Erişilebilirlik

Çin Hükümeti Kadir'in Konuşmasını Önleyemedi


Çin hükümeti, tüm çabalarına rağmen Dünya Uygur Kurultayı Başkanı Rabiya Kadir’in, Avustralya’da basın mensuplarına hitap etmesini önleyemedi.

Dünya Uygur Kurultayı Başkanı Rabiya Kadir, geçen hafta Tokyo’da yaptığı basın toplantısında, Çin polisinin, her gün ev ev dolaşarak, hiçbir gerekçe göstermeden Uygur erkekleri alıp götürdüğünü ileri sürmüştü. Keyfi tutuklamaların hala sürmesinden ciddi kaygı duyduğunu belirten Rabiya Kadir, Tokyo hükümetinden olayları soruşturmasını istemişti.

Uzun süredir Amerika’da sürgünde yaşayan Kadir, bir film festivali için Avustralya’da bulunuyor. Çin hükümeti, iki hafta önce, Rabiya Kadir’le ilgili bir belgeseli programına aldığı için Melbourne Uluslararası Film Festivali’ni protesto etmiş ve iki Çin filmini festivalden geri çekmişti.

Çin hükümeti, Kadir’in, başkent Canberra’da, Avustralya Ulusal Basın Klübü’nde yapacağı konuşmanın iptal edilmesi için de çok uğraştı ancak dernek talebi reddetti.

Rabiya Kadir, tercüman aracılığıyla yaptığı konuşmada, Çin’in baskısına boyun eğmedikleri ve Uygurlar’ın davasını destekledikleri için Avustralyalılar’a teşekkür etti.

Rabiya Kadir, Çin’in Batı ülkelerinde Uygur ve Tibetliler’in aleyhinde büyük çaplı bir propaganda kampanyası başlattığını ve bu ülkelerle ticaret fazlasını baskı aracı olarak kullandığını söyledi.

Doğu Türkistan’ın başkenti Urumçi’de 5 Temmuz günü çıkan olaylarda yaklaşık 200 kişi öldü, bin 400 kişi de tutuklandı. Olaylardan buyana ölü, yaralı ve tutuklu sayısı hakkında ortaya çeşitli iddialar atılıyordu. Çin hükümeti, sonunda geçen hafta, başkaldırı sırasında çıkan çatışmalarda 200 kişinin öldüğünü, bin 600 kişinin de yaralandığını açıkladı.

Yetkililer ayrıca başlangıçta açıkladıkları gibi bin 700 kişinin değil toplam 718 kişinin tutuklandığını ve bu kişilerden 83’ü hakkında cinayet, darp ve kundakçılık suçlarından dava açıldığını bildirdi. Başta Dünya Uygur Kurultayı Başkanı Rabiya Kadir olmak üzere sürgünde yaşayan Uygur liderler rakamları kabul etmiyor,

Çin hükümetinin olaylara taraf olduğunu, bu yüzden ölü, yaralı ve tutuklu sayısıyla ilgili rakamların ciddiye alınamayacağını ileri sürüyor ve Birleşmiş Milletler’in bağımsız bir soruşturma açmasını istiyor.

Çin Dışişleri Bakanlığı, Urumçi’deki olaylardan sürgündeki ayrılıkçı Uygurları ve liderleri Rabiya Kadir’i sorumlu tutuyor. Bir zamanlar iş dünyasındaki başarılarından ötürü Çin hükümeti tarafından ödüllendirilen ve örnek gösterilen Rabiya Kadir, 1999 yılında yabancılara istihbarat sağladığı iddiasıyla yargılanmış ve 6 yıl hapis yattıktan sonra Amerika’ya gitmesine izin verilmişti. Kadir o zamandan beri Amerika’da yaşıyor.

Melbourne Film Festivali yönetim kurulunun Çinli diplomatların baskısından şikâyet etmesi üzerine Avustralya hükümeti Çin’i uyardı. Çin, daha önce Rabiya Kadir’e vize verdiği için Canberra hükümetini sert bir dille eleştirmişti.

XS
SM
MD
LG