Erişilebilirlik

29 Ağustos 2003 - 2003-08-29


29 Ağustos tarihli Amerikan gazeteleri, Irak’la ilgili gelişmelerin yanısıra, Kuzey Kore’yle yürütülen çok taraflı görüşmelere geniş yer veriyor. Gazeteler, ayrıca İngiltere Başbakanı Tony Blair’in, silah uzmanı David Kelly’nin öldürülmesini inceleyen soruşturma komisyonuna ifade vermesi üzerinde de duruyor. New York Times, yorumunda, Amerika’nın Irak’ta karşı karşıya kaldığı son durumu ve Birleşmiş Milletler seçeneğinin gündeme gelmesini değerlendiriyor. Gazete bu konuda şunları yazıyor:

"Başkan Bush, Irak operasyonunun hem can kaybı, hem de parasal anlamda artan maliyetini, Amerika’nın tek başına kaldıramayacağını kabul etti. Artık Birleşmiş Milletler’e Irak’ta daha geniş yetki verilmesi düşünülüyor. Şu ana kadar bu uluslararası örgüte Irak’ta biçilen rol, son derece sınırlıydı. Şimdi Amerika’nın diğer ülkelerden gelecek askeri ve mali yardımlara artan ihtiyacı, Washington’un tavrını bir kez daha gözden geçirmesini gerektiriyor. Henüz Birleşmiş Milletler’in Irak’ta bir uluslararası güce ne kadar katkı sağlayacağı, ya da bu gücün komutasının Amerika’da olup olmayacağı, kesinlik kazanmış değil. Savaş sonrası Irak’ta yetki ve sorumluluk paylaşımı gibi konularda, gerek Güvenlik Konseyi, gerekse Amerikan yönetimi içindeki ciddi görüş ayrılıkları devam ediyor. Amerika’nın Irak’taki kayıplarını da devam edeceğe benziyor. Bu yüzden Washington’un Birleşmiş Milletler’e yaklaşım tarzı, Amerika’nın Irak’ta yaptığı yanlışı düzeltmeye çalışması şeklinde algılanıyor."

Ortadoğu’daki son barış çabalarında yaşanan olumsuzlukların, gündemi uzun bir süre meşgul etmesi bekleniyor. Clinton döneminde Ortadoğu Barış Süreci’nde arabulucu rolü üstlenen Dennis Ross, Washington Post gazetesinde yayınlanan yorumunda, Arap liderlere büyük sorumluluk düştüğünü belirtiyor:

"Ortadoğu’da barış sağlanması için Arap ülkeleri liderlerinin sorumluluk üstlenme zamanı geldi. Filistin Başbakanı Mahmut Abbas’ın terörist gruplarla başa çıkabilmesi için Arap ülkelerinin desteğine ihtiyacı var. İsrail, güvenlik önlemlerini yumuşatmak için, Filistinli ve Arap liderlerinden somut adımlar bekliyor. Arap devletleri, bir geleneği yıkıp, Abbas ve İsrail Başbakanı Ariel Şaron’la görüşmelerde bulunmak üzere, Kudüs ve Ramallah’a dışişleri bakanlarından oluşan heyetler yollayabilir. Aynı zamanda Hamas ve İslami Cihad gibi örgütleri, Filistin davasına zarar verdikleri için kınayabilirler. Bu devletler Filistin Yönetimi’ne son barış planının gereklerini yerine getirme ve özellikle de terör örgütleriyle mücadelede destek sağlayabilir. Aynı şekilde Arap liderler, Mahmud Abbas’ın barış sürecindeki önemli rolünü vurgulayabilir. Filistinlilerin çıkarları, Arap ülkelerinin desteği olmadan korunamaz. Ancak Başkan Bush’tan bir baskı gelmediği sürece Arap liderler bu yönde bir adım atacağa benzemiyor."

Dennis Ross, Hamas örgütünün düzenleyeceği yeni bombalı saldırıların Ortadoğu’daki diplomatik girişimleri sona erdirebileceği yönünde uyarıyor ve Başkan Bush’a bir an önce barış sürecini yeniden toparlaması çağrısında bulunuyor. Christian Science Monitor gazetesi de İran’ın nükleer silah programı üzerinde duruyor:

"Washington, Avrupa ülkeleri, Rusya ve Japonya’dan, gizli nükleer silah programı yürütmeye çalıştığını ileri sürdüğü İran’a karşı, daha sert tavır almalarını istiyor. İran bu yöndeki çabalarını yalanlasa da, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu, bu ülkedeki bir nükleer tesiste zenginleştirilmiş uranyum bulduğunu dünyaya duyurdu. Tesisi başka bir amaçla kullandığını iddia eden İran, bu şekilde bütün dünyayı aldatmaya çalıştığını gösterdi. Bu ülkede Rusya’nın teknik destek sağladığı bir nükleer enerji santrali, neredeyse tamamlanmak üzere. Bu şekilde İran bir-iki yıl içinde nükleer silah imal edebilir. Terörizme destek veren bir ülkenin böyle bir olanağa sahip olması, İsrail ve Amerika gibi ülkeleri derhal bir önlem almaya itiyor. Gelecek ay alacağı bir kararla, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu, İran’ı Nükleer Silahsızlanma Anlaşmasını ihlal etmekle suçlayabilir ve bu ülke Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin ekonomik yaptırımlarıyla karşı karşıya kalabilir."

XS
SM
MD
LG