Amerika, masum oldukları bilindiği halde yıllarca Guantanamo üssünde tutulan 17 Uyguru Palau’ya gönderecek. Ancak karar Pekin hükümetini öfkelendirdi. Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Qin Gang, Amerika’nın, “terör zanlılarını üçüncü ülkelere göndermeye son vermesi ve 17 zanlının en kısa zamanda Çin’e gönderilmesi gerektiğini” söyledi.
Sözcü, bu kişilerin başka ülkeler tarafından kabul edilmesine de karşı olduklarını vurguladı. Pekin hükümeti, Çin vatandaşı olan Uygurların, yasadışı bir örgüte bağlı olduğunu ileri sürüyor.
Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, Doğu Türkistan İslam Hareketi’nin hem Amerika hem de Birleşmiş Milletler tarafından terörist örgüt sayıldığını dolayısıyla Uygurların yargılanmak için Çin’e iade edilmesi gerektiğini ileri sürdü.
Ancak başta Uluslararası Af Örgütü olmak üzere çeşitli uluslararası kuruluşlar işkence ve ölüm cezası ile karşı karşıya kalacakları gerekçesiyle Uygurların Çin’e iadesini önlemişti.
Büyük Okyanus’un ortasında küçük bir adada bambaşka bir hayata hazırlanan Uygurların öyküsü, yıllarca öncesine, 2001 yılındaki Afgan savaşına gidiyor.
Çin'den Afganistan'a kaçan Uygurlar Amerika’nın bu ülkeyi bombalamaya başlaması üzerine Pakistan sınırındaki dağlara sığınmış. Bazıları Pakistan bazıları Afganistan’da yakalanan Uygurlar yerel yetkililer tarafından terörist diye para karşılığı Amerikan ordusuna satılmış.
Amerika’da tutuklu Uygurlar adına açılan davaya bakan Federal Mahkeme, geçen yıl, Bush yönetiminin zanlılar aleyhine şimdiye kadar tek bir kanıt sunamadığına dikkati çekerek, derhal tahliye edilmelerini emretti. Ancak mahkemenin, Uygurların Amerika’da serbest bırakılmaları kararı bir üst mahkeme tarafından bozuldu.
Beyaz Saray, Türkiye de dahil olmak üzere, grubu kabul edecek ülke bulamadığından, Uygurları uzun bir süre Guantanamo’da tutmak zorunda kaldı. Washington’un çabaları sonucu Uygurlardan beşini Arnavutluk kabul etti. Dördü ise Bermuda’ya yenleştiriliyor. Palau hükümetinin de geri kalan Uygurları kabul etmesiyle artık Guantanamo’da Uygur kalmayacak.
Palau Devlet Başkanı Johnson Toribiong, Uygurların terörist olmadığını bildiğini söyledi ve “devamlı olarak nerede kalacakları konusu açıklığa kavuşuncaya kadar misafirimiz olacaklar” dedi.
Ayrıntıların daha sonra belirleneceğini açıklayan Toribiong, Obama yönetiminin geçen hafta kendilerinden bu yönde istekte bulunduğunu ve ülkesinin Uygurları kabul etmekten “gurur ve onur duyduğunu” söyledi. Amerika Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ian Kelly Palu hükümetine jesti için teşekkür etti.
Sözcü, Palau hükümetin yardım önerisinin memnunlukla karşılandığını belirtti ancak ayrıntılar hala görüşüldüğü için fazla bilgi veremeyeceğini söyledi.
Büyük Okyanus’ta, Filipinler’in doğusunda bulunan Palau, 1994 yılına kadar Amerikan kolonisiydi. 21 bin nüfuslu Palau ekonomik açıdan hala Amerika’ya bağımlı.
Amerika’nın Uygurları kabul etmesi karşılığında bu ülkeye 200 milyon dolar yardım vaat ettiği yolunda haberler var. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü yardımla Uygurlar arasında bağlantı olmadığını, yardımın uzun bin süredir görüşülmekte olduğunu savundu.
