İflasın eşiğindeki otomobil devi Opel’in Avusturya ve Kanada ortaklığındaki Magna şirketine devrinden sonra, ülkenin en geniş mağazalar zincirinin sahibi olan Arcandor’un iflası küresel krizin en yoğun etkilediği ülkelerin başında Almanya’nın geldiğini bir kez daha ispatladı. Durum ülkede devletin rölü tartışmalarını da başlattı. Cem Dalaman Berlin’den ayrıntıları aktarıyor.
Arcandor’un iflası, geçen 2008 sonbaharından bu yana ekonomik krizin etkileri ile yaşamak zorunda kalan Almanya’da tam bir şok yarattı. Şirket, Salı günü yaptığı iflas başvurusunda, ödeme zorluklarını gerekçe gösterdi ve iflas başvurusu sürecinde yeniden yapılanmaya gitmeyi deneyeceklerini açıkladı. Ekonomi uzmanları, Arcandor’un 43 bin çalışanın maaşlarının önümüzdeki Ağustos ayına kadar garantide olduğunu, ancak sonrasında kitlesel işten çıkarmaların gündeme geleceğini savunuyorlar. Arcandor’un iflasının Alman kamuoyunu şoke etmesinin nedeni, çatısı altında bulunan Karstadt mağazalar zincirinin Almanya’nın dört bir köşesinde alış veriş olanakları sunması ve insanların tüketim ihtiyaçlarını gidermelerinde çok önemli yeri bulunması. Posta ile sipariş devi Quelle ile dünyanın en büyük turizm şirketlerinden Thomas Cook’un da sahibi olan Arcandor iflas kararı öncesinde toplam 850 milyon Euro devlet yardımı talep etmiş, ancak durumdan mülk sahipleri ile alacaklıları sorumlu tutan Başbakan Merkel yardımı red etmişti. Arcandor’un geleceği ile ilgili belirsizlik sürerken, Almanya’da şu anda kriz nedeniyle iflas noktasına gelen ve devletten yardım talep eden 1100’den fazla orta ve büyük ölçekli başka şirketin bulunduğu haber veriliyor. Konuyla ilgili tartışmalar ise, devletin kaynaklarından ve yardım programlarından kimin yararlanabileceği sorusunda yoğunlaşıyor. Uzmanlar devletin piyasa ekonomisine müdahalesini yanlış olarak nitelerken, hazine paralarını dağıtmanın aşırı borçlanmaya yol açacağını vurguluyorlar. Şu ana kadar 640 milyon Euro yardım kredisini onaylayan Almanya’nın bütçe açığının yıl sonunda 1 trilyon 665 milyar Euro’ya çıkması bekleniyor. Türk Alman İşadamları Birliği’nden Bahattin Kaya’da devletin Karstadt’a yardım etmemesini doğru bulduğunu belirtiyor ve yardıma kıstas olarak bir şirketin gelecek vaad edip etmemesini tanımlıyor.
Berlin’deki siyasi yorumcular, 27 Eylül’de gerçekleştirilecek genel seçimler öncesinde şirket iflasları ve devletin yardımı konusunun seçim malzemesi oalcağına kesin gözüyle bakıyorlar. Nitekim son AP seçimlerinde büyük bir yenilgiyle çıkan sosyal demokrat SPD, Başbakan Merkel’i Arcandor konusundaki tavrından ötürü eleştirerek, krizden olumsuz etkilenenlere yönelik kampanyalar yapma kararı aldı.