Dünya
Sağlık Örgütü tüm dünya hükümetlerinden vatandaşlarının temel sağlık
ihtiyaçlarını karşılamalarını istedi. Örgüte göre, milyarlarca kişinin sağlık
hizmetlerinden yararlanabilmesi ancak bu yolla mümkün olabilecek.
Birleşmiş
Milletler Dünya Sağlık Örgütü, 1978 yılında Kazakistan’ın başkenti Almati’de yapılan konferansın
30’uncu yıldönümü dolayısıyla bir rapor yayınladı. Almati konferansında, sağlık hizmetlerini daha geniş bir tabana
yayabilmek için çocuk sağlığı, aile
planlaması, sağlık eğitimi, çevre sağlığı ve temizlik, beslenme, salgın hastalıkların önlenmesiyle ilgili olarak
“Temel Sağlık Hizmetleri” bildirisi yayınlanmıştı.
Bildiride, sağlık hizmetlerinin sunumunda, aile düzeyinde ve holistik
yani bütüncül bir yaklaşıma ağırlık
verilmesi; entegrasyon ve koordinasyonunun toplumun katılımıyla
gerçekleştirilmesi öngörülüyordu. Bildirinin en önemi tarafı ise koruyucu yani toplum hekimliğine ağırlık
verilmesiydi.
Dünya Sağlık Örgütü, aradan gecen 30 yıla rağmen bu hedeflere
ulaşamadı. Örgütün rakamlarına göre, konferanstan buyana zengin ülkelerin
ortalama yaşam süresi giderek artarken
yoksul ülkelerinki azalmaya devam ediyor. Öyle ki aradaki fark 40 yılı aşmış
durumda. Dünya Sağlık Örgütü‘ne
göre bu yıl doğum yapacak 136 milyon
kadından 58 milyonu kendi başına hiç
bir tıbbi destek olmadan doğum yapacak. Bu kadınların doğum sırasında
ölmesi mümkün. Örgüt uzmanlarına göre,
genç kadınların bu şekilde ölümü aileleri için de bir felaket oluyor.
Dünya Sağlık Örgütü’nün Bilgi,
Bulgu ve Araştırma Bölümü Başkanı Timothy Evans, mevcut sorunlara rağmen 30 yıl içinde bazı alanlarda gelişme
sağlandığını görüşünde. BM uzmanı 1978 yılında her yıl 16 milyon çocuğun
aşısızlıktan öldüğünü şimdi ise bu rakamın 9 milyona düştüğünü söylüyor:
Timothy Evans, “tüm ülkeler üslerine düşeni yapsaydı
ölü sayısı rahatlıkla 3 milyona inerdi”
diyor ve sağlık alanında daha yapılacak çok şey bulunduğunu vurguluyor.
Dünya Sağlık Örgütü raporuna
göre, hükümetlerin, sağlık hizmetleri için, her yıl kişi başına harcadığı ortala para 20 dolar ile 6 bin dolar arasında değişiyor. Zengin sanayi ülkeleri dışında yaşayan 5
milyar 600 milyon kişiden yarısı sağlık ihtiyaçlarını kendi cebinden karşılamak
zorunda. Raporda artan tedavi masraflarının
her yıl 100 milyon kişiyi yoksulluk sınırının altına ittiği de yazılı.
Dünya Sağlık Örgütü’nün Bilgi,
Bulgu ve Araştırma Bölümü Başkanı Timothy Evans, herkese, beşikten-mezara, bedava
sağlık hizmeti verilmesinden yana.
BM yetkilisi, sağlık
hizmetlerini kendi cebinden ödemek zorunda olanların doktora gitmeye tereddüt
ettiğini ve çoğu zaman hastalığın ilerlemesini beklediğini söylüyor. Tereddüdün
bazen ölümle sonuçlandığına dikkati çeken uzman, bu durumun, sağlık hizmeti paralı olan her ülkede aynı
olduğunu vurguluyor.
İnsan sağlığını istenen düzeye ulaştırmak için liderliğin paradan daha önemli savunan
Timothy Evans; Sri Lanka, Umman ve Hindistan’ın bazı eyaletlerinde sağlık
hizmetlerinin sosyalleştirilmesinden
çok başarılı sonuçlar alındığını söylüyor.
1946 yılında BM bünyesinde kurulan Dünya
Sağlık Örgütü’nün görevleri arasında, uluslararası sağlık sorunlarına
ilişkin anlaşmalar önermek de var.