Erişilebilirlik

Başkan Yardımcısı Adayları Ne Kadar Önemli? - 2004-07-14


Kuzey Carolina Senatörü John Edwards’ın Demokrat Partinin Başkan Yardımcısı adayı olarak seçilmesinin, başkan adayı John Kerry’in kampanyasına hız vermesi bekleniyor. Kamuoyu yoklamalarında, John Edwards, Demokrat seçmenler arasında en beğenilen başkan yardımcısı adayı olarak belirlenmişti. Amerikan seçimlerinde Başkan yardımcısı adayının kimliği Başkan adayına verilen oylarda ne derece etkili oluyor? Bu konuda uzmanlar farklı görüşler taşıyor.

Demokrat Başkan Adayı John Kerry, başkan yardımcısı tercihini açıklarken, Senatör Edwards’la birlikte çalışarak Demokrat seçmenlerin yanı sıra bağımsız seçmenlerin de desteğini arayacaklarını söyledi. Kerry şöyle dedi: “John Edwards’ın yardımıyla, partimizin sınırlarını zorlayarak bütün Amerikalılara erişmek istiyoruz. Biz umuttan ve iyimserlikten bahsediyoruz.”

Başkan yardımcısı adayının seçimi, başkan adayının ilk önemli kararı olarak bilinir. Ama genel olarak bu karar Kasım ayındaki seçimler üzerinde çok büyük bir etki yapmıyor. Ancak 1960 seçimlerinde, Demokrat John Kennedy’in başkan yardımcısı adaylığı için Texas’lı Senatör Lyndon Johnson’u seçmesi, Texas seçmenlerinin Kennedy’e oy vermelerine katkıda bulunmuş ve neticede John Kennedy’in seçimi kazanmasında önemli rol oynamıştı.

Washington’daki Amerikan Üniversitesi’nde Başkanlık tarihi uzmanı olan Alan Lichtman şöyle diyor: "Tarihe bakacak olursak, başkan yardımcısının belirlenmesi önemli bir dönüm noktası değildir, ama başkan yardımcısı adayı seçim kampanyasında etkili oluyor. Örneğin, 2000 yılında George Bush’un başkan yardımcısı adaylığı için Dick Cheney’i seçmesi sürpriz olmuştu. Cheney, çok iyi bir siyasetçi sayılmamasına rağmen, Bush’un kampanyasına güç katmış ve ihtiyacı olduğu zamanda canlandırmıştı."

Geçmişe bakacak olursak, başkan adaylarının, ülkenin başka bir bölgesinden başkan yardımcısı adayı seçerek, coğrafi bir denge sağlamaya çalıştığını görüyoruz. Bu yılki Demokrat Başkan adayı John Kerry, Amerika’nın kuzeydoğu bölgesinden, başkan yardımcısı adayı Edwards ise güneyden. Ama 1992 yılında Demokratlar seçimlere iki güneyli adayla katılmış, ve buna rağmen seçimleri kazanmıştı. Bill Clinton Arkansas eyaletinden, yardımcısı Al Gore ise Tennessee eyaletinden siyasete atılmıştı.

Eski Başkan Bill Clinton bir radyo programında, işbaşındaki Cumhuriyetçi Başkan Bush’un kuvvetli olduğu güney eyaletlerinde, Senatör Edwards’ın yardımı sayesinde John Kerry’in daha çekici bir aday olabileceğini söyledi: “Senatör Edwards, Senatör Kerry’i henüz tanımayan seçmenlere kültürel olarak yakın bir kişiliktir. Bence Senatör Edwards güney eyaletlerinde ve sınır bölgelerinde yardımcı olacak ve Kerry’in daha kuvvetli bir aday olmasına katkıda bulunacak.”

Tarihçi Alan Lichtman’a göre de Edwards’ın iyimser ve enerjik kişiliği Demokratlar için olumlu puan olacak. Lichtman şöyle diyor: “Kimse oyunu başkan yardımcısı adayı için kullanmaz. Ama John Edwards’ın çekiciliği, Kerry’nin kampanyasına canlılık getirecek ve tekrar hareketlendirecek gibi görünüyor.”

Bu konuda farklı düşünen uzmanlar da var. Edwards, Demokrat Partinin başkan adaylığı için düzenlenen önseçimlerde John Kerry’e rakip olmuştu ve ancak Mart ayında başkan adaylığı mücadelesinden çekilmişti. Virginia Üniversitesi siyaset uzmanı Larry Sabato’ya göre, John Edwards’ın Senato’da sadece bir dönem görev yapmış olması nedeniyle, Cumhuriyetçiler onun kamu hizmetinde yeterli deneyim sahibi olmadığını öne sürerek bunu propaganda malzemesi olarak kullanacaklar. Sabato şöyle diyor: “Cumhuriyetçiler şüphesiz, önseçimler sırasında rakip olan Kerry ve Edwards’ın birbirlerine karşı söylediklerini tekrar gündeme getirecekler. Örneğin Kerry, önseçimlerde Edwards’ın tecrübesizliğine değinmişti.”

Edwards’ın adaylığı, kısa dönemde Başkan Bush’a karşı oy vermeye hazırlanan Demokrat seçmenlere canlılık getirecek gibi görünüyor. Ama tarihe bakılacak olursa, seçimde asıl belirleyici rolü, Irak ve ekonomi gibi ulusal konular ve başkan adaylarının kişilikleri oynayacak.

XS
SM
MD
LG