Kopenhag’da bu yılın sonunda yapılacak dünya çevre toplantısında birçok zorlukla karşılaşılması bekleniyor. Toplantıya bir buçuk ay kala, yapılacak olan anlaşmaya son şeklini vermek için yetkililer Londra’da görüşmeye devam ediyor. Kopenhag’da anlaşmanın imzalanması umut edilmekle birlikte, henüz çözüm bekleyen birçok konu var.
İngiltere’nin ev sahipliği yaptığı toplantılarda, dünyanın en büyük 17 ülkesinden yetkililer, Kopenhag zirvesinden önce iklim değişikliğini önleme konusundaki görüş ayrılıklarını gidermeye çalışıyor. İngiltere Enerji ve İklim Bakanı Ed Miliband, şu anda, kuşku bulunmayan tek bir alan olduğunu söylüyor:
Kopenhag’da bir anlaşma sağlamanın gereğini, herkes kabul ediyor. Bu, her hangi bir anlaşma olmayacak. Bugüne kadar sağladığımız her türlü ilerlemenin, Aralık ayında, Kopenhag’da anlaşmayla perçinleşmesinin gereğini kabul etmeyen yok.
Miliband bu hafta yapılan görüşmelerin kendisine cesaret verdiğini söyledi. Bakana göre, katılımcılarda, Kopenhag’da zor kararların mutlaka alınması gerektiği inancı hakim.
Herkeste, büyük bir isteklilik, kararlılık ve bu aşamaya kadar geldikten sonra sendelememek gerektiği anlayışı hakim. Fakat henüz tam bir uzlaşma yok. Bana göre, şu anda anlaşma olasılığı yüzde elli.
Anlaşma karmaşık bir uzlaşmanın sonucu olacak. Kalkınma yolundaki ülkeler değişiklik yapmanın maliyetinden çekiniyor. Ayrıca bu ülkeler karbon salınımında kesintinin, kendi ekonomik kalkınmalarını engellemesinden korkuyor. Buna karşılık sanayileşmiş ülkeler de, ekonomik büyümelerinin gerilemesinden ve kendi vatandaşlarının yaşam düzeyinin düşmesinden endişe ediyor. Miliband bu kaygıların tümünün yanıt bulması gerektiğini de vurguluyor.
Çok zor bir iş yapmaya çalışıyoruz. Tüm dünyada karbon salınımlarındaki artış hızını düşürmeye çalışıyoruz. Bu, daha önce hiç yapılmamıştı. Kyoto anlaşmasında bu yoktu. Bu bakımdan zorluk, her grup ülkenin önündeki güçlük, sınırlamalara yanıt verme, bu güçlüklerin üstesinden gelme gereğinden kaynaklanıyor. Her ülkenin karşısındaki güçlüğe çözüm öngörmemiz gerekiyor.
Danimarka dışişleri bakanı bu hafta Londra’da idi. Per Stig Moeller Avrupa Birliği’nin finansman konusunda öncülük yapması gerektiğini belirtti. En büyük zorluklardan biri, kalkınma yolundaki ülkelerin, karbon salınımlarını azaltacak önlemeler için gereken paranın sağlanması.
Kalkınma yolundaki ülkelerin ihtiyacı olan teknolojinin transferi ve yeni sistemleri benimsemesi konusunu çözmeden Kopenhag’da anlaşmaya varmamız mümkün olamaz.
Danimarka dışişleri bakanı değişiklik yapma durumunda olanların sadece az gelişmiş ülkeler olmadığına ve Amerika’yı da değişimin beklediğine işaret etti:
Amerika’nın da zor durumda olduğu gayet açıktır. Amerika ve başkan Obama’nın değişimden yana olduğunu ve derhal önlem almak gerektiğini bildikleri açık. Fakat iç siyaset işi zorlaştırıyor. Buna rağmen Amerika’nın gereken liderliği göstereceğini sanıyorum.
Senato’nun, önümüzdeki on yılda karbon salınımını yüzde 20 oranında düşürmeyi öngören yasayı onaylaması gerekiyor. Eğer bu yasa Aralık ayından önce Kongre’de kabul edilmezse, Amerika’nın iklim değişikliği alanında adım atmaya niyeti olmadığı mesajı verilmiş olacak.
Ayrıca Çin ve Hindistan gibi hızla kalkınmakta olan ülkeler de karbon salınımlarını kesme konusundaki planlarını henüz açıklıkla ortaya koymadı. Bu ülkeler, sadece adım atmaya hazır olduklarını söylediler. Bu bakımdan Kopenhag zirvesine 45 gün kala, iklim değişikliği alanında sağlam bir anlaşmanın önünde hala engeller var.