Irak’a giden Ortadoğu uzmanları, yeni hükümetin iyi çalıştığını ancak 30 Haziran’da egemenliğin devrinden sonra işbaşına geçecek geçici yönetimin çok ciddi güvenlik sorunları ve ekonomik sıkıntılarla karşılaşacağını söylüyor. Uzmanlar ayrıca Irak’ın yeniden yapılandırılması için Amerikan yardımının hızlandırılması gerektiğini vurguluyor.
Washington Yakındoğu Politikaları Enstitüsü direktör yardımcısı Patrick Clawson, bir grup uzmanla gittiği Irak ziyaretinden yeni döndü. Uzmanların amacı ülkedeki ekonomik gelişmeleri değerlendirmek, güvenlik alanında kaydedilen aşamaları izlemekti.
Clawson, Amerika’nın politikalarının bazı bölgelerde başarılı olduğunu ve bunun pek dikkat çekmediğini, ancak işler yolunda gitmediği zaman, kimin hatalı olduğuna bakılmaksızın Amerika’nın eleştiriye uğradığını belirtti:
"Aksaklıklar olduğu zaman Amerika’nın suçlanması, buna karşılık kazandığı başarılar için kredi verilmemesi rahatsız edici bir durum. Amerika’nın, Saddam Hüseyin’i devirmekten başka, Irak’ta yaptığı iyi şeylerin anlatıldığını çok az duydum."
Amerikan Kongresi geçen Kasım ayında Irak’ın yeniden inşası için 18 milyar dolarlık ek bütçeyi onayladı. Clawson, bu paranın henüz Irak halkının görebileceği şekilde harcanmadığını söylüyor:
"Amerika hakkındaki pek çok eleştiri abartılı ancak mali yardımın yavaşlığı yüzünden Amerika’yı suçlamak yanlış değil. Yardım henüz tam olarak yerine ulaşmadı. Yardım programının en az 6 ay belirgin bir değişikliğe neden olmasını kimse beklemiyor. Amerika’nın Irak’taki yeniden inşa çabaları bürokrasiye takılmış durumda. Hatta bu, 30 Haziran’dan sonra daha da karmaşık hale gelecek."
Irak’ta koalisyon güçlerinin kurduğu yönetim, iktidarı 30 Haziran’da geçici Irak hükümetine devredecek.
Washington Enstitüsü’nden Irak’a giden uzmanların bir bölümü Türkiye üzerinden girerek kuzeydeki Kürt bölgelerine gitti, daha sonra da Bağdat, Basra ve Kuveyt sınırındaki bölgeleri ziyaret etti.
Uzmanlardan Soner Çağaptay, Irak’taki şiddet olaylarının ve güvenlik sorunlarının abartıldığını söylüyor. Çatışmaların daha çok Sünni üçgeni denen, Bağdat’ın kuzeyinde ve batısında meydana geldiğini söyleyen Çağaptay, bu olayların Irak halkını pek etkilemediğini belirtiyor:
"Geçici koalisyon yönetimi çok iyi iş yapıyor. Ülkenin çoğu yerinde halk kendini güvencede hissediyor, Baas Partisi’ne sadık olanlar dahil, isyancıların kontrol altında tutulduğu düşünülüyor. Ancak güvenlikle ilgili olarak hala bazı sorunlar var. Bunlar da ülkede hukukun üstünlüğü, düzenin sağlanması konusundaki sorunlar. Irak’ın çoğu yerinde, ülkenin bir hak, hukuk ve düzen ülkesi olduğunu hissetmiyorsunuz. Polis gücü kuruldu ancak daha çok eğitilmesi gerektiğini görüyorsunuz."
Geçici Koalisyon Yönetimi yetkilileri, daha fazla polis eğitildikçe suç işleme oranının düştüğünü, son iki ay içinde Bağdat’ta suç oranında yüzde 39, güneydeki Basra’da ise yüzde 70 oranında düşüş görüldüğünü söylüyor.
Patrick Clawson, Irak’a son gittiği Eylül ayıdan beri ülkede pek çok gelişme yaşandığını belirtirken, Irak’ta yeni yönetime geçişin zor olacağını da söylüyor:
"Irak hükümetinin işler hale gelmesi için son 5 ayda yapılanlar gerçekten etkileyici. Önümüzdeki 5 ayda ise daha fazla şey yapılacağına inanıyorum. Ancak 30 Haziran’da yönetimi devraldığı takdirde, yeni hükümetin oldukça deneyimsiz olmasından kaygı duyuyorum. Öyle ki, geçmişte İngilizlerin deneyiminde yaşandığı gibi demokrasinin yerleşmemiş olmasından dolayı, hala emperyalizmin hüküm sürmesi gibi bir durumla karşı karşıya kalabiliriz."
Haziran sonunda yönetimin devrinin riskli olacğını söyleyen Clawson, bu yapılmadığı takdirde, Amerika’nın ülkede uzun süre işgalci konumda bulunacağı kaygısının yaygınlaşacağını belirtti.
Geçici Koalisyon Yönetimi halen Irak Yönetim Konseyi ve Birleşmiş Milletler’le işbirliği içinde, egemenliğin Haziran’da Irak’a devri için çalışıyor.