Erişilebilirlik

Arap Dünyası Savaş Sonrasını Tartışıyor - 2003-04-02


Arap dünyası olası Irak savaşının sonuçlarını tartışmaya devam ediyor.

Arap dünyasındaki birçok siyasi uzman, Irak halkının Saddam Hüseyin’in diktatörlüğü altında eziyet çektiği konusunda çok az görüş ayrılığı olduğunu söylüyor. Ancak Irak’ta bir savaş sonucu rejimin değişmesi halinde nasıl bir durumla karşılaşacaklarından kaygı duyduklarını belirtiyorlar.

Amerika, Körfez bölgesindeki askeri yığınağı güçlendirirken, muhtemel bir savaşta ölecek sivil sayısının yüksek olmasından duyulan kaygılar da giderek artıyor.

Mısır’daki El Ahram Siyasi ve Stratejik Araştırmalar Merkezi askeri bölümü başkanı general Kadri Said, savaşın büyük bir saldırıyla başlayacağını, binlerce füze kullanılacağını söylüyor.

General Said, Saddam Hüseyin’in askerlerini sivil bölgelere yakın konuşlandırması yüzünden birçok sivilin yaşamını kaybedeceğine inanıyor.

"Bence bir çok sivil yaşamını kaybedecek çünkü Irak şimdi taktik olarak, askeri güçlerini sivil bölgelerin yakınına kaydırdı. Savaşın başında kısa sürede 3 bin füze kullanılması halinde, kimsenin sivilleri düşündüğü söylenemez. Bunu herkes biliyor. İkinci Dünya Savaşında Berlin ve Londra’da da bunu gördük."

Amerikan askeri komutanları Irak savaşında kilit noktanın sivil ölümleri asgari düzeyde tutmak olduğunu vurguluyor.

Komutanlar, sivillerin zarar görmesini önlemenin imkansız olduğunu belirtmekle birlikte, şimdi Amerika’nın elinde, 12 yıl önce Irak birliklerini Kuveyt’ten çıkarırken sahip olmadığı isabet yeteneği çok yüksek güdümlü füzeler bulunduğuna dikkati çekiyorlar. Eğer Saddam Hüseyin askeri varlığını sivillerin yakınında saklamaya kalkarsa, askeri yetkililer, bu yeni füzelerin sivillerin zarar görmesini önleyeceğini umuyorlar.

Kahire’deki Amerikan üniversitesi siyaset uzmanı Walid Kazziha, sivillerin zarar görmesinin radikal kesimlere fırsat vereceğini söyledi. Kazziha, bölgede birçok kesimin Amerika’ya karşı diş bilediğini, Irak savaşının radikal grupların sabrını taşırabileceğini belirtti. "İslamcı grupların uzun vadede bu süreçten yararlanmak isteyeceklerine, kendilerine daha çok militan bulacaklarına ve daha aktif olacaklarına hiç kuşkum yok. Buna bağlı olarak bölgedeki terörist eylemler de giderek artacaktır."

Kazziha, Irak’ta İngiliz ve Amerikan askerlerinin varlığının uzaması halinde, ılımlı Arap liderlerinin kendi halklarından büyük tepki görmelerinin ve terörist saldırıların artmasının mümkün olduğunu söyledi.

Amerikalı yetkililer, olası Irak savaşının kısa süreceğini umduklarını söylemekle birlikte, savaş sonrası Irak’ta ne kadar kalacakları konusunda açıkça yorumda bulunmuyor.

Beyrut’taki Lübnan-Amerikan Üniversitesi Politika Bölümü Başkanı Sami Barudi, Amerika’nın Irak’ta uzun süre kalması gerekebileceğini söylüyor. Barudi’ye göre, Bağdat’ta olası bir rejim değişikliği, Irak’ta bir iç savaşa yol açabilir. Bu savaşta Kürtler, Suriyeliler, İranlılar, Türkler ve Iraklı sürgünlerle, çeşitli aşiret ve gruplar karşı karşıya gelebilir.

Profesör Barudi, Saddam Hüseyin’in devrilmesi halinde, bütün Irak’ta silahlı çatışma çıkabileceğini söylüyor.

"Bu benim sürekli yaşadığım bir korku. Savaşa karşı çıkan ülkelerin birçoğu, bir diktatörün ülkeyi, kendi aralarında anlaşamayan 20 diktatörden daha iyi kontrol altında tutabileceğini düşünüyor. Korkum, Saddam Hüseyin devrildiği taktirde ortaya 15- 20 diktatör çıkması. Bunların herbirinin kendi yönetimini ilan edip, sonra da aralarındaki anlaşmazlıkları şiddete başvurarak çözmeye çalışmaları."

Barudi, birçok Arap ve dünya liderinin “Saddam Hüseyin gitmeli” dediğini söylüyor. Ancak Barudi, olası bir savaştan önce Saddam sonrası ne gibi değişiklikler planlandığını, bunların nasıl uygulanacağını Amerikalı ve İngiliz yetkililerin açıklaması gerektiğini vurguluyor. Profesör Barudi’ye göre, savaş sonrası Irak’ta muhtemelen Amerikan karşıtlarının bulunduğu bir ortamda bu planların nasıl uygulanacağı gerçekçi bir şekilde ortaya konulmalı.

XS
SM
MD
LG