Çin, Amerika’nın Guantanamo’da tuttuğu Uygurların serbest bırakılmasına karşı çıktı.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, özel cezaevindeki Uygurların terörist olduğunu ve Çin’e iade edilmesi gerektiğini söyledi.
Sözcü Jiang Yu, masum oldukları anlaşılan Uygurların aslında Doğu Türkistan İslam Hareketi militanları olduğunu ve başka ülkelere gönderilmemeleri gerektiğini ileri sürdü.
Sözcü “Amerika bu kişileri salıverme yerine hukukun gerektirdiği gibi Çin’e teslim etmelidir” dedi.
Guantanamo’daki Uygurların bazıları Arnavutluk, bazıları Bermuda bazıları ise Büyük Okyanus’taki ada devlet Palau’ya yerleştirildi.
Çin’in konuyu tekrar gündeme getirmesinin nedeni İsviçre hükümetinin iki Uygur’a oturma izni vermeyi düşündüğünü açıklaması.
Başkan Barack Obama yemin edip göreve başladığında, Guantanamo üssünde terör zanlılarının tutulduğu özel cezaevini bir yıl içinde kapatma sözü verdi. Başkanın kendi belirlediği süre sonuna yaklaşırken üstte hâlâ çok sayıda terörist zanlısı bulunuyor. Bunlar arasında, masum oldukları kanıtlanmasına rağmen, kendilerini kabul edecek ülke bulunamadığı için Guantanamo’da tutulan Uygurlar da var.
Uygurların öyküsü dokuz yıl öncesine, 2001 yılındaki Afgan savaşına gidiyor. Çin'den Afganistan'a kaçan Uygurlar Amerika’nın bu ülkeyi bombalamaya başlaması üzerine Pakistan sınırındaki dağlara sığınmış, bazıları Pakistan, bazıları Afganistan’da yakalanan Uygurlar, para ödülü almak için yerel yetkililer tarafından “terörist” diye Amerikan ordusuna satılmış.
Yıllarca Küba’daki cezaevinde kalan Uygurların terörist olmadığı anlaşılmasına rağmen Türkiye de dahil kendilerini kabul edecek ülke bulunamadığından, grup uzun süre Guantanamo’dan ayrılamadı.
Pekin hükümeti, Çin vatandaşı olan Uygurların Doğu Türkistan İslam Hareketi adlı örgüte bağlı olduğunu; dolayısıyla Çin’e iade edilmesi gerektiğini ileri sürüyor. Ancak, başta Uluslararası Af Örgütü olmak üzere çeşitli uluslararası kuruluşlar, işkence ve ölüm cezası ile karşı karşıya kalacakları gerekçesiyle Uygurların Çin’e gönderilmesini önledi. Amerika Uygurları Çin’e iade etmemekle birlikte kendilerine mülteci statüsü tanımamakta da ısrar ediyor.
Uluslararası Af Örgütü'nün çeşitli raporlarında, Çin Hükümetinin Uygurların dini, kültürel ve sosyal haklarını kısıtladığı; ayırımcı, terörist veya dini fanatik oldukları şüphesi ile kişileri yıllarca hapis tuttuğu hatta idam edildiği belirtiliyordu.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Jiang Yu, hükümetinin, Uygurların salıverilmesine veya üçüncü bir ülkeye yerleştirilmesine muhalefetini tekrarladı. Sözcü, hükümetinin Guantanamo’daki Uygurları, Doğu Türkistan İslam Hareketi militanları olarak gördüğünü vurguladı ve bu örgütün, hem Amerika hem de Birleşmiş Milletler tarafından terörist örgüt sayıldığını hatırlattı.
Sözcü “Amerika bu kişileri salıverme yerine hukukun gerektirdiği gibi Çin’e teslim etmelidir” dedi.
Şimdiye kadar Guantanamo’daki Uygurların bazıları Arnavutluk, bazıları Bermuda bazıları ise Büyük Okyanus’taki ada devlet Palau’ya yerleştirildi. Çin’in konuyu tekrar gündeme getirmesinin nedeni İsviçre hükümetinin 2 Uygur’a oturma izni vermeyi düşündüğünü açıklaması.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Jiang Yu, Bern hükümetinden, Pekin’in kaygılarını dikkate alarak kararını gözden geçirmesini istedi. Sözcü, İsviçre’den, Uygurlarla ilgili kararı, Çin’le tüm ilişkileri çerçevesinde gözden geçirmesi uyarısında bulundu. Sözcü Jiang Yu, Çin’in hukuk devleti olduğunu ve ülkesinde işkenceye izin verilmediğini savundu.
Kamboçya hükümeti, bu ülkeye sığınan 20 Uygur’u Pekin’in baskısına dayanamayarak geçen ay Çin’e iade etti. Siyasi sığınma başvurusunda bulunan Uygurlar, geçen yaz Urumçi’deki en az 200 kişinin öldüğü kanlı olaylardan sonra Kamboçya’ya sığınmıştı.