Sovyetler Birliği yaklaşık 20 yıl önce dağıldığında bir çok eski Sovyet cumhuriyetinde çevreci hareket yoktu. Sanayi atıklarının çevreye yol açtığı zararı inceleyen Rus bilimadamı Olga Speranskaya’nın çabaları 11 eski Sovyet cumhuriyetinin katıldığı güçlü bir çevreci lobi grubu kurulmasını sağladı.
Olga Speranskaya, 1992 yılında yazdığı ‘Komünizmin Yıkılışının Çevreye Etkisi Ne Olacak’ başlıklı yazıyla çevreci hareketi başlattı.
Bu soruya yanıt arayan Speranskaya Rusya, Kazakistan, Gürcistan ve Azerbaycan’daki tarım ve sanayi kentlerinden toksik atıklar hakkında very toplamaya başladı:
"Araştırmalarımız sonucu böcek ilacı atığı ve diğer kimyasal ve zehirli atıkların birikiminin çok ciddi bir sorun olduğunu farkettik"
Doğu Avrupa ve Orta Asya’nın bazı bölgelerinde yoksul tarım toplulukları yaşıyor. Bu bölgelerde terkedilmiş ya da kullanılmayan binalarda tonlarca atık tarım ilacı ve kimyasal madde depolanmış durumda. Bu zehirli atık maddeler havaya, suya ve toprağa karışıyor.
Bir keresinde Speranskaya tavuk yumurtalarında dioksin miktarını ölçmüş ve dioksin seviyesinin tehlikeli boyutlara ulaştığını görmüş:
"Dioksin seviyesi Avrupa Birliği’nin koyduğu sınırın 14 katıydı. Dioksin, ölümcül sonuçlar doğuran tehlikeli bir kimyasal madde"
Speranskaya organik kirliliğin insan sağlığını olumsuz etkileyeceğini, sakatlıklara, nörolojik bozukluklara ve bağışıklık sisteminde hasara yol açabileceğini söylüyor:
"Bebekler ilk kimyasal maddeyi anne rahminde alıyor. Daha sonra emzirme yoluyla da bebeklere kimyasal madde bulaşabiliyor"
Merkezi Moskova’daki Eco-Accord adlı örgütün başkanı olan Speranskaya, uluslararası bilgi ağını 3 binden fazla üyesi aracılığıyla yürütüyor. Örgütün amacı, halkı çevre konusunda bilinçlendirmek. Speranskaya eski Sovyetler Birliği ülkelerindeki fabrikaların toksik raporlarını kamuoyuna açıklamadıklarını söylüyor.
Speranskaya, bölgedeki bir çok sivil toplum örgütünü çevreye duyarlı bir güç haline getirdiği için bu yılki Goldman Çevre Ödülü’ne layık görüldü.
Washington’da onuruna verilen davette konuşan Speranskaya kimsenin çevre kirliliğine bağışıklığı olmadığını söylüyor:
"Dünyadaki 70 bin kimyasal atık maddesi, geliri ya da konumu ne olursa olsun herkesin sağlığını etkileyebilecek güce sahip"
Speranskaya çevreci çalışmalarının gelecek nesillere zehirden arınmış temiz bir dünya vereceğini umuyor.
