İnsan Hakları Gözlem Örgütü, Türkiye'de polisin şiddete başvurması şeklindeki olaylarda artış olduğunu ve bu durumdan sorumlu olan görevliler hakkında gerekli işlemlerin yapılmadığını bildirdi.
Örgüt, konu hakkında, "Adalete Karşı Safları Sıkılaştırmak - Türkiye'de Polis Şiddetiyle Mücadele Önündeki Engeller" başlığı altında özel bir rapor yayınladı.
Raporda, Türkiye'nin son yıllarda, Avrupa Birliği'ne girme çabası çerçevesinde bu alanda ilerleme sağladığı ancak 2007 yılı başlarından buyana polisin işkence ve şiddet uygulamasına başvurduğu yolundaki haberlerde artış olduğu belirtiliyor.
Merkezi New York'ta bulunan İnsan Hakları Gözlem Örgütü, bütün dünyada insan hakları alanındaki uygulamaları izliyor ve raporlar yayınlıyor. Türkiye konusunda, bugün yayınlanan özel raporda, polisin gösteriler sırasında aşırı derecede kuvvete başvurduğu öne sürülüyor. Gözlem Örgütü Direktörü Kenneth Roth, Türkiye'de halka açık yerlerde polis memurlarının şiddete başvurması şeklindeki olaylarda görülen artıştan kaygı duyduklarını söyledi.
Rapora göre, sorunun özünde, bu konuda sorumlu olan görevlilerin hesap vermekle yükümlü tutulmamaları yatıyor.
Raporda, Türk polis teşkilatında memurların performansını ve polisin yetkileriyle ilgili uygulamaları daha yakından izlemek için önlemler alınması tavsiye ediliyor.
İnsan Hakları Gözlem Örgütü raporunun Türkçe tam metni
Örgüte göre işkence ve kötü muamelenin ısrarla sürmesinin başlıca nedeni güvenlik güçlerinden hesap sorulmaması.
Raporda, Türkiye’nin, Avrupa Birliği üyeliği şartlarını yerine getirebilmek için yasalar ve gözaltı düzenlemelerinde önemli değişiklikler yaptığı ve bunun sonucu olarak işkence ve kötü muamele iddialarında bir miktar azalma olduğu belirtiliyor.
Örgüt Başkanı Kenneth Roth, kaydedilen gelişmelere rağmen polis şiddetinin hala sürdüğünü ve 2007 başından beri şiddet olayları ve işkence şikayetlerinde artış olduğunu söylüyor.
Kenneth Roth, son yıllarda polis karakollarında işkencenin azaldığını ancak şiddet ve kötü muamelenin karakol dışına çıktığını belirtiyor. Örgüt Başkanına göre, şiddet ve kötü muamele olaylarına son zamanlarda daha çok toplu gösterilerde, takip ve kimlik arama olayları sırasında rastlanıyor.
İnsan Hakları Gözlem, polis işkencesinin ısrarla sürmesinin temel nedeninin, cezasızlık geleneğinin devam etmesi olduğu görüşünde. Raporda kolluk kuvvetlerinden hesap sorulmadığı, nadiren sorulduğu zaman da cezaların işlenen suçun ağırlığıyla orantılı olmadığına dikkat çekiliyor.
Örgüt, raporunda, yasal tedbirlerde artış olmasına karşın, düzenlemeleri ciddiye almayıp görevlerini kötüye kullanan ve hatta ölüme yolaçan polislerin etkin bir şekilde cezalandırılmadıklarını da yazıyor.
Raporda, polis kötü muamelesinin, hem resmi polis gözaltında hem de bu yerler dışında, düzenli olarak sürdüğü ayrıca polisin ısrarla ateşli silah kullanmasının bazen ölümle sonuçlandığı kaydediliyor.
Örgütün Türkiye raporunda, şikayetlerle ilgili soruşturmaların bağımsız, etkin ve kapsamlı bir şekilde yapılmadığı, çok ağır ilerlediği ve sonuçsuz kaldığı iddia ediliyor. İnsan Hakları Gözlem Örgütüne göre, işkence iddiaları incelenirken Devlet yetkililerinin nüfuz ve yorumları, tarafsız bir savcılık soruşturması yapılabilmesini engelliyor.
Raporda, polis şiddeti iddialarıyla ilgili soruşturmaların kusurlu yürütülmesinin köklü bir sorun olduğu, çok yavaş ilerlediği, aylar hatta yıllar sürdüğü ve sıklıkla kovuşturmaya gerek olmadığı kararıyla sonuçlandığına işaret ediliyor.
Örgüt Başkanı Kenneth Roth, raporu İstanbul'da yaptığı basın toplantısıyla açıklarken, Türk hükümetinin rapora karışık tepki gösterdiğini söyledi.
İçişleri Bakanlığı’nın rapora olumlu tepki gösterdiğini ve yetkililerin sunulan önerileri dikkate alma sözü verdiğini bildiren Roth, üst makamlara çıktıkça rapora tepkinin arttığına dikkat çekti. Kenneth Roth, rapora en sert tepkiyi Devlet Bakanı Cemil Çiçek’in gösterdiğini ileri sürdü ve “İnsan haklarından sorumlu olması gereken Bakanın,kaygılarımızı ciddiye almayıp, bizle alay edercesine insan hakları ihlallerini savunması beni hayrete düşürdü” dedi.
İnsan Hakları Gözlem Örgütü’ne göre, rapor hazırlanırken görüşleri alınan işkence mağdurları, polisin kendilerine dokunulmaz oldukları izlenimi verdiğini söyledi. Örgüt, kolluk kuvvetlerinin kendilerini sorumlu hissetmemelerini ve pratikte de durumun böyle olmasını, Türkiye’de, işkence ve kötü muamelenin ısrarla sürmesinin en önemli sebeplerinden biri olarak görüyor.