Erişilebilirlik

18 Ağustos 2004 - 2004-08-18


Irak’taki gelişmelerin yarattığı hayal kırıklığı Stratejik ve Uluslararası Araştırmalar Merkezi’nden Edward N. Luttwak’ın New York Times’ta yayımlanan makalesine de yansımış. Demokrasi kavramının bir çok Iraklıyı ilgilendirmediğini, ülkenin yeniden yapılandırılmasında petrol gelirlerinin kullanılması düşüncesinin gerçekleşmediğini ve geçici hükümetin otoritesini kabul ettiremediğini belirten Luttwak, Amerikanın Irak’tan çekilme kartını öne sürmesi gerektiğini savunuyor. Luttwak, şu anda Amerikan güçlerine saldıran Şiilerin, böyle bir tehdit karşısında Sünnilere karşı işgal güçleriyle işbirliğine yanaşacağını öne sürüyor.

"Bazıları bölgenin iki büyük gücü olan Türkiye ve İran’ın kendi nüfuzlarını genişletmek için anarşik bir Irak’ı tercih ettiğini söylese de, bu pek doğru görünmüyor. Bölünmüş bir Irak, bu ülkelerin düşmanlarına, özellikle de muhalif Kürtlere rahatlıkla faaliyet gösterebilecekleri bir üs sağlayacaktır. Sözde müttefikimiz Türkiye açısından bakarsak, şu anda Kürtleri bölmeye ve Türkmenleri kendi liderliği altında birleştirmeye çalıştığını görüyoruz. Türkiye, Amerika’nın karşılaştığı sorunlarda hiç yardımcı olmadı. Ama bu durumun alternatifi Amerika’nın kısa sürede çekilmesi ve fiilen bağımsız bir Irak Kürdistan’ı olursa, Türkiye kısa sürede hizaya gelecektir."

Başkan Bush’un Amerikan ordusunun yeniden yapılanma planıyla ilgili tartışmalar da sürüyor. 13 yıl boyunca Avrupa işlerinden sorumlu Dışişleri Bakan yardımcısı olarak çalışan Ronald D. Asmus, Washington Post’ta yayınlanan makalesinde Bush’un Asya ve Avrupa’daki Amerikan askerlerini sayısını ciddi ölçüde azaltma planının Amerika’nın bu bölgelerdeki askeri ve siyasi etkisini de azaltacağı görüşüne yer veriyor. Başkan'ın Irak’tan asker çekme konusunda baskı altında olduğunu belirten Asmus, koşullar nedeniyle bunu yapamayan Bush’un Asya ve Avrupa’dan asker çekerek seçim öncesinde siyasi yatırım yaptığını öne ürüyor.

"Bunun siyasi açıdan iyi mi kötü mü olacağını zaman gösterecek. Ancak stratejik ve diplomatik açıdan bakıldığında, Amerika’nın büyük bedel ödeyeceği kesin görünüyor. Transatlantik ilişkilerin büyük ölçüde yıprandığı, Rusya’nın demokrasiden uzaklaştığı ve Amerika’nın Balkanlardan Karadeniz’e kadar istikrar sağlama göreviyle karşı karşıya olduğu bir dönemde Washington transatlantik ittifakını yıkmaya değil onarmaya dönük bir plan hazırlamalıydı. Başkanın planı maalesef bu yönetimin stratejik miyopluğunu bir kez daha gösteriyor ve Amerika’nın dünyadaki konumuna zarar veriyor."

Christian Science Monitor ise Amerikan ordusunun Asya ve Avrupa’daki mevcut konuşlanmasının soğuk savaş dönemine göre biçimlendiğini ve bugünün tehditlerini karşılamaya uygun olmadığını kabul ediyor. Ancak gazete, 60 ila 70 bin Amerikan askerinin geri çekilmesi ile ordunun müdahale gücünü artırma hedefi arasındaki çelişkiye de dikkat çekiyor.

"Asya’da, özellikle Çin ve Kuzey Kore’de büyük orduların varlığı ve soğuk savaş döneminin gerginliği sürüyor. Doğu Asya’dan 20 bin Amerikan askerinin çekileceği yönündeki haberler Amerika’yı bu bölgede zayıflatmayacak mı ya da Washington’un Seul ve Taypey’deki dostlarını terk ettiği görüntüsü yaratmayacak mı?"

Venezuela’da devlet başkanı Hugo Chavez’in başarıyla atlattığı referandum sınavı, Amerikan basınının da Chavez’e bakışını değiştirdi. Daha önce Chavez karşıtı yorumların öne çıktığı Washington Times da, Chavez ile birlikte yaşanacağını kabul etmiş görünüyor. Ancak gazete dünya petrol piyasalarını ciddi ölçüde rahatlatan referandumun Venezuela’ya siyasi ve toplumsal istikrar getirip getirmeyeceğinin bundan sonra atılacak adımlara bağlı olduğunu vurguluyor.

"Referandumdan güçlenerek çıkan Chavez, geçmişteki bazı sert taktiklerinden vazgeçme akıllığını göstermelidir. Referandum, muhalefet açısından da yeniden iktidara gelebilmek için daha iyi hesaplanmış stratejik adımlara yönelmesi konusunda bir uyarı olarak algılanmalıdır. Bu arada Amerikalı yetkililer de demokratik kurumların ve istikrarlı bir petrol üretiminin desteklenmesi konularında Chavez’e gerekli teknik yardımı yapmaya hazır olmalıdır."

XS
SM
MD
LG