Dünya
borsalarında yaşanan “Kara Pazartesi” Avrupa yönetimini yeniden harekete
geçirdi. Hafta sonu Paris’te bir araya gelen Avrupa’nın dört büyük ekonomisinin
ardından, AB dönem Başkanı Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, Avrupa
Birliği’nin 27 üyesi adına ortak bir açıklama yaparak piyasaları yatıştırmaya
çalıştı. Sarkozy, krize karşı tüm AB hükümetlerinin her türlü önlemi
alacaklarını söyledi.
Dünya borsalarında yaşanan düşüş Avrupa’yı da kasırga gibi sardı. Kriz
haberleri Doğu’dan Asya borsalarından başladı. Asya Borsalarını Rusya, ardından
Avrupa borsalarındaki düşüş izledi. Moskova borsasındaki düşüş gün ortasında
yüzde 19.1’e ulaşınca kapandı. Fransız borsası CAC 40, 9.04 ile kuruluşundan bu
yana tarihinin düşüşünü yaşarken, Lodra’da Footsie-100 indeksi 7.85, Alman
Borsası yüzde 7.07, Milano Borsası da 8.24 düşüş kaydetti. Piyasalar 11 Eylül
2001 saldırısının ardından yaşanan krizden daha sert bir düşüş yaşarken,
borsalardaki düşüş doları fırlattı, petrol fiyatlarını aşağı çekti.
Cumartesi
günü AB’nin 4 büyük ekonomisine sahip ülke lideri piyasalara "ortak
çözüm" mesajı veremeyince piyasalarda "Kara Pazartesi"nin
önü alınamadı. Şimdi Avrupa
liderleri sürekli telefon trafiği ile krizi yönetmeye çalışıyor. Avrupa Birliği
dönem Başkanı Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy gün boyunca tüm Avrupalı
liderlerle görüşerek krize karşı ortak bir tavır alma konusunda görüştü. Bu
görüşmelerin ardından Elysee Sarayı’nın
girişinde, Avrupa Birliği adına ortak bir deklerasyon yayınlayan Sarkozy, "27 ülke yönetimi kriz karşısında birlik, dayanışma ve kararlılık
içindedir. Ve her birimiz finans sisteminin istikrarı için her türlü önlemi
alacaktır" diyerek alev alan piyasaları rahatlatmaya çalıştı.
Sarkozy,
piyasaları rahatlatmak için, borsalar kapanmadan bir saat önce yaptığı
açıklamada
bütün Avrupa hükümetleri liderlerinin kriz karşısında
gereken tüm önlemleri alacağını duyurdu. Sarkozy, bazı bankaların
kurtarılabilmesi için merkez bankalarının ödeme yapacağını, bazı bankalara
ilişkin özel önlemler alınacağını, ayrıca bankalarda hesabı bulunan tasarruf
sahiplerinin her kuruşunun garanti edileceğini söyledi.
"Ülkelerimizdeki tek tasarruf sahibi
bile parasını kaybetmemiştir" diyerek hükümetlerin tasarruf sahibinin de
krizden zarar görmemesi için gereken önlemleri alacağını duyurdu. Avrupa Birliği’ne üye 27 ülkenin bütün bu önlemleri geniş
bir koordinasyon ve ortak çalışma ile yürüteceğini de duyurdu. Sarkozy açıklamanın ardından krizin ilk
işaretini veren Belçikalı Fortis’i alacağını açıklayan BNP Paribas, Soicete
Generale bankaları ve Fransız Merkez Bankası Başkanı’nın yanısıra Başbakan François Fillon ve Ekonomi Bakanı
Christine Lagarde ile kriz zirvesi topladı.
Sarkozy bu sabah da kriz nedeniyle fabrikalarını kapatan ve
işçilere ayın iki haftası çalışmaları önerisinde bulunan otomobil devi Renault
firmasının Sandouville fabrikasını
ziyaret etti. İşçilerin öfkeli bekleyişi üzerine program değiştirerek işçilerle
bir araya gelmekten kaçınan Sarkozy, burada da herkese "soğukkmanlı olma
çağrısında" bulundu.
Şu anda AB’nin 27 Ekonomi Bakanı kriz karşısında alınacak önlemler
konusunda toplantı halinde. Daha önce 4’lü mini zirvede üzerinde uzlaşma
sağlanamayan "AB ortak fonu" kurularak bankaların kurtarılması
önerisi yeniden toplantının gündemine getiriliyor. İtalya ve Fransa, öneriyi
yeniden gündeme getirmeye hazırlanıyor.