Başkan Barack Obama’nın Moskova ziyaretiyle Amerika, Rusya’yla ilişkilerini yeniden şekillendirmeye çalışıyor. Bu denklemde yeri olan Türkiye’nin de atacağı adımlar önemli.
Başkan Barack Obama’nın Rusya’ya yaptığı ziyaret genel olarak başarılı bulunurken, bazı uzmanlar sınırlı etkisi olduğu yorumunda bulunuyor. Ancak Obama ziyaretinden sonra, Bush - Putin dönemlerinde yeniden ortaya çıkan soğuk savaş söyleminin terk edildiği yönünde işaretler var. Obama yönetimi iktidara geldiğinden beri Rusya’yla ilişkileri yeniden başlatmaya kararlı olduklarını vurguluyordu. Obama’nın Moskova ziyaretiyle de Rusların buna sıcak baktığı görüldü.
Taraflar arasında başta Ukrayna ve Gürcistan olmak üzere etki alanı tartışması ve çevreleme politikası; Amerika’nın Avrupa’da kurmak istediği füze savunma sistemi, İran meselesi gibi anlaşmazlıklar var. Öte yandan Afganistan’a askeri takviye yapılmasında Rus hava sahasının kullanımı, Manas askeri üssünün yeniden Amerikan uçaklarına açılması, terör ve korsancılıkla mücadele, silahsızlanma konularında uzlaşmaya varılması da iyiye işaret.
Ankara’daki Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu (USAK) Avrasya uzmanı Hasan Selim Özertem, Amerika’da Obama’nın iktidara gelmesinin ortamı değiştirdiğine dikkati çekiyor. Bush yönetiminin Rusya'yı görmezden geldiğini söyleyen Özertem, Obama'nın iktidara gelmesiyle ilişkileri yeniden başlatma çağrısının Rusya'da da memnunluk yarattığını düşünüyor.
Ancak Özertem, Moskova’da yine temkinli bir bekleyiş olduğunu, bekle-gör politikası uygulanması gerektiğini düşünenler bulunduğunu belirtiyor. Bush döneminden miras kalan sorunların başında Amerika’nın Avrupa’da kurmak istediği füze savunma sistemi var. Washington, Polonya’ya 10 füzesavar sistemi; Çek Cumhuriyeti’ne radar kurmak istiyor. Amerikalılara göre savunma sistemi İran’dan gelebilecek olası bir saldırıya karşı kuruluyor. Rusya ise bu sistemi kendisine tehdit olarak algılıyor. Obama yönetimi bu konuda da esnek bir tavır sergiliyor.
Ancak bu alanda bile bir ilerleme sağlansa da, Özertem, NATO’nun doğuya doğru genişlemesinin Rusya’yı rahatsız etmeye devam ettiğini vurguluyor. Peki Rusya Amerika ilişkileri denkleminde Türkiye’ye yer var mı? Özertem Rusya'nın Türkiye'yi bir NATO üyesi olarak gördüğünü, güvenin tam olarak oluşmadığını belirtiyor. Bununla birlikte, Özertem, Obama'nın Amerika'nın bölgesel politikalarında Türkiye'ye daha fazla yer verdiğini düşünüyor.
Ancak Doğu Batı ilişkileri açısından Rusya – Türkiye ele alındığında şüphesiz en önemli nokta enerji kaynaklarının batı piyasalarına nasıl ulaştırılacağı konusu… Özertem, Türkiye ve Rusya'nın ikili ilişkilerini geliştirse de enerji sevkiyatında rakip konumda olduğunu hatırlatıyor.
Amerika’yla Rusya ilişkilerini raya oturtmaya çalışırken, başta enerji sevkiyatı olmak üzere bölgede stratejik bir konuma sahip olan Türkiye’nin de atacağı adımlar önem taşıyor.
Barış Ornarlı'nın haberinin tümünü ve USAK uzmanı Hasan Selim Özertem'in değerlendirmelerini dinlemek için sağ üst köşedeki MP3 bağlantısına tıklayabilirsiniz.
