Erişilebilirlik

Rusya - Türkmenistan Arasındaki Doğalgaz Anlaşmazlığı Çözüldü


Rusya ile Türkmenistan arasında, Aşkabat’ı Çin ve İran’la daha yakın enerji işbirliğine iten 8 aylık doğalgaz anlaşmazlığı çözüldü. Rusya ve Türkmenistan sevkiyatı durdurulan doğalgazla ilgili anlaşmayı yeniledi.

Rusya ve Türkmenistan’ın doğalgaz şirketlerini temsil eden üst düzey yetkililer Türkmen gazının 10 Ocak 2010’dan geç olmamak kaydıyla yeniden Rusya’ya sevkiyatına ilişkin anlaşmayı Aşkabat’ta imzaladı. Anlaşmada yılda 30 milyar metre küp gaz sevkiyatı öngörülüyor.

Stratejik ve ekonomik alanlarda işbirliğinin geliştirilmesini öngören anlaşmanın Aşkabat'taki imza töreninde Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev ve Türkmenistan Cumhurbaşkanı Kurbankulu Berdimuhammedov hazır bulundu. Berdimuhammedov, Türkmen-Rus ilişkilerinde gaz sevkiyatının temel konulardan biri olduğunu söyledi.

Türkmen Cumhurbaşkanı, diğer konuları ulaştırma, iletişim, elektrik enerjisi, tarım sanayi, uçak ve gemi imalatı olarak sıraladı.

Rus Devlet Başkanı Medvedev ise küresel ekonomik krize rağmen Türkmen-Rus ticaretinin geliştiğini söyledi.

Medvedev, 2009’un ilk 10 ayında doğalgaz dışındaki ikili ticaretin, 900 milyon dolar civarında gerçekleştiğini söyledi. Medvedev, bunun önceki yıla oranla yüzde 20’lik artışa işaret ettiğini söyledi.

Ancak yeni anlaşma, Rusya’nın Türkmenistan’dan ithal ettiği gazın sadece üçte ikisini kapsıyor. Rusya Nisan ayında doğalgaz boru hattında yaşanan patlamanın ardından Türkmen doğalgazının alımını durdurmuştu. Türkmenistan Rusya’yı suçlamış ancak Rus Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, patlamanın teknik bir sorundan kaynaklandığını söyleyerek hataları olmadığını savunmuştu.


Patlamanın ardından Türkmenistan, doğalgaz ihracatını çeşitlendireceği açıklaması yapmıştı. Geçen hafta Türkmenistan, Çin’le bir boru hattı açtı. İran’a gönderilecek doğalgazın boru hattı ise tamamlanmak üzere. Türkmen hükümeti Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’den gelen bir mesajı da yayınladı. Mesajda Gül, Aşkabat’ı Çin’e açtığı, Rusya’yı “bypass” eden boru hattından ötürü tebrik ediyordu. Gül’ün mesajında ayrıca sevkiyat yapılan ülkelerin çeşitlendirilmesinin Türkiye’den batıya gidecek doğalgaza katkıda bulunacağını söylediği de belirtildi.

Kimi uzmanlar Gül’ün sözlerindeki gizli mesajı, “Türkiye’nin Orta Asya doğalgazının Hazar Denizi altından, Rusya’dan geçmeden taşınmasını öngören Nabucco projesine destek” olarak yorumladı.

Rusya Ulusal Enerji Güvenlik Fonu Direktörü Konstantin Simonov ise Moskova’nın Hazar Denizi’nin kuzey kıyısından yani Rus topraklarından geçen bir boru hattı istediğini söylüyor. Simonov, Türkmen gazına bağımlı bir stratejinin de hatalı olduğu görüşünde.

Simonov, Rusya’nın yeterince üretim yapamaması halinde Türkmen gazı ucuz olduğundan bunun sorun yaratmayacağını söylüyor. Ancak orta vadede tehlikeli bir strateji olduğunu ekliyor. Simonov, Rusya’nın kendi projelerini yapmasının uzun vadededaha yararlı olacağını da belirtiyor.

XS
SM
MD
LG