebi elde edilmiş değil. May'in bugün neden böyle bir taleple geldiğini ve bu talebi haklı çıkaracak siyasi projenin ne olduğunu açıkça anlatması gerekiyor. Çünkü iki yıl boyunca bir çekilme anlaşması müzakere ettik ve bu müzakere için çok zaman harcandı. Şimdi karar verme zamanı. Theresa May'in 30 Haziran'a kadar uzatma talebinin gerekçelerini açıklamasını büyük bir sabırsızlıkla bekleyeceğim. Ama ondan önce benim açımdan hiçbir şey elde edilmiş değil" diye konuştu.
Macron, İngiltere seçimlere katılsa bile, İngiliz milletvekillerinin AB Komisyon Başkanı seçimleri ya da bütçe oylamaları gibi önemli konularda veto kullanmamasının ‘siyasi garantisini' istedi.
Uzatmaya karşı değiller
AB liderleri, Theresa May'den iki noktayı açıklamasını istiyor: Parlamento'da Brexit anlaşmasına gerekli desteğin verilebilmesi için İşçi Partisi ile yapılan görüşmelere ve seçimlere katılıp katılmayacakları konusuna açıklık getirmesini istiyor.
Zirveye katılan diğer liderler de uzatma konusuna sıcak baktıklarını ancak bunun süresinin ve şartlarının iyi belirlenmesi gerektiğini dile getirdi. Avusturya Başbakanı Sebastian Kurz, "Brexit'in onaylanması için İngiltere'ye daha çok baskı yapılmasını ve sürenin kısa tutulmasını" önerdi. Litvanya Devlet Başkanı Dalia Grybauskaite ise tam tersine, uzatma süresinin talep edilenden daha uzun olacağına inandığını söyledi. İsveç Başbakanı Stefan Löfven, uzlaşmaya açık olduklarını belirtti ancak "AB, uzayan bu Brexit dizisinden hayal kırıklığı duyuyor.
