Yeni Amerikan yönetimi uyguladığı Ortadoğu politikasıyla dikkat çekiyor. Amerika yıllar süren diplomatik soğukluktan sonra Suriye’yle ilişkileri normalleştirme süreci başlattı. Bu durum Suriye’nin de işine geliyor çünkü uluslar arası izolasyonun ardından hakkında nükleer silah soruşturması da başlatılan Suriye Batı ve İsrail’le ilişkileri düzelterek üzerindeki baskıyı biraz olsun hafifletmek istiyor. Bu süreçte Türkiye'ye de önemli görev düşüyor.
Amerika ve Suriye arasındaki ilişkiler Lübnan eski Başbakanı Refik Hariri’nin öldürülmesinden sonra kesintiye uğradı. Washington, Hariri suikastinden Suriye’yi sorumlu tutarak zamanın Amerika Büyükelçisi Margaret Scobie’yi 2005 yılının Şubat ayında geri çekti. Hariri suikastinden önce de Amerika Suriye’nin Hizbullah ve Hamas’a verdiği destekten rahatsızlık duyuyordu. Suriye-İran yakınlığı da Amerikalılar’ı rahatsız eden konuların başında geliyordu. Ancak yeni yönetimle birlikte Amerika’nın Ortadoğu politikasında da değişiklik rüzgarları esmeye başladı. İlk olarak geçtiğimiz ay Senato Dış İlişkiler Komitesi Başkanı John Kerry Suriye’ye bir ziyaret gerçekleştirdi. Kerry her ne kadar Suriye Ziyaretinin Amerikan yönetimini temsil etmediğini söylese de Washington’a getirdiği mesaj Obama yönetiminin adım atmasında etkili oldu. Kerry Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’la yaptığı görüşmeden sonra Suriye’nin İsrail’le barış görüşmelerine yeniden başlamaya hazır olduğunu ve Amerika’nın arabuluculuğunu da memnuniyetle karşılayacaklarını söyledi. Bu haber Türkiye’de rahatsızlık yarattı. Çünkü Türkiye, İsrail ve Suriye arasındaki barış görüşmelerine 2008 yılından beri yatırım yapıyor. Ankara iki ülke arasındaki dolaylı müzakerelere uzun süre arabulucuk etti. Ancak müzakereler önce İsrail Başbakanı Ehud Olmert hakkındaki yolsuzluk suçlamaları, ardından da İsrail’in Gazze operasyonu nedeniyle kesintiye uğradı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın Gazze operasyonlarına verdiği tepki İsrailliler’i şaşırttı ve bölgede Türkiye’nin arabulucuk görevinin bittiği yorumları yapıldı. Ancak uzun süre Suriye Today adlı gazetenin editörlüğünü yapan Amerikalı gazeteci ve Ortadoğu Uzmanı Andrew Tabler böyle düşünmeyenlerden. Tabler’a göre Dışişleri Bakanı Hillary Clinton’ın Ankara ziyareti ve Başkan Obama’nın Türkiye’ye yapmaya hazırlandığı ziyaret aslında Türkiye’nin Ortadoğu barış sürecinde ne kadar önemli rol oynamaya devam edeceğinin bir kanıtı.
Tabler 'Clinton’ın Türkiye’yi ziyaret etmiş olması ve Obama’nın Türkiye’de büyük bir konuşma yapmaya hazırlanması Türkiye’nin hala oyunda rolü olduğu sinyali gönderiyor. Bu durum Türkiye’nin arabuluculuk rolünü yeniden canlandıracaktır. Bence şu anda Suriye ve İsrail arasındaki müzakerelere Türkiye’nin arabulucuk yapması Amerika için de daha kolay. Amerika’nın o kadar çabuk İsrail ve Suriye müzakerelerine bulaşmak istediğinden emin değilim' diye konuşuyor.
Amerikan yönetiminin iki üst düzey yetkilisi Dışişleri Bakan Yardımcısı Jeffrey Feltman ve Ulusal Güvenlik Konseyi üyesi Dan Shapiro Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muallim’le görüştükten sonra Amerika’yla Suriye arasında ortak zemin olduğunu açıkladı. Bu ziyaretin ardından Beşar Assad İsrail’le barış yapmaya hazır olduğu mesajı verdi. Dahası Suriye ve Lübnan arasındaki ilişkilerde buzlar çözülmeye başladı ve 1970’li yıllardan sonra ilk kez Lübnan Şam’da Büyükelçilik açtı. Uzmanlara göre Ortadoğu’da esmeye başlayan değişiklik rüzgarları Suriye, Lübnan, İsrail ve Amerika’yı yakınlaştırırken Türkiye’nin de bölge ülkeleriyle yıllardır sürdürdüğü iyi komşuluk ilişkileri meyvelerini vermeye başlayacak. Tabler’a göre Türkiye elindeki İslam kartını oynayarak stratejik önemine yeni bir boyut kattı ve Obama yönetimi de bunun farkında: Türkiye’nin tavrı gayet pragmatik. Yıllardır Avrupa Birliği kapısında bekleyen Türkiye diğer seçeneklerini de gözden geçiriyor. Bu anlamda güney komşularına dönmesi gayet normal. Obama yönetimi için Türkiye laik ve Müslüman bir ülkeye en güzel örnek. Obama’nın ilk yurtdışı gezisine Türkiye’yi eklemesi de bunun bir örneği. Türkiye Ortadoğu’daki sorunlarla ilgili olacak kadar bölgeye yakın ancak batı ile özdeşleşecek kadar da uzak. Dolayısıyla hem batı hem de doğu komşuları Türkiye’yle kendilerini özdeşleştirebiliyor.
Ortadoğu’da bundan sonraki gelişmelerin ve Amerika Başkanı Obama’nın Türkiye ziyaretinin hem doğuda hem de batıda dikkatle izleneceğine kuşku yok.