Zengin petrol yataklarına sahip Hazar bölgesindeki 5 ülkenin devlet başkanlarının, Türkmenistan’ın başkenti Aşkabad’da yaptıkları zirvede anlaşma sağlanamadı.
İran lideri Hatemi ve beraberindeki heyet tartışmaların şiddetlendiği bir sırada toplantıyı terketti. Ancak İranlı yetkililer daha sonra, İran heyetinin zirveden ayrılmasının tartışmalarla ilgili olmadığını, Hatemi’nin belağrıları yüzünden dün geceki akşam yemeğine de katılamadığını söyledi.
Hazar Denizi’nde çok zengin petrol ve doğalgaz kaynakları olduğuna inanılıyor. 1970’den beri bu zenginliklerin paylaşımı İran’la Sovyetler Birliği arasında imzalanan anlaşmaya göre düzenleniyor. Sovyetler Birliği’nin çökmesinden sonra bu konuda Hazar Denizi’ne kıyısı olan 5 ülke anlaşamıyor. Kazakistan, Azerbaycan ve Türkmenistan da paylarını almak istiyor. Türkmenistan Devlet Başkanı Sefermurat Niyazof, zirvede 5 ülkenin de tutumlarını açıkça ortaya koyduklarını ve bir sonuç çıkacağı umudu taşıdıklarını bildirdi.
Niyazof, önemli bazı konularda anlaşma sağlanması gerektiğini belirterek, aksi halde bölgede anlaşmazlık çıkacağı uyarısında bulundu. Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayef de sorunların sanılandan büyük olduğunun anlaşıldığını belirtti. Rusya lideri Putin ise iyimser göründü ve en azından liderlerin biraraya gelip görüşmesinin bir ilerleme olduğunu söyledi.
Putin, Hazar Denizi anlaşmazlığının başlamasından bu yana ilk kez bölge liderlerinin biraraya gelerek bütün konuları ayrıntılı olarak ele almasını ve danışmalara devam etmeyi kararlaştırmasını önemli saydığını belirtti.
Zirvede anlaşma sağlanamadı ama zirve sırasında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in İran Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi’yle yaptığı ve terörizme karşı açılan savaş üzerinde durulan görüşmeler dikkat çekti. Putin, görüşmelerden sonra uluslararası terörizme karşı açılan savaşta oynadığı olumlu rol nedeniyle İran’a teşekkür etti.
Putin özellikle İran’ın Afganistan’a desteğini övdü ve bu konuda işbirliğinin devam etmesi umudunu dile getirdi. İran, Afganistan’da Taleban sonrası kurulan geçici hükümete sağladığı destek ve yaptığı acil yardım nedeniyle birçok ülkeden takdir görüyor. Hatemi de Amerika’ya karşı 11 Eylül’de yapılan saldırıların terörizmle mücadele gereğini vurguladığını söyledi. Hatemi, teröre karşı yürütülen mücadelede daha geniş, çok ülkeli işbirliği çağrısı yaparken, teröre karşı tek taraflı bir tutum izlenmemesi uyarısında bulundu. Ortadoğu’daki durumu “felaket” olarak niteleyen Muhammed Hatemi, bölgede barış sağlanması için bütün ülkelerin çaba harcaması gerektiğini söyledi.