İran Cumhurbaşkanı Mahmut Ahmedinejat, kapitalizmi kınayarak küresel ekonomide “radikal değişiklik” çağrısında bulundu. Ahmedinejat, bu çağrıyı İstanbul’da düzenlenen İslam Konferası Örgütü zirvesinde yaptı.
İran cumhurbaşkanı, faiz hadlerini kapitalist sistemin “en büyük ve en temel sorunu” olarak tanımladı.
Afganistan Devlet Başkanı Hamid Karzai, zirvede yaptığı konuşmada ülkesinin komşularıyla, serbest ticaret ve transit dahil “yakın, kardeşçe ilişkiler” kurmak istediğini söyledi.
İslam Konferansı Teşkilatı Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi İSEDAK’ın 25. toplantısı nedeniyle düzenlenen ekonomik zirve tamamlandı; ama bu, Türkiye'nin son dönemde ev sahipliği yaptığı en tartışmalı toplantılardan biri oldu. Ayrıntıları Ankara muhabirimiz Elif Özmenek bildiriyor.
Kısa adı İSEDAK olan İslam Konferansı Teşkilatı Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi’nin 25.yılı nedeniyle yapılan ekonomik zirvede siyasi mesajlar öne çıktı. Zirvenin sonunda kabul edilen İstanbul deklarasyonuyla 57 üye ülke, kendi aralarında ticari ve ekonomik işbirliğini geliştirmek için taahhüdlerini yineledi ve küresel sorunlarla mücadele için Teşkilat’ın ortak eylem planını çizdi.
Deklarasyonda yoksullukla mücadele, enerji ve iklim değişikliği Teşkilat’ın işbirliği yapması gereken başlıca sorunlar olarak belirlendi. Bu küresel sorunların getirdiği olumsuz etkilerin İKT üyesi ülkeler üzerindeki etkisinin azaltılması için ise deklarasyonda uluslararası organizasyonlarla işbirliği ve ortak İslami eylem çağrısında bulunuldu.
İKT üye ülkelerinin küresel sorunlarla mücadele konusunda uluslararası organizasyonlarla işbirliği için çağrıda bulunurken, Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin kararını bir anlamda gözardı etmesi gözlemciler tarafından çelişkili olarak nitelendirildi. Hakkında Uluslararası Ceza Mahkemesi tutuklama kararı olan Sudan lideri El Beşir’e Teşkilat üyelerinin sahip çıkması hala tepki yaratmaya devam ediyor. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın Darfur’da olanlar soykırım olarak nitelendirilemez yönündeki açıklamalarının ardından İslam Konferansı Teşkilatı Genel Sekreteri Ekmeleddin İhsanoğlu da El Beşir ile ilgili konunun henüz bir iddia olduğunu söylemesi bu tepkileri arttıyor. İşte İSEDAK toplantısının Türkiye açısından en olumsuz tarafı olan bu konuyu ise Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi eski yargıcı Rıza Türmen radyomuza şöyle değerlendirdi:
Türmen, El Beşir olayının bir taraftan özellikle Türkiye’nin AB ilişkilerinde bir iz bıracakacağını belirtirken, diğer taraftan ise El Beşir’in gelmemesinin çok önemli bir adım olduğunu vurguladı.
Bu toplantının Türkiye açısından önemi ise siyasi gözlemciler tarafından iki noktayla özetleniyor: Birincisi bu zirve, İKT üye ülkelerinin Türkiye'nin G-20 üyeliği ve Avrupa Birliği adaylığının, teşkilatı güçlendireceğine vurgu yapması için bir platform oluşturmasıydı. İkincisi ise İKT üye ülkelerinin Türkiye'yi İslam ülkelerinin sorunlarını uluslararası alana taşıyan bir aktör olarak kabul etmeleriydi. İşte bu bağlamda Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün zirveyi bitiriş konuşmasında Türkiye’nin AB üyeliği süreci ile İSEDAK çalışmalarının birbirlerini dışlayan değil; destekleyen unsurları olduğunu söylemesi, hem Batı hem de İslam dünyasına verdiği sinyal anlamında zirvenin en önemli mesajı olarak nitelendirildi.
