Erişilebilirlik

30 Ocak 2004 - 2004-01-30


Başbakan Erdoğan’ın Amerika gezisi, Irak’lı Kürtlerin geniş çaplı özeklik talepleri; Kıbrıs sorunu, Türkiye’nin Avrupa Birliği üyeliği ve Ankara-Washington ilişkileri gibi konuların Amerikan basınında da farklı açılardan tartışılmasını beraberinde getirdi. Amerika’yla Türkiye’nin Irak’ın yeniden yapılanması konusunda farklı çıkarlara sahip olduğunu belirten Washington Times, buna rağmen ortak bir yaklşaım geliştirilebileceği yorumunda bulunuyor:

"Her iki ülke de şu anda kış uykusuna yatmış olan Türkiye’deki Kürt sorununun yeniden parlamasını istemez. Bu nedenle Irak’ta bulunan ve sayıları beş bini bulan Türkiye kökenli Kürt militanlardan Amerikalı yetkililer de kaygı duymalıdır. Avrupa Türkiye üzerindeki etkisiyle Irak’ta istikrarın sağlanmasında önemli bir rol oynayacaktır. Eğer Avrupa Birliği Aralık ayında Türkiye’ye üyelik müzakerelerinin başlaması için bir tarih verirse, Ankara’nın askeri gücünü kontrol altında tutması desteklenmiş olacaktır."

Washington Post ise, özerklik talebini öne çıkaran Iraklı Kürtlerin asıl isteklerinin bağımsızlık olduğunu yazıyor. Kürtlerin federasyon talebini bağımsızlık yolunda bir adım olarak gördüğünü belirten gazete, bu çabaların hem komşu ülkeleri kaygılandırdığını hem de Amerika’nın Irak’a ilişkin planlarına tehdit oluşturduğunu vurguluyor:

"Bush yönetimi Irak’ın bütünlüğünü korumaya kararlı. Ancak Kürt yetkililer, Irak’ın ortalarına kadar uzanan tartışmalı bölge de dahil olmak üzere kendilerine özerklik verilmesini garanti etmediği sürece, Amerika’nın iktidarı devretme planını kabul etmeyeceklerini söylüyor. Irak’ın Amerika öncülüğünde işgaline en büyük desteği veren Kürtlerin katkısı olmadan kurulacak bir hükümet ise, ülkenin fiili olarak bölünmesi anlamına gelecek."

New York Times da, Türk tarafının Başbakan Erdoğan’ın Amerika’daki temasları sırasında Iraklı Kürtlerin geleceğiyle ilgili olarak Amerikalı yetkililer tarafından yapılan açıklamalardan tatmin olmadığını yazıyor. Gazete, Erdoğan’ın heyetinde yer alan bir yetkiliye dayanarak Türkiye’nin Bush yönetiminin Irtak’ın geleceği ile ilgili planlarından kaygı duymaya devam ettiğini bildiriyor:

"Dışişleri Bakanı Colin Powell, dün, Türk liderlere egemenliğini yeniden kazanan Irak’ta Kürtlerin kuzeydeki petrol kaynakları üzerindeki denetimlerinden vaz geçmek zorunda kalacakları konusunda güvence verdi. Ancak Başbakan Erdoğan’ın Washington ziyaretinin ikinci gününde Türk yetkililerin, Amerika’nın Kürtlerin özek bir devlet talebini kabul edebileceği yönündeki kaygıları hala sürüyordu. Amerikalı yetkililer Erdoğan’ın ve beraberindeki heyetin temasları sırasında Kerkük ve diğer petrol bölgelerinden elde edilecek gelirin Bağdat’taki merkezi Irak hükümetine ait olması gerektiği konusunda baskı yaptıklarını ve Powell’ın da bunu kabul ettiğini açıkladı."

Christian Science Monitor ise, Erdoğan’ın ziyaretini Kıbrıs sorunu açısından değerlendiriyor. Bush yönetiminin Kıbrıs’ta bir çözüme varılması için yoğun çaba harcadığını vurgulayan Christian Science Monitor, Irak gibi daha önemli konular varken Beyaz Saray’ın niçin Kıbrıs’la bu kadar ilgilendiğini sorguluyor. Gazete, bu soruya Kıbrıs’taki bir çözümün hem Irak’ın geleceği, hem Türkiye-Amerika ilişkileri hem de Amerika-Avrupa ilişkileri açısından büyük bir önem taşıdığı yorumuyla cevap veriyor:

"Kıbrıs’ın yeniden birleşmesini sağlayacak Amerika destekli bir plan sadece 1 Mayıs’ta adanın bir bütün olarak Avrupa Birliği’ne girmesini sağlamayacak, aynı zamanda hemen ardından Avrupa Birliği kapılarının Müslüman Türkiye’ye de açılmasını sağlayacak. Ayrıca, Beyaz Saray’ın Ortadoğu’da reform ve istikrar açısından büyük önem taşıyan Türkiye ile ilişkilere verdiği önemi de gösteriyor. Irak açısından bakıldığında, Kıbrıs sorunu Amerika’nın Irak’ta iktidarın devredilmesi sürecinde Türkiye’nin işbirliğini istemesi nedeniyle de önem taşıyor."

XS
SM
MD
LG