Erişilebilirlik

Holbrooke: Irak'a Türk Askeri Göndermeyin - 2003-11-03


Amerika’nın eski Dışişleri Bakan yardımcılarından ve Birleşmiş Milletler eski daimi temsilcisi Richard Holbrooke, Türkiye’ye Irak’a asker göndermeme tavsiyesinde bulundu.

Washington Yakındoğu Politikaları Enstitüsü’nün düzenlediği yıllık Turgut Özal’ı anma konferansında Holbrooke ana konuşmacıydı.

Holbrooke’a göre, Bush yönetimi, Türkiye’den Irak’a asker göndermesini isterken, Irak’taki durum konusunda fazla iyimser düşünceler taşıyordu ve ülkedeki düşmanca faaliyetin bu kadar artacağını hesaplayamamıştı.

Irak’ta ciddi düzeyde bir gerilla savaşının hala devam ettiğini ve ülkede henüz bir barış gücü operasyonu olmadığını söyleyen büyükelçi, düşman faaliyetlerin Türk askerlerine karşı da yöneltilebileceğini, Türklerin, sadece Kürtlerle değil, Irak’taki diğer etnik gruplarla da arasında tehlikeli yanlış anlaşılmalar olabileceğini belirtti. Büyükelçi Holbrooke, sayısı 10 bin de olsa Türk askerinin Irak’a yollanmasının savaşın yönünü değiştirmeyeceğini ancak bunun Türkiye’ye zararı dokunabileceğini, Meclis’in 7 Ekim’de aldığı asker gönderme kararının uygulanmaması gerektiğini söyledi:

"Büyük bir saygı ve minnettarlıkla söylüyorum, 7 Ekim oylaması Türk-Amerikan ilişkilerinin düzelmesine yol açtı ancak bu karar uygulanmamalı, en azından şu sırada uygulanması doğru olmaz. Ankara hükümetini, Irak’a asker gönderme konusunu askıya almaya çağırıyorum."

Holbrooke, Irak Geçici Yönetim Konseyi’nin pek çok üyesinin Türk askerlerinin ülkeye gelmesine karşı olduğunu, ardından Amerikalı yönetici Paul Bremer’in asker yollanmasına karşı açıklamalarının da, Türk hükümeti için rahatsız edici olduğunu kaydetti. Türk-Amerikan ilişkilerini yoluna koymak için Amerikan yönetimine de tavsiyelerde bulunan büyükelçi, önümüzdeki yıl Türkiye’de yapılacak NATO zirvesine Başkan Bush’un katılmasının yerinde olacağını kaydetti. Büyükelçi Holbrooke’a göre, Irak savaşında Türkiye üzerinden Irak’a asker sokma talebinin 1 Mart’ta reddedilmesi üzerine Amerika’nın gösterdiği tepki haklı değildi; Türkiye hata yapmıştı ama varılan sonuç teknik bir hata yüzündendi, Amerika’ya ihanet şeklinde algılanamazdı. Oylama öncesinde Amerika’nın akıllıca bir politika izlemediğini kaydeden Holbrooke, Türk hükümetinden garanti alınmadan Türk toprakları üzerinden asker sevketmeyi talep etmenin yanlış olduğunu belirtti. Eski Başkan Bill Clinton tarafından Kıbrıs sorununu çözmek üzere özel göreve getirilen Holbrooke, Kıbrıs’la ilgili gelişmeler konusunda da hem Bush yönetimine hem de Kuzey Kıbrıs liderliğine oldukça sert eleştiriler getirdi: "Rauf Denktaş’ın olağanüstü inatçılığı Kuzey Kıbrıs halkının kendi geleceğini tayin etmesini ve Avrupa Birliği’nin parçası olmasını engelliyor. Aldığı tavırla Denktaş sadece 200 bin Kuzey Kıbrıslı’ya değil, 70 milyonluk Türk halkının geleceğine de zarar verdi. Bu durumu düzeltmek için çok geç değil. Ancak önce Kıbrıs seçimlerinin sonucu beklenmeli. Kıbrıs sorunu zor ancak çözülemez değil. Birleşmiş Milletler planı sorunsuz değil ancak iki taraf da gönüllüyse, tartışma için iyi bir temel sağlıyor. Açıkça konuşalım ki, ana sorunu Kuzey Kıbrıs tarafı çıkarıyor."

Kıbrıs’a Başkan Bush tarafından özel bir arabulucu atanmamasını eleştiren Holbrooke, konuyu, ne kadar kabiliyetli olursa olsun Dışişleri Bakanlığı’nda orta seviyelerde bir diplomatın eline bırakmanın doğru olmadığını kaydetti. Konuşmasında Avrupa Birliği’ne de atıfta bulunan Büyükelçi Richard Holbrooke, Birliğin, 2004 yılının Aralık ayı zirvesinde Türkiye ile üyelik müzakerelerine başlamak üzere kesin tarih vermesi gerektiğini belirtti; bu yapılmadığı takdirde, Türkiye Avrupa Birliği standartlarına ulaşmak için ne kadar çaba gösterirse göstersin, dünyanın gözünde Birliğin Türkiye’yi ekonomik değil, etnik ve dini nedenlerden dolayı asla kabul etmeyeceği izlenimi doğacağını kaydetti.

XS
SM
MD
LG