Erişilebilirlik

ABD'de Silah Satışları Tartışması - 2004-09-13


Amerika’da 10 yıl önce bugün yürürlüğe konan ve makineli tüfek gibi otomatik saldırı silahlarının bireylere satışını yasaklayan yasa, bu gece yarısı yürürlükten kalkıyor.

1994 yılında yürürlüğe giren ve makineli tüfek gibi otomatik silahların bireylere satılmasını yasaklayan yasa, Amerikan Kongresi tarafından bu gece yarısına kadar, yeniden imzalayıp yürürlüğe sokması için Başkan Bush’a sunulmadığı takdirde geçersiz olacak.

Yapılan son anketler, Amerikalıların yüzde 68’inin bu yasağın devam etmesini istediğini gösteriyor. Eski başkan Bill Clinton tarafından 13 Eylül 1994’te imzalanan yasada, Kongre tarafından 10 yıl içinde yenilenmediği takdirde bu yasağın süresinin dolacağı yolunda bir madde bulunuyor. Bu tür silahların satışının serbest bırakılmasını isteyen Ulusal Silah Birliği (NRA) ve birliğin desteklediği Cumhuriyetçi Kongre üyeleri yasağın sona erecek olmasını memnunlukla karşılıyor.

Ancak geçen hafta Washington’da düzenlenen bir konferansta; birçok polisin yanı sıra, silah satışlarının sınırlandırılmasını savunanlar ve bu tür silahlarla öldürülmüş kişilerin aile üyeleri, yasanın yenilenmesi için çağrıda bulundu.

Uluslararası Polis Müdürleri Derneği Başkanı Joe Polisar, bu konuda şöyle konuştu:

"Kongre harekete geçmezse, makineli tüfek gibi, öldürücü gücü çok yüksek otomatik silahlar, terörist, uyuşturucu kaçakçısı, çete üyeleri ve hırsızların eline kolayca geçecek. Bunun sonunda polisin elindeki silahlar yetersiz kalacak."

Polisar, özellikle yarından itibaren Amerika’da tekrar yasal hale gelecek 19 tür silaha karşı olduklarını söylüyor. Bu silahlar arasında AK 47, Uzi ve TEC 9 gibi son derece seri atış yapabilen otomatik silahlar bulunuyor. Aslında silahlı kuvvetlerde kullanılmak üzere üretilen bu silahlar, birkaç saniyede yüzlerce mermi atarak kurşun geçirmez yelekleri bile delebiliyor. Alabama’da görevli bir polis olan Michael Colins, bu tür silahların kullanıldığı çatışmalarda 3 meslektaşını yitirdiğini anlatıyor:

"Bu silahlar askerlerin kullanması amacıyla üretiliyor. Bize karşı kullanıldığı zaman sokaklar bizim için geçilmez hale geliyor. 10 yıldır süren bu yasak yürürlüğe girmeden önce bu tür silahlarla öldürülenlerin sayısı çok fazlaydı..."

Başkan Bush, Kongre’den bu yönde bir talep gelirse, bu silahların satışını engelleyen yasağın süresini uzatacağını söylemişti. Ancak Bush’un Demokrat partili rakibi John Kerry, Başkanın bu konuda daha fazlasını yapması gerektiğini savunuyor. Kerry, Bush’un seçim kampanyası için yapılan milyonlarca dolarlık bağışın Ulusal Silah Birliği gibi derneklerden geldiğini söylüyor:

"George Bush, Kongre’den bu yasayı geçirmesini istemediği gibi bu konuda Kongre’ye baskı yapmadı ve bu duruma karşı çıkmadı. Ulusal Silah Birliği gibi dernekler, sadece özel çıkar gruplarına hizmet ediyor. George Bush’un verdiği kararlar nedeniyle Amerika’nın sokakları giderek daha güvenliksiz hale gelecek."

Yasanın kaldırılmasını isteyenler, sözkonusu yasayla Amerikan Anayasası’nın, bireylerin silah taşıma hakkını koruyan ikinci maddesinin ihlal edildiğini ve bu yasanın suçla mücadeleye etkisi olmadığını savunuyor.

Ulusal Silah Birliği Başkan Yardımcısı Wayne LaPierre, yasaklanan silahlarla, satışı serbest olan silahlar arasında fark bulunmadığını savunuyor.

Virginia eyaletinin Norfolk kentinde silah dükkanı işleten Robert Marcus da aynı görüşte. Marcus, müşterileri arasında asker, avcı ve atıcılar bulunduğunu anlatıyor:

"Piyasadaki bazı silahlarla yasaklanan silahlar arasında sadece yüzeysel farklılıklar bulunuyor. Bazı silahlarda bu yasağın kapsamı dışında kalmaları için küçük değişiklikler yapılıyor ve bunlar yine satılıyor."

Yasayı destekleyenler, makineli tüfeğe benzeyen diğer silahların da serbestçe satılması nedeniyle, yasanın geçersiz kılınması değil, tam aksine daha da sıkılaştırılması gerektiğini savunuyor. Ancak silah dükkanı işleten Robert Marcus, müşterilerinin, bu geceyarısını, yani yasağın kalkacağı saati iple çektiğini söylüyor:

"Bu yasağın kaldırılmasını destekleyen birçok kişi var. Müşterilerimiz, bu yasayı, kalıcı olacak şekilde onaylamakta zorluk çeken Kongre’nin bu nedenle 10 yıllık bir süreyi benimsediğini ve bu nedenle de tamamen kaldırılması gerektiğini düşünüyorum."

Adalet Bakanlığı tarafından 1999 yılında yapılan bir araştırma 1994 yılında işlenen suçların sadece yaklaşık yüzde 1 buçuğunda yasak silahların kullanıldığını ortaya koyuyor. O tarihten 5 yıl önce ise, işlenen suçların yaklaşık yüzde 5’inde bu tür otomatik silahlar kullanılıyordu. Bu yıl ne Demokratlar ne de Cumhuriyetçiler seçim kampanyalarında, otomatik silahların yasaklanması konusunu dile getirdi. Yasağın kaldırılmasını savunan Temsilciler Meclisi Cumhuriyetçi Çoğunluk Lideri Tom DeLay, Kongre’nin yasayı uzatmayı planlamadığını söylüyor:

"Yasanın yeniden yürürlüğe girebilmesi için yeterli destek bulunmuyor. Başkan Bush bu konuda bana danışsa ona da aynı şeyi söylerim."

Bu yıl tartışmaların dışında kalmayı tercih eden Demokratlar, 4 yıl önce silah satışlarının kısıtlanmasını desteklemiş ve başkanlık seçimini kaybetmişti. Ayrıca hem Temsilciler Meclisinde, hem de Senatoda çoğunluğu Cumhuriyetçiler kazanmıştı.

Silah satın alma hakkını savunan grupların internet sitelerinde yasağın sona ereceği gece yarısına doğru geri sayım yapılıyor. Bu silahların satışına karşı olan gruplarsa teröre karşı yürütülen savaşın, 10 yıl önce yürürlüğe giren yasanın yeniden onaylanmasını sağlayacağını umuyor. Bu grupların bir gazeteye verdiği ilanda, elinde makinalı tüfek bulunan Osama Bin Ladin’in resmi ve üzerinde de “11 Eylül teröristleri 13 Eylül’ü sabırsızlıkla bekliyor” şeklinde başlık bulunuyor.

XS
SM
MD
LG