Yeni yıl yaklaşırken Çin’in küresel krizden diğer ülkeler gibi etkilenmediği görülüyor. Hatta bazı uzmanlar, Çin’in ekonomisinin önümüzdeki aylarda daha da fazla büyüyeceği görüşünde.
Yeni ekonomik veriler, Çin’de gayri safi yurtiçi hâsılanın bu yıl yüzde 8’in üzerinde artış göstereceğine işaret ediyor. Sanayi üretimi de bir önceki yıla, yani ekonomik krizin en derin olduğu döneme oranla, yüzde 19’luk artış kaydetti. İthalat, yüzde 27 oranında arttı. Ancak ihracat için aynı durum söz konusu değil. İhracatta Kasım ayında, önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1’lik düşüş yaşandı.
Pekin Üniversitesi öğretim üyelerinden Michale Pettis ekonomik verilerin Çin7in ekonomik gücüne dair tartışmaları alevlendirdiği görüşünde.
Pettis, “İyimserseniz bunu ekonomik büyüme sürüyor şeklinde yorumlayabilirsiniz. Çünkü çoğu veri olumlu gözüküyor. Ancak kötümser bir bakışla bunun aşırı yatırım stratejisinin sonucu olduğunu ve pek de iyi olmadığını düşünebilirsiniz” diye konuşuyor.
Bazı uzmanlar, ihracatın ekonomideki payının ilerde küçüleceğini düşünüyor. Zira fabrikalar işçilik harcamalarını yükseltiyor. Çin’in para birimi Yuan’ın da değerlenmesi bekleniyor.
Dolayısıyla ihracat sektörünü güçlü tutmaya çalışmak hükümet için zorlu bir görev olmaya başlayacak.
İhracata olan talep geçen yıl düşmeye başladı. Çin hükümeti ise faizleri düşürerek, borçlanma ve harcama rakamlarını artırıp altyapıya milyarlarca dolar yatırım yaparak ekonomiyi teşvik etmeye çalıştı.
Ancak ekonomi uzmanları bu çabaların emlak fiyatlarının düşmesine yol açabileceğini öte yandan hisse senetleri ve diğer ticari malvarlıklarının aşırı değer kazanabileceğini söylüyor. Bu da ekonominin yapay biçimde büyüyüp patlayabileceği kaygısı yaratıyor.
Çin hükümeti aşırı hareketlenen emlak sektörü için de önlemler alıyor. Bunlar arasında son 5 yılda alınmış mülklere getirilen yeni vergiler bulunuyor. Emlak sektöründe spekülasyonun önüne geçmek için ise düşük ve orta fiyatlı konut arzının artırılması söz konusu.
Şangay’da yaşayan bağımsız bir ekonomist olan Andy Xie, Amerikan Merkez Bankası’nın faiz oranlarını artırmasının Çin’de emlak sektöründe sorun yaratabileceğini söylüyor. Bu da, sonuçta tüm dünyadaki kredi faiz oranlarını etkileyebilir.
Xie, “Enflasyon olduğunda Merkez Bankası faiz oranlarını ciddi oranda artırmak zorunda kalır. Bu da küresel mali piyasada sorunlara, ardından da yeni bir ekonomik krize yol açabilir. Üstelik bu kriz, şu anda yaşadığımızdan bile kötü olabilir” diyor.
Xie ve Pettis gibi ekonomistler, hükümetlerin teşvik paketlerinin ağırlığını azaltırken dikkatli olması gerektiğini de söylüyor. İki uzman, faizlerin artırılması ve harcamaların zamanından önce kesilmesinin ekonomileri şoka sokabileceğini ve hisse senedi fiyatlarının aniden düşebileceği uyarısında bulunuyor.