Dışişleri Bakanı Yaşar Yakış, Türkiye’nin, Irak savaşını önlemek amacıyla 6 Müslüman ülkenin dışişleri bakanları toplantısına ev sahipliği yapacağını açıkladı.
Türkiye, Suriye, Mısır, Suudi Arabistan, Ürdün ve İran Dışişleri Bakanları Perşembe günü İstanbul’da biraraya gelecek.
Yaşar Yakış, Irak’ta rejim değişikliği veya Saddam Hüseyin’in kendi isteğiyle sürgüne gitmesinin sağlanması konularının toplantıda ele alınmayacağını bildirdi. Bakan, toplantının amacının Irak Devlet Başkanı'nı silahsızlanmaya ikna etmek ve Irak’a karşı ABD önderliğinde olası bir savaşı önlemek olduğunu belirtti.
Irak savaşını önlemek için İstanbul’da zirve yapılmasını Başbakan Abdullah Gül önermişti. Gül, toplantıya Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kofi Annan’ı da davet etti.
Türk yetkililer, amacın, Saddam Hüseyin’e, Birleşmiş Milletler silah denetçileriyle tam bir işbirliği yapması, aksi halde doğacak sonuçlara katlanması gerektiği yolunda güçlü bir mesaj göndermek olduğunu söylüyorlar.
İstanbul toplantısında, bölge liderlerinin katılacağı bir zirvenin ana hatlarının belirlenmesi için de çalışmalar yapılması bekleniyor. Bazı Arap ülkeleri, Türkiye’nin barış girişimiyle ilgili çekinceleri olduğunu belirtti. İstanbul toplantısına davet edilmeyen Libya lideri Muammer Kaddafi, zirvenin ABD’yi savaştan vazgeçireceğine inanmadığını söyledi. Mısır ve Suriye de toplantının devlet ve hükümet başkanları düzeyinde değil, dışişleri bakanlarının katılımıyla yapılmasını istedi.
Türkiye, ABD’yle Irak arasındaki krizin giderilmesi ve bir savaşın önlenmesi için yoğun diplomatik çaba harcıyor. Türkiye’nin savaşı önlemek istemesinin iki nedeni var. Birincisi savaşın mevcut ekonomik krizi çok daha kötüleştirmesi, ikincisi de kuzey Irak’ta bağımsız bir Kürt devleti kurulacak olursa bunun, güneydoğu Anadolu’daki Kürtler için bir örnek teşkil etmesinden kaygı duyması.
Ancak NATO'nun müslüman nüfuslu tek üyesi olan Türkiye 1991’de olduğu gibi, bu kez de bir savaş çıkacak olursa çok önemli rol oynayacak.
Bu arada Dışişleri Bakanı Yaşar Yakış, Amerikan NPR Radyosuna verdiği demeçte, Amerika’nın Türkiye’de konuşlandırmak istediği birliklerle ilgili konuların askeri düzeyde görüşüleceğini belirtti. Yakış, Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Türk kamuoyunun onbinlerce Amerikan askerinin Türk topraklarını kullanmasına destek vermeye henüz hazır olmadığı izlenimi bulunduğunu söyledi. Bu yüzden daha küçük boyutta bir üslendirmenin sözkonusu olabileceğini kaydeden Dışişleri Bakanı'nın açıklaması, Türkiye’nin topraklarına sınırlı sayıda da olsa Amerikan askeri konuşlandırılmasına yeşil ışık yaktığı şeklinde yorumlanıyor.
New York Times gazetesi de Türkiye’nin üslerine Amerikan askeri yerleştirilmesini kabul ettiğini yazdı. Gazete Dışişleri Bakanı Yakış’ın, Türk kamuoyunun savaşa karşı olduğunu ve Türkiye’ye üslendirilecek asker sayısının 80.000'den 15.000'e indirileceğini söylediğini belirtiyor.